Çocuk yetiştirmede kilit rolü aile oynuyor

Malatya Devlet Hastanesi Psikoloğu İzzet Güllü, gençlerin kişilik özelliklerinin okul, çevre ve aile üçgeninde şekillendiğini, alışkanlık kazanımında kilit rolü ailelerin oynadığını söyledi. Psikolog İzzet Güllü, modern toplumda özellikle gençlerin ciddi psiko-sosyal sorunlarla karşılaştığını belirtti.

        İnsanın mizaç oluşumunun çocukluk döneminde gerçekleştiğini anlatan Güllü, şöyle devam etti: "Çoğu uzun çocukluk yıllarında gerçekleşen ve negatif yahut müsbet olabilen tüm bu kazanımlar daha çok okul, aile ve çevre üçgeninde şekilleniyor. Bu üç ayağın en önemlisi aile faktörü. Çünkü aile derken kastetmeye çalıştığımız şey olan doğru ana baba tutumları, okulun ve çevrenin bozucu etkisini büyük ölçüde izale edebiliyor, çocukları ileriye dönük olumsuz kazanımlara karşı aşılayabiliyor. Son çeyrek asırda hızla değişen ve dönüşen algılar, beklentiler, anlayışlar neticesinde eski tip otoriter yahut tamamen hoşgörüye dayalı geleneksel yaklaşımlar artık pek işe yaramaz hale gelmiştir. Ancak bu boşluğun yerine insan fıtratını dikkate alan doğru yaklaşım modelleri konamamıştır. Üstüne üstlük, bilgiye ulaşımın kolaylaşması neticesinde aileler bu açığı sağda solda, özellikle bilgisayar ortamında telafi edebilme çabasına düşmüşler, böylece bilgi kirliliğinin bozucu etkisine daha da çık bir hale gelmiştir."

        Okula devamsızlık yapan, depresif ya da yıkıcı davranışlar sergileyen, evden kaçan, sıklıkla bar ya da disko gibi eğlence yerlerine gidenlerde alkol ve madde kullanımı geliştirme riski olduğunu bildiren Psikolog Güllü, şunları söyledi: "Risk faktörleri arasında genetik, psikolojik, sosyal çevre ile ilgili etmenler var. Faktörlerden bir tanesi dahi güçlü olumsuz bir etkiye sahipse madde kullanma olasılığı yüksektir. Özellikle erkek çocuklar ile babalarının alkol kullanma sıklıkları arasında önemli benzerlikler bulunmuştur. Ailelerinden ayrı yetişmiş alkol bağımlılarının çocuklarında yapılmış çalışmalarda, bu çocuklarda yüzde 25 alkol bağımlılığı saptanmıştır. Aile içinde madde kullanımı olan ailelerin çocuklarında da madde kullanımı daha sıktır. Çocuk ve ergenlerde madde kullanımı açısından, ruhsal hastalıklar risk oluşturmaktadır. Gençler arasında bir de yanlış kanı var 'Ben alkol aldım, esrar, eroin kullandım cezai ehliyetim yok' bu durum suçu ortadan kaldırmaz."

        Çocuk davranışları ile ilgili kitap çalışması yürüttüğünü anlatan Güllü, "Herkesin anlayabileceği dilde kaleme alınmış, son derece yalın, pratik bilgi ve önerilerin yer aldığı, somut önerilerin bulunduğu, bu konulardaki en fıtri, en temel bilimsel gerçekleri ele alan, özellikle çocuk yetiştirme sürecinin olmazsa olmazı olan doğru ödül ve ceza sistemini detaylı olarak anlatan bir kitap çalışması hazırladım. Yıllardır bu projeyi kendi ölçeğimde yürütüyorum. Bu çalışma köyde şehirde her eve girmeli, böylece her ebeveyn bu işin en azından asgari doğrularını ve yanlışlarını öğrenmeli, bir bakıma kendi çocuklarının uzmanı olmalı." diye konuştu.