BM'den Srebrenitsa özrü

Balkan turu kapsamında Bosna-Hersek'e giden Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-moon, Bosna'daki savaş zamanında, BM'nin 1995'te güvenli bölge ilan etmesine ve BM askerlerinin gözetiminde olmasına rağmen soykırıma sahne olan Srebrenitsa'yı ziyaret etti. Soykırım kurbanlarının defnedildiği Potoçari Anıt Mezarlığı'nda Boşnaklara hitaben duygusal bir konuşma yapan Ban, "Keder ve üzüntü içerisindeyim. Çünkü belki de dünyada bir BM Genel Sekreteri'nin ziyaret edeceği buradan daha hüzünlü bir yer yok. Srebrenitsa konusunda uluslararası toplum sorumluluklarını yerine getiremedi ve Srebrenitsa'da soykırım yaşanmasına engel olamadı. BM, burada korunmaya muhtaç olanların korunmasında başarısız oldu." itirafında bulundu.

Ban, Bosna-Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç'le birlikte geldiği anıt mezarda soykırım kurbanlarının yakınlarıyla görüştü. Onların acılarını paylaştığını söyleyerek, "Biliyorum ki hiçbir şey babanın elini, çocuğun gülümsemesinin yerini tutamaz. Biliyorum ki çok sayıda anne, buraya çocuklarını defnetti, buna büyük saygı duyuyorum. Buradaki beyaz mezar taşlarının sonsuzluğuna bakarken sıralanan isimler, Amir, Fikret, Hamdiya ve 8 bin isim daha... Diyorum ki, Srebrenitsa, kutsal topraktır, hem kurban aileleri için hem de milletler ailesi için." ifadelerini kullandı.

SURİYE, BOSNA OLMASIN

BM Genel Sekreteri, konuşmasında 8 bini aşkın Bosnalı Müslüman'ın Sırp güçleri tarafından katledildiği Srebrenitsa'dan ders alınması gerektiğini vurguladı. Suriye'deki katliamlara seyirci kalan dünyaya seslenerek, "Suriye'deki sivillerin korunması için her şeyi yapmalıyız. Srebrenitsa'da dersimizi aldıktan sonra uluslararası toplum, Suriye'deki katliamların derhal durdurulmasını sağlamalı. Benden sonra BM genel sekreteri olacakların 20 yıl sonra Suriye'ye gidip müdahale edilemediği için yaşanan olaylardan özür dilemesini istemem. Srebrenitsa hiçbir zaman ve hiç kimsenin başına gelmesin." diye konuştu. Avrupa'nın 2. Dünya Savaşı'ndan sonra gördüğü en kanlı olayların yaşandığı Bosna'da Müslüman kıyımını izleyen Batı, iç savaşın başlamasından yaklaşık 4 yıl sonra harekete geçerek Sırpları engellemişti. Ancak katliam durana kadar 200 binden fazla insan ölecek ve bir milyon kişi de evlerini terk edecekti. Uzmanlar, Suriye'deki süreci de 1990'larda dünyanın yetersiz ve geç harekete geçmesi yüzünden çok ağır bedeller ödeyen Bosna'daki trajediye benzetiyor.

Boşnak lider Bakir İzzetbegoviç de açıklamasında Srebrenitsa'nın 1995'te iki kez ihanete uğradığını vurgulayarak, "Birincisi soykırım, ikincisi ise Dayton Barış Antlaşması'nda bu kente bir özerklik verilmemesidir. Siz benimle birlikte bu annelerin acılarını yarım saat boyunca paylaştınız. Fakat bu anneler bu acıları her gün 24 saat yaşıyor." dedi. Boşnaklar, Bosna Sırp Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalan Srebrenitsa'nın özerk olmasını istiyor.

Sırplar, BM gözetiminde katliam yapmıştı

Bosna'daki savaş sırasında BM'nin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa, 11 Temmuz 1995'te Ratko Mladiç'e bağlı Sırp birlikleri tarafından işgal edildi. İşgal üzerine BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplara teslim edildi. Otobüs ve kamyonlara bindirilen Boşnaklardan 8 bin 372'si götürüldükleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda hunharca katledildi. Katledilenlerin cenazeleri, çeşitli toplu mezarlara gömüldü. Srebrenitsa'da yaşananlar, Lahey Adalet Divanı ve Avrupa Parlamentosu tarafından soykırım olarak kabul edildi. Srebrenitsa başta olmak üzere Bosna'daki çeşitli savaş suçlarından aranan Ratko Mladiç ise geçen yıl Sırbistan'da yakalandı ve Lahey'deki mahkemeye teslim edildi. Mladiç'in yargılanması hâlâ devam ediyor.( AA)