Ülkemizde birçok STK bir misyon için değil, bir araç ve arpalık olarak kurulmuştur. Bunu gelmiş geçmiş bütün siyasi otoriteler bildikleri halde, oy kaygısıyla veya başka sebeplerle görmezlikten gelmektedirler. Gıda sektöründe resmen bir STK terörü esmektedir. Bu gün bu alanda hiçbir STK değer üretememektedir. Devletin ticareti, esnafı ve ekonomiyi geliştirmek için yaptığı güzel projeler bu dernekler iliyle esnafa bir eziyete ve zulme dönmektedir. Devletin esnafa yönelik destek projeleri, aradaki kuruluş ve şahısların istismarına dönmektedir. Yani hak yerine ulaşamamaktadır. İstanbul Ticaret Borsasında yaşananlar, Mega Center Kooperatifinde dönen dolaplara şimdi Rami Kuru Gıda Derneği eklendi. Asırlık başkanlık dönemleri, hile ile kazanılan seçimler, seçim süreçlerinde silahların ve mafyanın devrede olması bu işlerin içinde iyi niyetin olmadığını göstermektedir. Bu arada yeni ve sevindirici gelişmeler hükümet kanadında gelmeye başladı. Bu derneklere ciddi el atılmalı ve buradaki köhnemiş düzenler değişmelidir. Aslına bakarsanız bunlar ticareti geliştirmiyor sadece engel, topunun ortadan kalkması en iyi çözümdür. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının, İstanbul Ticaret Borsasında başlattığı sorgulama bu alandaki bütün STK’lara yönelmelidir.
Şimdi Raminin taşınma süreci ve dönen dolaplara bakanlık derhal el atmalıdır. Buradan kötü kokular gelmektedir. Hak sahibi esnaf tehdit ve şantajla karşı karşıyadır. Bu gün konuştuğumuz esnafın büyük bölümü bu işten mağdur olacaktır. Yeni yerin alımı, projelendirilmesi ve bedellerde ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Yani Raminin yeni yeriyle ilgili büyük bir rant dönüyor, esnaf haklı olarak direniyor. Bakanlığın el atması ve bu haklısız ve belirsiz durumu netleştirmesi gerekir. Orta çağdan kalma bir zihniyetle malı götürme peşinde olan, kendini uyanık zanneden bir zevat var. Haktan ve haklıdan yana olduğuna inandığımız bir hükümet döneminde bunlar olursa, toplum vicdanı daha fazla yara alır.
Rami neden Kayaşehir’e taşınıyor?
Daha modern, hijyenik, tüketici sağlığını gözeten bir tesise ihtiyaç duyulduğu için yeni bir tesis yapılmasına ihtiyaç duyuldu. Rami’nin de eski ciroları yakalayamaması, Megacenter, İstoç gibi alternatif yerler olması, büyük firmaların kendi distrübütör ağlarını kurması ve kentleşme projeleri Rami’nin cazibesini yitirmesine neden oldu.
İhale süreci nasıl başladı?
TOKİ’nin üstleneceği projeyle Rami esnafına öncelik tanınarak devletten bir arsa alınması, projelendirilmesi ve inşa edilmesi, karşılığında esnafın bedelini ödemesi şartlarıyla bir ihale süreci başlatıldı. Bu sayede esnaf işgaliyeci olmak yerine mülk sahibi olması planlanıyordu.
İhale bedellerinde büyük belirsizlik
Normal bir ihalede yapılması gereken maliyetlendirme, arsa ve mülk bedellerinin belirlenmesi, projelendirme ve en son belli metrekarelere belli fiyatlar verilerek teklif sunulması işlemi Rami’nin taşınması sürecinde gerçekleşmedi. Olması gereken şeffaflık yerine büyük bir belirsizlik ortaya çıktı. EPP ile İstanbul Gıda Toptancı Tüccarları Derneği (İGTOD) arasında yapılan tek taraflı sözleşme ile ilgili İGTOD’dan net bir cevap alamayan esnaf, EPP’ye ulaşmaya çalışınca ‘Yetkili kimse yok, yöneticilerimiz tatilde’ yanıtını aldı.
Ödemelerde ‘belirsizlik’ krizi
Esnafın beklentisi fiyatların belirlenmesi, derneğin bir banka ile kredi anlaşması yapması ve esnafın kendi imkanlarıyla ödemelerini tamamlaması şeklindeydi.
Oysa esnaf değil fiyatlandırılmış projeyi, arsa tapusu bile bulamadığını ifade ediyor. Ortada bir proje çiziminden başka hiçbir şey olmadığını belirten Rami esnafı, kendilerine sadece Kayaşehir’de bir arsa alındığı bilgisi verildiğini ifade ediyor. Arsanın gerçek değerinin ne olduğu, o bölgedeki arsaların inşaatı yapacak firmaya nasıl satıldığı ise belirsizliğini koruyor. Tüm bu karmaşa içinde esnaftan büyük dükkanlar için 90 bin, küçük dükkanlar için 45 bin TL arsa bedeli ödemesi yapmaları isteniyor. Fakat bu tutarların kesin tutar olmadığı, ileride farklı bir bedel ileri sürerek tekrar ödeme yapılması istenebileceği ifade ediyor.
Dernek Başkanı’nın “75 milyon TL paraya ihtiyaç var. 50 milyon TL toplandı. 25 milyon TL’ye daha ihtiyacımız var. Eğer bu para toplanmazsa, parayı ödemeyen esnaf hakkını kaybetmiş olacak. Alamadığımız araziyi de TOKİ’ye devretmiş olacağız’ dediğini aktaran Rami esnafı, yerini kaybetme korkusuyla belirsiz bir ödeme yapmak zorunda bırakıldığını ifade ediyor. Ayrıca toplanamayan paranın yine üyelerden tahsil edilmesi ve bu sebeple metrekare başına düşen fiyatın artması konuşuluyor. Üstelik arsa bölgedeki rayiç bedelinin çok üzerinde satılıyor ve 650 dönüm iddiası oldukça muallak. Arazinin yarısının sosyal alana ayrılması da beklentilerin dışında bir durum.
Dükkanlar kıymete bindi
Rami’deki gelişmeleri takip eden yatırımcılar Kayaşehir’deki yeni halde dükkan sahibi olabilmek için Rami’deki dükkanları satın almaya başladı. 15-20 bin TL’ye satılamayan dükkanlar 75-90 bin TL aralığında satılmaya başladı. İGTOD’un bir başkası üzerinden bu dükkanları satarak komisyon aldığı söylentileri dolaşmaya başladı. Bir diğer söylenti ise dükkan almak için 75-90 bin TL civarı parayı dükkanları alırken ödeyen insanların yatırım yaptığı için mecburiyetten arsa bedeli için istenen ödemeyi yapmak zorunda kalmış olması.
Teminat paraları TOKİ’ye bağış olarak aktarılmış
Dernek tarafından 29 Haziran’a kadar arsa bedelini ödemeyen üyelerin haklarını yitireceği ifade ediliyor. Esnaf ise tek taraflı bir sözleşme üzerine akıbeti belirsiz bir ödeme yapmak istemiyor. Derneğin yaptırım uyguladığını fakat esnafı korumadığını belirten Rami toptancıları, ödeme için ek süre taleplerinin kesin bir dille geri çevrildiğini ifade ediyorlar. Daha önce dükkan başı 10 bin TL parayı haklarının korunması için TOKİ avans bedeli olarak yatırdıklarını belirten esnaf, bu paraların aşağıda belgesini gördüğünüz şekilde TOKİ’ye bağış olarak aktarıldığını söylüyor. TOKİ gibi ticari bir kuruluşun bağış alması ve derneğin üyelerine danışmadan böyle bir bağış yapması esnafın derneğe güvenini yitirmesine neden oldu.
.jpg)
İnşaat bedeli belirsiz
Belirsizlik sadece arsa fiyatlarıyla sınırlı kalmıyor. Esnaf arsa bedelini ödemiş bile olsa, inşaat bedeli konusunda hiçbir bilgiye sahip değil. Arsa bedelini ödediği takdirde ise fahiş bir fiyatla ya da bütçesini aşan bir bedelle karşılaşırsa geri dönüşü olmayan bir yola girmiş olacak.
Sözleşme neden tek taraflı?
EPP ve dernek arasında yapılan sözleşmede dükkanlar yapıldıktan sonra artan dükkanların satış hakkı EPP’ye bırakılıyor. Yine sözleşmeye göre esnaf ancak satış bedelini yatırması halinde öncelik hakkına sahip. Aksi takdirde satış hakkı şirkete geçiyor. Fakat satış bedelinin ne zaman yapacağı belirtilmemiş. Yine şirket yükümlülüğünü yerine getirmezse nasıl bir uygulamayla karşılaşacağıyla ilgili bir hüküm bulunmuyor. Bu durum sözleşmeyi fazlasıyla tek taraflı kılıyor. Öte yandan, dernek yükümlülüğünü yerine getirmezse konuyla ilgili yaptırımlar açık bir şekilde ifade edilmiş. Arsa ya da inşaat bedeli artması durumunda şirket ayrıca kâr edecek şekilde sözleşme düzenlenmiş.
Dernek Başkanı Mustafa Karlı ne diyor?
Yakın zamanda Toptancım Gazetesine açıklamada bulunan Mustafa Karlı’nın konuyla ilgili açıklamaları ise şu şekilde:
“İstanbul’ un 2010 yılında ‘’ Dünya Kültür Başkenti’’ ilan edilmesiyle, Hükümetin bu bölge üzerinde restorasyon çalışmaları yapacağı, bu nedenlerle buradan taşınmamız gerektiği ile ilgili duyuruları sonucu sıkıntılarımız arttı. Önce 200 dükkânımızın tahliyesi söz konusuydu, sonra bölgenin tamamına yönelik projelerin hazırlandığını öğrendik. Artık buradan taşınmamız gerektiğini anladık ve çözüm arayışlarına girdik. Rahmetli Başkanımız Günay ile bu konuda çalışmalara başladık; TOKİ ile görüştük ve bir protokol yaptık. Bu protokol parası ödenmek koşuluyla bize yer tahsisi yapılması, tahsis edilen yere esnafımıza uygun yer yapılması ile ilgiliydi. Bu konuda gelişme olmayınca, görevi devralmamdan kısa süre sonra ben TOKİ’ ye ilk resmi yazımı yazdım. Akabinde de Bakanlıklar nezdinde çalışmalar gerçekleştirdik. Çevre ve Şehircilik Bakanımız Erdoğan Bayraktar bu konuda bize ilgi gösterdi ve çok yardımcı oldu. Adeta önümüzü açtı; kendisine ve diğer ilgi gösteren yetkililere teşekkür ediyoruz. Bu vesile ile 20. 09. 2011 tarihinde Kayabaşı bölgesindeki arsa sözleşmesini imzaladık. 544 dönüm üzerine 357 dönüm net kullanım alanı olan bu bölgeye 1100 esnafımızın taşınması kesinleşti.
Projenin sonuna gelindi. Dükkan büyüklüklerine göre 45 ila 90 bin lira arası bir miktarı yatıracağız. Bu paraların yatırılmasından yaklaşık 2- 3 ay sonra üyelerimizle satış vaadi sözleşmeleri yapılacak. Diğer kalan kısımlar ise kredilendirilerek kapatılacak. Arsanın maliyeti net belli 150 milyon TL. İnşaat henüz ihaleye çıkartılmadı. İhale sonucunda rakamlar belli olacak. Bu rakamın da çok yüksek olacağını sanmıyorum.
Çok modern şekilde inşa edilecek olan ve ‘’ Avrupa’ nın en büyük Kapalı Çarşısı’’ olacak bu yeni yerimize inşallah iki yıl içerisinde taşınacağımızı düşünüyorum.
TOKİ ve EPPK uzmanları geldiler bütün üyelerimizle soru- cevap niteliğinde görüşmeler yaptılar. Bizlerde birebir görüşmelerimizi yapıyoruz. Bu proje hepimizin hayrına olan bir proje olduğuna inanıyorum.
Tabii üyelerimizin yıllardır birikmiş sorunları var ve bunların başında da ekonomik nedenler geliyor. Bankalar aracılığıyla değil de, TOKİ veya başka kurumlara borçlanarak, kurumlardan kredi alarak ödeme konusunda çalışmalar yaptık ancak böyle bir olanak olmadığını öğrendik. Haliyle buda zaten sıkıntı içerisindeki esnafımızın belini oldukça büküyor. Kısacası esnafımızn tek sıkıntısı ekonomik nedenler de karşılaştıkları zorluk. Ancak, gideceğimiz yer çok ciddi ve değerli bir bölge, esnafımızda bunun bilincinde.
Bölgeyi tam olarak tarif eder misiniz?
Kayabaşı bölgesi Resneli Çiftliğinin hemen altı ve Küçük Çekmece gölü yakınında. 3. Köprü bağlantı yolları bu bölgede, Kuzey Marmara oto yolu bu bölgeden geçiyor. TEM otoyolu ile bağlantısı var. Olimpiyat stadı ara yoldan beş dakika mesafede hem ulaşım açısından hem değer olarak çok önemli bir alan.”
İşte süreçle ilgili evraklar:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Retail News
