Kırmızı valizden çıkan 50 yıllık sır

27 Mayıs darbesinin simge isimlerinden biri de idamla yargılanan, 10. Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun'du. Paşa'nın o dönemde cezaevinde tuttuğu notlara Zaman Gazetesi Haber Müdürü Fatih Uğur ve muhabir Mustafa Gürlek 52 yıl sonra ulaşmış ve yazı dizisi olmuştu. Kırmızı valizin içindeki belge, fotoğraf ve dokümanlar yazı dizisinin ardından ilk defa sergilenmeye başladı. 1960'lı yıllara tanıklık eden sergi, dün İstanbul Büyükşehir Belediyesi Taksim Sanat Galerisi'nde açıldı. Serginin açış konuşmasını yapan AK Parti İstanbul Milletvekili ve Darbeleri Araştırma Komisyonu Başkanı Nimet Baş, "Yassıada'da savunmasına başlarken Paşa'nın sözlerine baktığımda onurlu bir duruşun gelecek nesillere nasıl bir manifesto olarak sunulduğunu görüyorum." dedi. Erdelhun Paşa'nın hiç eğilip bükülmeden "Bir gün gelecek, bu adalet anlayışınızdan utanacaksınız, yargılanacaksınız." dediğini hatırlatan Baş, "Böyle acıların sadece acı hatıralar olarak kalmasını istiyorum.

Umarım çocuklarımıza anlatacağımız yeni darbe anıları olmaz." diye konuştu. Sergiye ev sahipliği yapan Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı da, hüzünlü bir yazı dizisinin '50 Yıllık Sır' sergisine dönüştürüldüğünü söyledi. 27 Mayıs dönemi Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri'nin oğlu Cahit İleri de "27 Mayıs, darbelerin başlangıcı ve en kötülerinden biriydi. Allah yapanların cezasını versin." yorumunu yaptı. Rüştü Erdelhun'un çok müstesna bir Genelkurmay başkanı olduğunu söyleyen Celal Bayar'ın torunu Prof. Dr. Emine Gürsoy Naskali ise, "Kırmızı çantada bulunan hatırat, 27 Mayıs öncesine ışık tutmak açısından çok önemli. Şekillendirilmiş, bir tarafı meşru kılmaya çalışan resmi tarihin gerçek yüzünü yansıtması açısından da önemi büyük." şeklinde konuştu.

Meclis Darbeleri Araştırma Alt Komisyonu Başkanı AK Parti Kayseri Milletvekili Yaşar Karayel de, serginin önemine değinerek "Bu aslında sadece Erdelhun Paşa'nın hayat hikâyesi değil, Türkiye'nin hayat hikâyesidir. Bu, Türkiye'nin bir bakıma geçmişiyle yüzleşmesidir." dedi. Komisyonun üyelerinden AK Parti Milletvekili İdris Şahin ise, 1960 darbesinin en büyük mağdurlarından birinin Erdelhun Paşa olduğunu dile getirdi. 1947'den başlamak kaydıyla darbeleri araştırdıklarını belirten Şahin, Zaman Gazetesi'nden de Erdelhun Paşa'ya ait belgelerin bir nüshasını talep edeceklerini kaydetti.

10 Temmuz'a kadar açık kalacak sergide, Erdelhun Paşa'nın mektupları, Kore Savaşı fotoğraf albümü, Yassıada savunmaları görülebilecek.

Zaman

Kırmızı valizden çıkan 50 yıllık sır

27 Mayıs 1960 darbesinde idamla yargılanan Rüştü Erdelhun Paşa'nın 50 yıl boyunca kırmızı bir valiz içinde saklanan günlükleri, el yazısı notları ve fotoğrafları sergilenmeye başladı. İBB Taksim Sanat Galerisi'nde dün açılan sergi, 10 Temmuz'a kadar gezilebilecek.