Afrika'da yeni bulunan İslam tarihinin önemli eserleri tam koruma altına alınmaya çalışılırken büyük bir tahribatla karşı karşıya kaldı. Mali'de , Afrika'nın sömürge öncesi İslam mirasına ve büyük bir medeniyetin geçmişine ışık tutan kaybolma tehlikesi altındaki binlerce el yazması, kime hizmet ettikleri belli olmayan silahlı militanlar tarafından günlerdir saldırıya uğruyor. Deve derisi üzerine yazılı el yazmaları; Afrika'nın tarihine ışık tutan yüzlerce yıllık bir hazineyi oluşturuyor. Her türlü tahribattan kurtularak günümüze kadar ulaşan bu sayfalar 15. yüzyıla ait. Tıp, tarih, ilahiyat, dilbilgisi, coğrafya gibi konularda yazılmış bu el yazmaları; Afrika'nın vahşi bir kıta değil ilim bölgesi olduğunu gösteriyor.
Tarihe şahitlik yapan bu Arapça eserler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Kıtanın en önemli kültür hazinelerini korumak için milletler arası yardım isteniyor. Afrika'nın batısında bulunan Mali'nin en önemli şehirlerinden biri olan Timbuktu, BM Dünya Mirasları listesinde bulunuyor. Dünya Mirasları Merkezinden Lazare Eloundou, yaptığı açıklamada, saldırıların bir trajedi olduğunu söyledi: "Bu Afrika için bir dram çünkü bu miras Afrika'nın tarihini yazmasına imkan tanıyordu. Afrika kültürünü Timbuktu'nun zenginlikleriyle özdeşleştiriyoruz. Bu saldırılar açıklanamaz, kabul edilemez."
Timbuktu'da, türbelerin yanı sıra, 60 özel kütüphanede 700 bin dolayında çok eski el yazmaları bulunuyor.UNESCO, Timbuktu'nun militanların eline geçmesinin kentteki "olağanüstü mimari harikaları tehlikeye sokacağını" bildirmişti.
Sahra Çölü'nün kenarında eski bir ticaret yolunun üzerinde bulunan Timbuktu, çoğunlukla toprak ve ahşaptan yapılma binalardan oluşan kendisine özgü mimarisiyle tanınıyor.
Kütüphanede koruma altına alınan yüzlerce yıllık el yazmalarının büyük çoğunluğu, müslüman alimler tarafından yazılan Arapça eserler, ancak aralarında farklı mahalli dillerde yazılmış olanlar da var. El yazmalarından bazıları sosyal ve ekonomik meselelere İslami bir bakış açısıyla çözümler ortaya koyarken, bazıları farklı hastalıklara bitkisel tedaviler öneriyor. 13. asırdan kalma bir belgede ise doğum sancısı çeken kadınlar için bitkisel ilaçlar yer alıyor. Yeni enstitü el yazması belgelerin düzenlenmesinden sonra tercüme etmeyi ve sergiler hazırlamayı hedefliyor. Malili bilim adamları ise, sömürge öncesi Afrika'da bir medeniyet olduğunu tam tarihi yeniden yazılacakken büyük bir tahribatla karşı karşıya kaldıklarını söylüyorlar.
Mali'nin Timbuktu şehrini işgal eden militanlar, bu eserleri de tahrib edecekler. Şimdiden şehrin meşhur camilerinden biri olan 15. yüzyıldan kalma Sidi Yahya Camisine saldırdılar. Grup, uluslararası tepkiye rağmen bütün türbeleri tahrip edeceklerini açıklamıştı. Mali'deki Ensar el Din militanlarının tahrib ettiği yüzlerce yıllık İslami türbelerin sayısı çoğalıyor. Timbuktu'daki iki asırlık evliya türbeleri ve sahabilerin türbeleri de tahrib edilme tehlikesiyle karşı karşıya. Sadece son yedi günde 6 türbenin saldırıya uğradığı bildirildi. Mali'nin Kültür ve Turizm bakanı Diallo Fadima Toure ise, ülkenin mimari hazinesine karşı işlenen suçları durdurmak adına Birleşmiş Milletlere yardım çağrısında bulundu.Mali Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Abdelrahmane Oumar Almahy ise gazetemiz aracılığıyla uluslararası kuruluşlara çağrı yaparak, "BM'de sesimiz olun bu yıkım dursun Türkiye nerede problem varsa hepsiyle ilgileniyor. Büyük bir devlet oldu. Türkiye Afrika için çok önemli bir köprü bu yıkıma da el atsın "şeklinde konuştu. Bölgede yaşayanlar, "Türbeleri yok etmelerini izliyoruz. Üzücü bir durum ama hiçbir şey yapamıyoruz. Bu insanlar silahlı deli" diyor.
