AİHM'nin geleceği İngiltere'de tartışılıyor

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) yetkilerinin sınırlandırılmasını isteyen İngiltere, 47 üye ülke bakanının katıldığı bir toplantıya ev sahipliği yapıyor. Ülkenin güney şehri Brighton'da bugün başlayan ve iki gün sürecek olan toplantıda Türkiye'yi Adalet Bakanı Sadullah Ergin temsil ediyor.

Avrupa Konseyi dönem başkanlığını yürüten İngiltere'nin, bu toplantıda AİHM'nin köklü bir reformdan geçirilmesini talep edeceği bildiriliyor.

İngiliz Başbakan David Cameron, AİHM'nin ulusal mahkemelerce alınmış kararları bozma yetkisinin sınırlandırılması gerektiğini daha önce dile getirmişti. Cameron'ın, bu konferansta, AİHM'nin yetkilerini sınırlandırmayı amaçlayan "yetki ikamesi" ilkesinin kabul edilmesini talep edeceği belirtiliyor.

İngiltere'nin yapılmasını istediği diğer temel bir değişiklik ise üye ülkelere "takdir payı" bırakılılması. Bu değişiklikle, hükümetlerin, AİHM'nin kararlarını uygulamada daha fazla serbestliğe sahip olması hedefleniyor.

AİHM son olarak, terör şüphesiyle 6 yıldır gözaltında tutulan Ebu Katade'yi ülkesi Ürdün'e gönderme kararı alan İngiltere Yüksek Mahkemesi'nin kararını, "güvenlik şartlarının uygun olmaması" gerekçesiyle bozmuştu.

Bunun üzerine Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde (AKPM) yaptığı konuşmada David Cameron, AİHM'nin, yargı kararlarının götürüldüğü temyiz mahkemesi konumundan bir an önce kurtulup, asli vazifesi olan "ciddi insan hakları ihlallerine" yoğunlaşması gerektiğini savunmuştu. İngiliz Başbakan bu konuşmasında ayrıca, AİHM'nin verdiği kararlarla ülkesindeki terörle mücadeleye zarar verdiğini öne sürerek "acil reform" çağrısında bulunmuştu.

AİHM'nin geçen yılki değerlendirme toplantısı, dönem başkanlığını yürütmesi sebebiyle Türkiye'de yapılmıştı. İzmir'de 26-27 Nisan 2011'de yapılan toplantı sonunda yayımlanan deklarasyonda, AİHM'de biriken dosya yükünün azaltılması için mükerrer davalar ile kabul edilemez nitelikteki davaların sayısının düşürülmesinin gerekliliği ve önemi vurgulanmıştı.

Strasbourg merkezli AİHM'de 2011 sonunda 152 bin dava biriktiği ve bunlardan 90 bin kadarının kabul edilemez nitelikte olduğu öne sürülüyor. Avrupa Konseyi çatısı altında faaliyet gösteren Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin işleyişinde yapılacak herhangi bir değişiklik, 47 üye ülkenin meclis onayını gerektiriyor.