'Kanatlı sektörünün başı İsrail kaynaklı virüs ile dertte'

Bolu Veteriner Hekimler Odası, kanatlılarda ölüm oranını artıran, sektörü sıkıntıya sokan bir hastalıkla karşı karşıya kalındığını belirtti. Oda, virüsün, ilk olarak İsrail'de görüldüğünü ve sürekli karakter değiştiren bir bronşit virüsü olduğunu kaydetti. Öztürk, kanatlı üretiminde yüzde 5-7 ölüm oranı normal görülmesine karşılık, hastalık nedeniyle ölüm oranlarının yüzde 8'e yükseldiğini ifade etti.

Bolu'da beyaz et üreticilerini korkutan ve bugüne kadar tespiti yapılamayan hastalıkla ilgili açıklama yapan Bolu Veteriner Hekimler Odası Başkanı Mustafa Bahadır Öztürk, ilk olarak İsrail'de görülen ve normal bronşit virüsünün karakter değiştirmesi nedeniyle sektörü sıkıntıya sokan bir virüsle karşı karşıya kalındığını söyledi.

Öztürk, "Sektörde, tahmini olarak Bolu bölgesi için yaklaşık aylık 25 milyon civciv girişi var. Kayıp oranını yüzde 1 artırmış olsa onu da 2 buçuk kilo ile çarparsak o kadar kaybımız var. Bu problemi çözersek o kadar kazancımız olacak, çözemezsek de her dönem çıkan sayı kadar bir rakam gidiyor." dedi.

İLK KEZ İSRAİL'DE GÖRÜLMÜŞ

Sürekli karakter değiştiren virüs nedeniyle tedavi yönteminin henüz Türkiye'de olmadığına dikkat çeken Öztürk, sektörde son iki yıldır bronşit problemi yaşandığını belirtti. Hastalığın insanlara bulaşma riski olmadığına dikkat çeken Öztürk, "Bununla ilgili bir proje yapıldı. Uludağ Üniversitesi'nden Prof. Dr. Tayfun Çarlı, ayrıca bu hoca proje yürütücü olarak da görev yaptı, TÜBİTAK destekli. Ayrıca, yardımcı araştırmacı olarak da Bornova Veterinerlik Kontrol Araştırma Enstütüsü'nden Fethiye Çöven bu çalışmayı yürüttüler. Bizler de hem veteriner hekimler olarak hem de kanatlı sektör entegreleri olarak problemli kümeslerden numuneler gönderdik. Bunun neticesinde çıkan sonuç enfeksiyon bronşit çıkıyor. Bununla ilgili Türkiye'de aşı yok. Normalde bizim yaptığımız bronşit aşıları masaşuset dediğimiz klasik bronşit suşları. Bir de daha önceden yine varyant suş dediğimiz 4-91 suşu vardı. Fakat bu bronşit virüsü her durumda kendini korumaya çalışıyor. O yüzden de devamlı yapı değiştiriyor. Suş dediğimiz de hastalık yapıcı etken demek. Her gün değişik bir etken ortaya çıkabiliyor. Yani virüs sürekli karakter değiştiriyor." diye konuştu.

AŞISI YURTDIŞINDAN GELECEK

Aşı için önce hastalık tespitinin yapılması gerektiğini söyleyen Mustafa Bahadır Öztürk, hastalığın bilimsel olarak kanıtlandığını ve 2-3 ay içerisinde de aşının Türkiye'ye getirileceğini belirtti. Hastalığın bulaşmaması için ön tedbirlerin alındığına değinen Öztürk, şunları ifade etti:

"Yetiştiricilerin birbiri ile irtibatını keserek veya geniş kapsamlı bir biyogüvenlik önlemi alarak hastalığın bulaşması sağlanıyor. Rüzgarla da kuşlarla da gelebiliyor. Bu yüzden aşısını yapmamız gerekiyor. Temizlik ve dezenfeksiyonu yapılıyor. Hatta bu tür problem çıkan kümesler bir süre dinlendirilmeye alınıyor."

Tavuk hastalıkları ile dünyadaki kanatlı sektörünün mücadele ettiğini belirten Öztürk, normal kayıp seviyesinin yüzde 5-7 arasında olduğunu söyledi. Hastalığın bu seviyeyi artırdığını belirten Öztürk, hastalık yapan etkenlerin değişmesi noktasında getirtilen aşının da yeterli gelmeme ihtimali bulunduğunu, bu durumda da yeniden hastalık tespitinin yapılması gerektiğini söyledi. Öztürk, şöyle devam etti:

"Hastalık yüzde 8 civarında yükseldi. Yetiştiricinin bakım şartları da tabi önemli. Solunum probleminin yüzde 8 kaynağı bronşit sebeplidir. Bakteriyel hastalıkları da vardır. Ancak bunun aşısı olmadığı için problem şu anda; ancak suş değişir, o zaman tekrar üniversite ve enstitüler araştırma yapacak demektir. Aşı gelmeden kesilip yenilmesiyle ilgili bir problem yok. İhbarı mecbur bir hastalık değil yasal olarak. İl Müdürlüğü'nün de yapabileceği bir şey yok. Sektörü tahmini olarak etkilemesine bakılırsa Bolu bölgesi için yaklaşık aylık 25 milyon civciv girişi var. Kayıp oranını yüzde 1 artırmış olsa onu da 2 buçuk kilo ile çarparsak o kadar kaybımız var. Bu problemi çözersek o kadar kazancımız olacak, çözemezsek de her dönem çıkan sayı kadar bir rakam gidiyor."

"TÜKETİM AÇISINDAN YANSIYAN BİR SORUN YOK"

Konu ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Bolu Tarım İl Müdürü İsmail Taş ise "Şu an belli kümeslerimizde yüzde 15-18 civarında ölümler olmaktadır. Yalnız onlar kontrol altına alınmışlardır. Tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınmışlardır. Yayılmacı süreci salgın şeklinde değildir. Mevsim sıcaklıkları azalmaya başladığında kendiliğinden kontrol altına alınacaktır. Müdürlüğe bağlı hayvan denetimi ekipleri kümes kümes gezip buralardaki kontrolleri tek tek yapıp Ankara ile iletişim için gerekli tedbirlerin alınmasını sağladı. Üreticiler bu konularda çok titiz. Bu nedenle tüketicilerimiz gönülleri rahat bir şekilde tavuk tüketebilirler. Tüketim açısından bize yansıyan en ufak bir sorun yoktur."