Denetimli serbestlik yerine 'paşa paşa yatarım' diyorlar

Türk hukuk sistemine 5 yıl önce giren denetimli serbestlik uygulaması, cezai yaptırıma yeni bir anlayış kazandırırken, ilginç taleplere de sahne oluyor. Hapis cezası yerine mahkumları tedavi, eğitim ve çalışmalara katarak topluma kazandırmayı amaçlayan uygulamada, en fazla 2 ya da 3 yıla kadar hapis cezası gerektiren hafif suçlar için kamu yararına belirli bir süre resmi mesai saatleri içinde çalıştırılıyor.

    Malatya'da suçluların yüzde 20'si kamu yararına çalışmak yerine tembellik nedeniyle cezaevinde yatmayı yeğlediği belirtiliyor.

    Malatya Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürü Cuma Sarıçiçek, şubelerine yıl başından Aralık ayı ortasına kadar mahkemelerden 994 kişinin sevk edildiğini, bu kişilere, mahkemenin verdiği denetimli serbestlik cezasının ya da yükümlülüğünün uygulanmasını sağladıklarını belirtti.

    Her ay ortalama 630 kişinin bir sonraki aya devrettiğini, 12 ayda 489 kişinin infazının tamamlandığını anlatan Sarıçiçek, şöyle dedi: "Genelde mahkemeler hafif suçlar işleyen ve ilk kez ceza alan kişilere denetimli serbestlik uygulamalarından birinin yapılmasına hükmediyor. Biz sanıkların ya da hükümlülerin karakollara gidip imza atmalarını, yurt dışına çıkış yasağına uyup uymamalarını, internet kafe, kahvehane, maçlar veya eğlence yerlerine gitmeme gibi cezalarını, Etkin Pişmanlık Yasası'ndan yararlananlar ve yaşlılara yönelik konuttan çıkmama cezasının yerine getirilip getirilmediğini denetliyoruz.

    Aralık ayı ortasına kadar tedavi ve denetimli serbestlik uygulaması kapsamında 226 kişi bulunuyor. Uyuşturucu kullananların çoğunlukta olduğu bu kişilere uzmanlarımız rehabilite etmeye çalışıyor. 8 hükümlü rehberlik, 15 kişi eğitim alıyor. Bunlarla birlikte 31 kişinin eğlence yerine ve maçlara gitmeme cezası bulunuyor. 3 kişiye ehliyetini alma tedbiri uyguladık. 44 kişi ise kamu hizmetinde ücretsiz olarak çalışıyor. 1 kişi konutta infaz ediliyor. 320 kişi ise adli kontrol uygulaması altında bulunuyor. Cezaya göre bir eğitim ya da çalışma programına katılıp katılmadıklarının belirlenmesini sağlıyoruz. Bazen de mahkeme, yargılama sürerken yargılamaya ara verip, sanığı denetimli serbestlik uygulamasına sevk ediyor. Sanık uygulamayı başarıyla tamamlarsa, ceza almadan beraat ediyor."

    Kendilerine gelen her sanık ve hükümlü ile bir sözleşme imzaladıklarını ifade eden Sarıçiçek, "Kişi sözleşme kurallarına uymazsa, örneğin tedavisine ya da çalışacağı yere gitmezse, 1 kez uyarıyoruz. İkinci kez tekrar ederse denetimli serbestlik hakkını kaybediyor ve durumu mahkemeye bildiriyoruz. Mahkeme de hapis cezasını uyguluyor. Çalışma cezaları, genellikle okullar, kamu kurumları, belediyeler ya da orman ve fidan müdürlüklerinde temizlik yapma şeklinde oluyor." diye konuştu.

    Uygulama çerçevesinde, kamu yararına okul temizleme, resmi kurumlarda hizmetli olarak görevlendirilen hükümlülerinin yüzde 20'sinin cezaevinde infazı istediğine değinen Sarıçiçek, şöyle devam etti: "Bunlar genelde Etkin Pişmanlık Yasası'ndan yararlanarak gelen hükümlüler genelde tembel, iş yapmayı sevmeyen kişiler oluyor. Cezaevinde televizyon, gazete okuyarak infaz olmaya alışmışlar. Sonra yasadan yararlanarak cezasının bir kısmını burada çekmek için başvuruyor. Buradaki iş ortamına da mesai kavramına uymayı, fiziksel güç harcama onları bezdiriyor. Keşke cezaevinden çıkmasaydık diyorlar. Ancak tabiki uygulamadan bu şekilde başvuru ile çıkılması mümkün değil. Denetleme planına uymama sonrası dosyaları yeniden mahkemeye gönderiliyor. O zaman mahkeme cezaevine gönderebiliyor. 12 ayda 127 kişi denetimli serbestlik uygulamasından yeniden mahkemeye gönderilmiştir."

    Zaman zaman, mahkemelerin ilginç cezalar ve yükümlülükler verdiğini ifade eden Sarıçiçek, "Örneğin, bazı suçlar nedeniyle birçok hükümlüye ağaç dikme cezası verildi. Kuluncak ilçesinde hükümlülerinin bir ormanı oluşuyor." dedi.