Soba değil, bilgisizlik öldürüyor

Türkiye, son yılların en sert kışlarından birini yaşarken ısınmak için kömür sobası kullananlar, zehirlenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor. Gaziantep'in Nizip ilçesi Suyuboyu köyündeki Acar ailesi, gece sobayı kömürle doldurup uyuyunca çıkan gazdan zehirlenerek öldü. Aynı aileden Mustafa, Müslüm, Neşet, Fatma ve Döndü Acar'ın hayatını kaybetmesi, dikkatleri yine karbonmonoksit zehirlenmelerine çevirdi.

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Körpınar, sert bir kış yaşayan ülkede soba ve şofben zehirlenmelerinin yeniden görülmeye başladığını söyledi.

Vatandaşların, kömürü alırken ve yakarken dikkat etmesi gereken bazı hususlar bulunduğunu aktaran Prof. Dr. Körpınar bacanın, kömürün ve sobanın çeşitli özellikleri bulunması gerektiğini kaydetti.

Soba zehirlenmelerine karşı bacaların temizliğinin her yıl yapılması, bacanın hava sirkülasyonuna uygun olması gerektiğini belirterek, "Takılan borular, bacayı tıkamamalı. Özellikle lodosun etkili olduğu havalarda geri tepmeyi önlemek için baca sonunda muhakkak döner başlık veya kapak olmalı." dedi.

Karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı kömürün de önemli olduğunu vurgulayan Körpınar, mümkün olduğu kadar kuru olması gerektiğini belirtti. Depolanmış kömürün yüksekliğinin 1,5 ve eninin 5 metreyi geçmemesi gerektiğine işaret eden Körpınar, "Kömürün uzun süre depolanmasından kaçınılmalıdır, 2 aylık rezerv yeterlidir. Deponun havalandırması olmalıdır ve depoya önce giren kömür, yine önce çıkmalıdır. Kükürt ve kül oranı düşük olan kaliteli kömür seçilmelidir." şeklinde konuştu.

Zehirlenmeleri önlemek için dikkat edilmesi gereken bir diğer hususun da soba olduğuna değinen Mehmet Ali Körpınar, kesinlikle üstten tutuşturulması gerektiğini vurguladı.

Bu sayede yakıttan çıkan zehirli gazın da yanmasının sağlanacağına dikkat çekerek, "Soba aşırı doldurulmamalıdır, aksi halde zehirli gazların yanacağı ortam ve duman yolu daralır. Sönmekte olan sobaya, tutuşması güç olan yakıt koyulmamalıdır. Hele yatmadan önce kesinlikle yakıt koyulmamalıdır. Soba beslenirken de yeni yakıtın üstüne kor halinde tutuşturucu koyulmalıdır. Standart dışı soba ve borular kullanılmamalıdır." dedi.

ZEHİRLENMELER BASİT TEDBİRLERLE ÖNLENEBİLİR

İzmir İl Sağlık Müdürlüğü yetkilileri de karbonmonoksit gazının kömür, petrol, doğalgaz ve odun gibi yapısında karbon bulunan yakıtların tam olarak yanmaması sonucu oluşan dumanda bulunduğunu belirtti.

Bu tür yakıtların kullanıldığı yerlerdeki baca sistemlerinin iyi çekmemesi, yangınlar ve arabaların kapalı garajlarda çalıştırılması gibi durumlarda, rüzgârlı ve fırtınalı havalarda karbonmonoksit birikimi olabildiğini aktaran yetkililer, bu tip yerlerde uzun süre kalan ve karbonmonoksit soluyan kişilerde zehirlenme bulguları oluşabildiğini açıkladı.