'Müslüman liderler serbest bırakılsın'

TİMETURK / Ayşe Erem

İnsan Hakları İzleme Örgütü hükümetin din işlerine karışmasını protesto eden Anwar cami ve Awalia Addis Ababa'daki yüzlerce müslümanı 13 Temmuz'dan beri Etiyopya polisinin ve güvenlik güçlerinin tacizde bulunduğunu,saldırdığını ve keyfi olarak tutukladığını söyledi. Bir çoğu serbest bırakıldı ama toplumun tanınan en az 17 üyesi tutuklandı ve göz altına alındı. İnsan hakları serbest bırakılan göstericilerin kötü muamele gördüklerini söyledi.

İnsan Hakları Örgütü Afrika araştırmacısı Ben Rawlence; 'Etiyopya hükümeti Müslüman toplumun mağduriyetini şiddet ile değil diyalog yoluyla vurgulamalıdır. Güvenlik güçleri kanunları korumalıdır.'

Resmi rakamlara göre Hristiyan ülke Etiyopya'nın %30'unu Müslümanlar oluşturmakta.

Hükümetin yasadışı müslümanlara karışmasına cevaben devam eden barışçıl gösteriler, dilekçeler ve müslümanlar tarafından temyizler akabinde tutuklama yapıldı.

Müslüman toplum Ocak ayında hükümetle olan tartışmaları temsil etmesi için bir komite olurşturdu. Şu anda 7'si komite üyesi olan 17 müslüman alıkoyuluyor,bununla beraber 9'u diğer dinlerin liderleri,aktivistler ve en az bir gazeteci. Ek olarak 6 kişi de geçen hafta tutuklanan Awalia öğrenci konseyi üyeleridir.

Müslüman liderler ve öğrenci konseyi üyeleri Addis Ababa'da Maekelawi hapishanesi olarak bilinen Federal Polisi Suç Araştırma Departmanında suçsuz duruşma öncesi tutuklandılar. Hukuk danışmanı yada akrabalarıyla görüşme izinleri yok. İnsan hakları izleme örgütü tutukluların avukatlarıtyla görüşme izninin olmamasının işkencenin arttığı ve hayat güvenlikleri konusunda endişe yarattığını söyledi.

Tutukluların ne ile suçlandıkları belli değil. Doğrulanamayan raporlara göre ülkenin geniş anti terör yasası altında belirtilmemiş suçlar yüzünden sorgudalar. Bu hafta terörle mücadele yasası kapsamında öngörülen 28 günlük cezaevi dönemi süresi sona eriyor ve tutukluların mahkemeye çıkarılması bekleniyor.

Rawlence ; 'Temel haklardan olan konuşma özgürlüğünü kullanan 17 müslümanın tutuklaması özellikle anti-terör yasası olan Etiyopya yasalarının yanlışıdır. Hükümet yasa dışı eylem olduğuna dair inandırıcı bir kanıt bulamadıkça tüm tutuklular serbest bırakılmalıdır.' dedi.

Aşırı Güç Kullanımı

Bazı tanıklar insan hakları izleme örgütüne 13 temmuz da yüzlerce ibadet eden insanın Addis Ababa camisinde 15 temmuzdaki bilinçlendirme eylemi hazırlıkları için toplandığını ve federal polisin zorla içeri girdiğini,kapıları ve camları kırdığını ve içeri göz yaşartıcı sıktığını söyledi. Orada toplanan kadın ve çocuklarda dahil insanları dövdüler ve birçoğunu tutukladılar. Bir tanık polisin engelli bir kadını dövdüğünü, yerde sürükleyerek dövmeye devam ettiğini söyledi. Bir adam da polisin dövmesinden önce direk olarak göz yaşartıcının sıkıldığını söyledi.

Camideki insanlar yardım için müraacatta bulundu. Polis güçleri camiyi çevreledi ve yaklaşanlara döverek ve tutuklayarak toplu güç kullandı.

Bir tanık cami yolu üzerinde yol kenarında kanlar içinde kurbanların olduğunu söyledi. Bazı tanıklar insan hakları izleme örgütüne kadınların ve erkeklerin ayrı kamyonlara bindirildiğini söyledi. Birçoğunun kemikleri kırılmış ve bazıları polis tarfından ciddi yaralı olarak görüldü.

21 Temmuz tutuklanan komite üyelerine karşı Anwar camisi önünde yapılan oturma eylemini bozdu. Tanıklar insan hakları örgütüne birçok insanın dövülüp tutuklandığını söyledi. Bir adam insan hakları örgütüne bilincini kaybedene kadar dövüldüğünü söyledi. Hükümet protestocuların polise taş atmaya başladıklarını söyledi.

Keyfi Gözaltı ve Tutuklulara Kötü Muamele

Tanıklar ve müslümanlar yüzlerce insan olduğunu söylerken Etiyopya hükümeti medyaya 13 temmuzda 74 kişinin tutuklandığını söyledi.

13 temmuz tutuklananlar Addis Adababa Kolfe Keraneyo,Gullele ve Maekelawi hapishanesine gönderildi.

Serbest bırakılan tutuklular insan hakları izleme örgütüne polisin onlara kötü muamelede bulunduğunu söyledi.

Bir tanık Kolfe Keraneyo'da polisin en az iki kadına türbanlarını çıkarmalarını söyledi, kadınlar bunu reddedince yüzlerine tükürdü,dedi. Daha sonra oğluyla birlikte tutuklanan genç bir kadın polis tarafından türbanı çıkarılarak ve göğsüne dokunularak cinsel tacize maruz bırakıldı. Tutuklular sopalarla dövüldüklerini söyledi.

Yaklaşık iki düzine insan öncelikle Maekelawi'de tutuldu akabinde kötü muamele gördüklerini iddaa ettikleri Addis Ababa'dan kilometrelerce uzak Sendefa polis eğitim kampına götürüldü. Her iki yerdeki tutuklularda çıplak ayak keskin çakıllar üstünde koşmaya zorlandıklarını söyledi.Sendefa'da 10 gündür tutulan 2 tutuklu dövüldü ve ağır şartlarda fizksel çalışmalara zorlandı.

13 temmuz ve 21 temmuz arasında tutuklananların çoğu bir belge imzaladıktan sonra serbest bırakıldı. İçeriğinin okunmasına izin verilmeden zorla bu belgeleri imzalattıklarını söylediler.

İnsan hakları izleme örgütü polisin ve diğer güvenlik güçlerinin dövdüğüne dair raporlar ve 17 tanınmış müslüman lidere ve gözaltındaki diğerlerine yapılan kötü muamele soruşturulmalı dedi.

Tanıklar insan hakları izleme örgütüne 20 temmuzda polisiin müslüman dergi yazı işleri müdürü Yusuf Getachew'in evine geldiğini, ailesini, nakit paraları ve telefonları yağmaladığını ve Getachew'in tutuklandığını söyledi. Akrabalarına daha sonra onun Maekelawi'de olduğu bildirildi, ancak onu ziyaret etme isteklerini defalarca reddettiler.

Bir tanık müslüman komite sözcüsü Ahmedin Jebel'in tutuklanıp polis tarafından çok kötü bir şekilde dövüldüğünü söyledi.

Maekalawi'deki 17 tutukluya ek olarak diğer müslüman komite üyeleri 21 temmuzdan beri ev hapsinde. Yemuslimoch Guday 'dan iki gazeteci ailesi Akemel Negash ve Isaac Eshetu 10 gün ev hapsinde tutuldu. Polis birçok müslüman liderlerin,eylemcilerin ve gazetecilerin evini aradı.

Etiyopyadaki müslüman liderler son 8 aydır sürekli tacizle karşı karşıyalar. Ahmedin Jebel ve aynı yerden iki gazeteci Aralık ortalarında 4 gün Maekalawi'de tutuklu kaldı. Doğu Harerge Gelemesso'da 5 ağustosta 3 imam tutuklandı. Ve güvenilir kaynaklara göre 10 ağustosta polis Areb Genda camisi dışındaki eylemcileri dövdü ve göz yaşartıcı kullandı.

2011'den beri Etiyopya hükümeti en az 34 muhalif üye,gazeteci ve dieğrlerini anti-terör beyannamesi altında tutukladı. İnsan Hakları İzleme Örgütü bu yasayı tamamiyle eleştiriyor ve tutukluların serbest bırakılması gerektiğini söylüyor.

Anti-terör yasası aynı zamanda süreç hakları temel ihlalini kapsıyor. Mesela duruşma öncesi gözaltı hükümü şüphelilerin 4 aya kadar suçsuz gözaltında tutulmasına olanak sağlıyor, dünya çapında en uzun anti-terör yasamasıdır.

Rawlence anti-terörizm yasası Etiyopya hükümeti elinde çok amaçlı herhangi bir muhalefete karşı kullanılan bir araç olmaya başladı,dedi.