TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Anayasa yazım aşamasında öncelikle üzerinde duracakları konunun, temel hak ve özgürlükler olduğunu belirterek, ''Arkasından yasama, yürütme, idare ve kamu hizmetleri, yargı, mali, ekonomik ve sosyal hükümler, başlangıç, genel hükümler ve temel ilkeler, diğer hükümler ve geçici hükümler gelecek. Yarın siyasi partilerimiz, temel hak ve özgürlüklerle ilgili bir katalog oluşturacak. O katalog perşembe günü komisyonun ana gündem maddesini teşkil edecek'' dedi.
Çiçek, TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun yaklaşık 3 saat süren toplantısının ardından gazetecilere açıklamalarda bulundu, toplantıda alınan kararlar da yazılı bir metin halinde duyuruldu.
TBMM Başkanı Çiçek, komisyonun yazım aşamasında takip edecekleri yol ile çalışma usul ve esaslarını, bugünkü toplantıda kararlaştırdıklarını ifade etti. Çiçek, komisyonun, çarşamba, perşembe ve cuma günleri toplanacağını, ihtiyaç halinde bu sürenin uzayabileceğine söyledi.
Uzlaşma Komisyonu'na gönderilen metinlerin, başka kaynakların ve dünya uygulamalarının dikkate alınarak bir çalışma yapılacağını, taslak metin hazırlanacağını belirten Çiçek, toplantıların, her partiden en az bir kişinin katılımıyla yapılabileceğini bildirdi. Çiçek, en az üç toplantıya mazeretsiz olarak katılmayan siyasi partinin, komisyondan çekilmiş sayılacağını vurgulayarak, komisyonun, bütün partilerin mutabakatıyla karar alacağını belirtti. Çiçek, karar alınamayan konuların, daha sonra komisyonda yeniden ele alınacağını ifade etti.
Meclis Başkanı Çiçek, ''Esas olan bu yazılım sürecinde ana başlıkların görüşülme sırasıdır. Anayasa metninde, bu sıraya göre takip edilecek değil. Bu sadece buradaki görüşmenin, müzakerenin sırasını gösteriyor. Temel hak ve özgürlükler, öncelikle üzerinde duracağımız konudur. Arkasından yasama, yürütme, idare ve kamu hizmetleri, yargı, mali, ekonomik ve sosyal hükümler, başlangıç, genel hükümler ve temel ilkeler, diğer hükümler ve geçici hükümler. Yeni anayasa yürürlüğe girerken geçici hükümlerin de olması gerekiyor. Bununla ilgili olacaktır'' diye konuştu.
-''Üç madde eksik, iki madde fazla, o kadar önemli değil''-
Anayasanın yazımını, komisyonun kendisinin yapacağını anlatan Çiçek, ''(Uzmanlara havale edelim, onlar yazsın, biz buradan bakalım) tarzında değil, gelen görüşlerin ışığında dünya uygulamaları, akademik birikim, tecrübe gibi bir çok faktör dikkate alınarak hazırlanacak'' dedi.
Çiçek, komisyona son tarih olan 30 Nisan'da sonra gelen görüşlerin de bulunduğuna işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Aslında bunların 30 Nisan'a kadar verilmesi bizim arzumuzdu. Çünkü bunların tasnifi, analizi, partilerin bunları değerlendirmesi bakımından sınır koymak gerekiyordu. Buna rağmen gelen görüşler de partilerin görüşlerine sunulmuş olacaktır. Perşembe saat 11.00'de başlayacağız. Birinci basamak, temel hak ve özgürlüklerdi. Yarın siyasi partilerimiz, temel hak ve özgürlüklerle ilgili bir katalog oluşturacak. O katalog perşembe günü komisyonun ana gündem maddesini teşkil edecektir'' dedi.
Çiçek, anayasanın başlangıç kısmının nasıl olacağına ilişkin soruya, ''Bir anayasada olması gereken ana başlıklar burada vardır. Burası anayasanın sistematiğini göstermiyor. Bizim çalışma usul ve esaslarımız bakımından sıralamayı gösteriyor. Anayasada bu konuların nerede yer alacağı ayrıca değerlendirme konusu olacak'' karşılığını verdi.
Yazım aşamasının ne kadar süreceğine ilişkin bir soruyu Çiçek, şöyle yanıtladı:
''Anayasayı bu yılın sonunda halkımızın önüne koymayı hedefledik. Birinci açıkladığımız takvimde de var. Ama işin en zor kısmı budur. Bunun için makul süre ifadesini kullandık. Bu süre ne kadar erken olabilirse, bunun için de çaba gösterilecektir. Ne kadar madde olacağı bu çalışmaların sonunda ortaya çıkar. Bu çerçevenin içeriği kaç maddeye sığarsa o kadar olacak. Yani maddedir, vesairedir diyerek kendimizi sınırlamanın anlamı yoktur. Mühim olan, halkın ihtiyaçlarını karşılayacak, beklentilerine cevap veren ve çağın gereklerine uygun olan bir anayasayı yapmaktır. Üç madde eksik, iki madde fazla o, o kadar önemli değil. Mühim olan beklentilerin karşılanmasıdır.''
-Alınan diğer kararlar-
Toplantıda alınan kararlar, ayrıca yazılı bir açıklamayla da duyuruldu.
''Yazım aşaması için kabul edilen kararlar'' başlığı altında yapılan açıklamada, komisyon toplantılarına partilerin danışmanlarının katılabileceği belirtildi. Partilerin ihtiyaç duyması halinde teknik heyet üyesi uzmanların toplantıya katılabileceği, TBMM tarafından görevlendirilen 2 uzmanın da toplantılarda yer alacağı kaydedildi.
TBMM Başkanı'nın katılmadığı toplantılarda dönüşümlü başkanlık sisteminin uygulanacağının ifade edildiği açıklamada, bu sistemde sırasıyla AK Parti, CHP, MHP ve BDP üyelerinden birinin toplantıya başkanlık yapacağı, üzerinde uzlaşılan yazılı metni basınla paylaşacağı belirtildi.
Komisyonun Çarşamba, Perşembe ve Cuma günleri, 10.00-18.00 saatleri arası toplanacağı bildirildi. Açıklamada, alınan diğer kararlar şöyle sıralandı:
''Metin ortaya çıktıktan sonra yazım dili yaşayan Türkçe'nin kullanılması ve terminoloji birliğinin sağlanması açısından ilgili uzmanlara incelettirilebilir.
TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na gelen bütün öneri ve görüşleri de dikkate alarak çalışma usullerinin 11. maddesinde kabul edilen aşamalar çerçevesinde makul bir süre içerisinde taslak metnin yazımını tamamlar.
Toplantı yeter sayısı 4 siyasi partinin en az 1'er temsilcisinin katılımıyla sağlanır. En çok üç toplantıya mazeretsiz katılmayan siyasi parti komisyondan çekilmiş sayılır.
Komisyon, komisyonu oluşturan bütün siyasi partilerin mutabakatıyla karar alır. Karar alınamayan konular, komisyonun uygun göreceği zamanda yeniden değerlendirilir.
Anayasa'da yer alacak ana başlıkların görüşülme sırası: Temel hak ve özgürlükler, yasama, yürütme, idare ve kamu hizmetleri, yargı, mali, ekonomik ve sosyal hükümler, başlangıç, genel hükümler ve temel ilkeler, diğer hükümler ve geçici hükümler.
Metin, Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nca oluşturulacaktır.
Bu usul kurallarında hüküm bulunmaması halinde Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun çalışma usullerindeki hükümler uygulanır.
30 Nisan itibariyle komisyona gelen görüşler tasnif edilerek, siyasi partilere verildiği gibi daha sonra gelen görüşler de talep eden partilerin değerlendirmesine sunulur.''
AA
