Baskıdan yorgun düşmüş Halep’te şimdi de çatışma var

TİMETÜRK / MERVE BAYRAKÇI ARTIK

Uluslararası Af Örgütü yayımladığı raporda, hükümet güçlerinin Halep’e düzenlediği saldırının, muhalif sesleri bastırmaya yönelik aylar süren zalim baskılarının vardığı son nokta olduğunu dile getirdi. “Baskıdan Yorgun Düşmüş” adlı yeni rapor, Uluslararası Af Örgütü’nün Halep’te Mayıs sonunda yaptığı soruşturmalara dayanıyor. Rapor, güvenlik güçlerinin ve hükümetin desteklediği adı kötüye çıkmış shabiha milislerinin rutin olarak barışçıl göstericilere ateş açıp, protestocuları ve aralarında çocukların da olduğu oradan geçenleri öldürmesini ve yaralamasını; muhalif aktivistleri ve yaralananlarla, onları tedavi eden sağlık ekiplerinin peşine düşmesini belgeliyor.

Aralarında Halep’in de bulunduğu Suriye’nin kuzey bölümünde birkaç hafta kalarak insan hakkı ihlallerini soruşturan Uluslararası Af Örgütü Üst Düzey Kriz Danışmanı Donatella Rovera, “Şu anda, sivilleri daha ciddi bir risk altında bırakan, Halep’e yönelik şiddetli saldırılar, hükümet güçlerinin ülke çapında ve sürekli tekrar eden rahatsız edici hak ihlalleri gerçekleştirmesini takip eden tahmin edilebilir bir gelişme” dedi.

SuriyeHükümetinin Halep ve ülkenin diğer bölgelerinde bu ciddi hak ihallerinin bağımsız bir şekilde soruşturlmasını engellemeye çalıştığını belirten Rovera, Uluslararası toplumun sorumluluğuna dikkat çekti.

Birkaç gün önce, Güvenlik Konseyi Suriye ile ilgili bir karar verme konusunda yeniden başarısız olduğunun altını çizen Rovera, "Uluslararası toplumun son 18 aydır felç olmuş olması, hiç de şaşırtıcı olmayan bir şekilde Suriye hükümetinin aralarında savaş suçları ve insanlığa karşı suçları cezasızlıkla işleyebileceğine inanmasına yol açtı. Suriye’deki durum daha fazla gecikme olmadan Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne sevkedilmeli” açıklamasında bulundu.

ESED GÜÇLERİ BASKI İLE BEYANAT İMZALATIYOR

Uluslararası Af Örgütü'nün yayımladığı bu yeni rapor, güvenlik güçleri tarafından öldürülen göstericilerin ya da oradan geçenlerin ailelerine, sevdiklerinin “silahlı terörist çeteler” tarafından öldürüldüğünü söyleyen beyanatlar imzalamaları için baskı uygulandığı yönünde kanıtlar da içeriyor.

ESED GÜÇLERİ AŞIRI GÜÇ İLE ÖLÜMLERE YOL AÇTI

Raporda, Suriye’nin en büyük ve ekonomi merkezi olan Halep’te gösteriler daha geç başladı ve diğer bölgelere göre daha küçük çapta devam ettiği belirtildi. Son aylarda Halep’teki hükümet karşıtı protestoların sıklığında ve boyutunda artış gözlemlenirken, hükümet güçleri tipik bir şekilde kayıtsız davranarak ve aşırı güç kullanarak kaçınılmaz bir şekilde göstericilerin öldürülmesi ve yaralanmasına yol açtı. Tutuklananlar ise gözaltında bulundukları sürede rutin olarak işkence gördü ve tehdit edildi, ayrıca tutuklananlara gözdağı verildi.

Rapor aralarında barışçıl gösterici ve aktivistlerin kasten hedef alınması, yaralı göstericilerin avlanması, rutin olarak işkenceye başvurulması, yaralılara hayati değerde tıbbi müdahelede bulunan sağlık görevlilerinin peşlerine düşülmesi, keyfi tutuklamalar ve zorla kaybedilmeler gibi bir dizi sitematik, hükümetin emrinde gerçekleştirilen hak ihlallerini de belgeliyor.

GÜVENLİK GÜÇLERİ KAYITSIZ VE AYRIM YAPMAKSIZIN ATEŞ AÇIYOR

Rovera, “Şehrin değişik bölgelerinde tanık olduğum barışçıl gösteriler sürekli güvenlik güçlerinin barışçıl protestoculara ateş açması ile sonuçlandı. Güvenlik güçlerinin kayıtsız ve ayrım yapmaksızın açtığı ateşler çoğu zaman göstericilerin yanı sıra oradan geçenlerin de ölmesine ya da yaralanmasına yol açıyordu” dedi.

AF ÖRGÜTÜ BM’YE ÇAĞRISINI YİNELEDİ

Raporda Uluslararası Af Örgütü, Güvenlik Konseyi’ne, yetki alanı Ağustos ayında sonra eren Birleşmiş Milletler’in Suriye’deki felç olmuş Gözlemci Misyonu’nu (UNSMIS) ya güçlendirerek ya da yetki alanını genişleterek ülkede bir insan hakları izleme misyonunu mevcut kılma ya da başka bir mekanizma oluşturma çağrısını yineledi.

SURİYE SİLAH AMBARGOSU UYGULANMALI!

Uluslararası Af Örgütü, Güvenlik Konseyi’ne Suriye’deki durumu Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı’na sevketme ve Suriye hükümetine yönelik silah akışını engellemek için Suriye’ye silah ambargosu uygulama konusundaki uzun süredir tekrarladığı çağrısına da vurgu yaptı. Örgüt, Güvenlik Konseyi’nin Devlet Başkanı Beşar Esed’in ve uluslararası hukuk uyarınca suç işleyen ya da bu yönde emir verenlerin mal varlığını dondurmasını istiyor.

Suriye’deki silahlı muhalefetin gerçekleştirdiği hak ihlali raporlarındaki artışla beraber kriz ülke içi bir silahlı çatışmaya dönüşürken, Uluslararası Af Örgütü, Özgür Suriye Ordusu (FSA) ve diğer silahlı muhalefet gruplarına silah sevkiyatı yapmayı düşünen hükümetlere, öncelikle tarafsız bilgilere dayanan kapsamlı bir risk değerlendirmesi yapma çağrısında bulunuyor. Böylece hükümetler sevkiyatını yapacakları silahların aralarında uluslararası hukuk uyarınca suç sayılacak eylemler dahil, ciddi insan hakları ihlalleri gerçekleştirmek ya da buna yardımcı olmak için herhangi bir risk taşımadığından emin olacak.

TOPLU HAK İHLALLERİNİN SORUMLUSU SURİYE HÜKÜMETİ!

Uluslararası Af Örgütü, aralarında Halep ve çevre bölgelerinin de olduğu Suriye’nin çeşitli bölgelerinde gerçekleşen insan hakkı ihlalleri iddialarını yerinde ve bağımsız bir şekilde soruşturma şansına erişti. Örgüt, Suriye hükümetinin insanlığa karşı suçlara varan toplu hak ihlallerinden sorumlu olduğu sonucuna vardı.

HÜKÜMET, HAK İHLALLERİNİN SORUŞTURULMASINI ENGELLEMEYE ÇALIŞIYOR

Rovera, “Suriye hükümetinin, bırakın soruşturmayı, bu suçları sonlandırmak gibi bir niyeti olmadığı da oldukça açık. Fakat hükümet gerçekten de, Halep ve ülkenin diğer bölgelerinde bu ciddi hak ihallerinin bağımsız bir şekilde soruşturlmasını engellemeye çalışıyor” ifadesini kullandı.

DAHA FAZLA GECİKME OLMADAN ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ’NE SEVKEDİLMELİ

Uluslararası toplumun sorumluluğuna dikkat çeken Rovera, “Uluslararası toplum Suriye halkına adaleti temin etmek ve bu tarz ağır insan hakları ihlallerinden ve suçlardan sorumlu olanların adalete teslim edilmesini sağlamakla yükümlü. Fakat sadece birkaç gün önce, Güvenlik Konseyi Suriye ile ilgili bir karar verme konusunda yeniden başarısız oldu. Uluslararası toplumun son 18 aydır felç olmuş olması, hiç de şaşırtıcı olmayan bir şekilde Suriye hükümetinin aralarında savaş suçları ve insanlığa karşı suçları cezasızlıkla işleyebileceğine inanmasına yol açtı. Suriye’deki durum daha fazla gecikme olmadan Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne sevkedilmeli” diye konuştu.