Hatay ticareti, Suriye'deki olaylardan olumsuz etkilendi

Suriye'de yaşanan iç karışıklıktan kaynaklanan durgunluk ticaret hayatını olduğu kadar havayollarını da etkiledi. Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Hikmet Çinçin, Türk Hava Yolları (THY) başta olmak üzere, diğer havayolu şirketlerinin Hatay Havaalanı'ndaki seferlerindeki azalmanın altında yatan ana nedenin, Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşlarının, olaylar nedeniyle Hatay Havaalanı'nı kullanmamaları olarak açıkladı.

    Antakya Ayakkabıcılar Odası Başkanı Gökhan Oral da Suriye'deki olaylar nedeniyle 5 milyon ürün sattıkları pazarı kaybettiklerini söyledi.

    ATSO Başkanı Hikmet Çinçin, Suriye'de yaşanan olayların sınır komşusu Hatay'a olan yansımalarını değerlendirdiği açıklamasında, Suriye Arap Cumhuriyeti ile Türkiye arasında 30-40 yıla dayanan bir soğuk savaş dönemi yaşadığını, ancak bu soğuk savaş dönemini müteakiben son 5 yıl içerisinde ciddi bir iyileşme ve ilişkilerde birbirine yakınlaşma olduğunu hatırlattı.

    Çinçin, vize muafiyeti ile beraber çok üst düzeye çıkan ilişkiler olduğunu, hatta iki ülkenin bakanlar kurulunu müşterek yapmasının da yolaçtığı sinerji ile ortaklıkların tesis edildiğini ve karşılıklı ticaretin geliştiğini söyledi.

    Çinçin, Türkiye-Suriye arasında başlatılan vize muafiyeti döneminde her iki ülkenin de küçük esnafından büyük esnafına kadar herkesin mutlu olduğunu, ancak son yaşanan olaylar ve karşılıklı yaptırımlardan sonra ciddi bir daralmanın baş gösterdiğini belirtti.

    Çinçin, bu daralmayı şu sözlerle açıkladı: "Hatay açısından konaklama tesisleri sahipleri, acenteler, lokantalar, ihracatçılarımız, nakliye filo sahiplerimiz ve her gün alışverişle muhatap olan küçük esnafımız, yani bavul ticareti adı altında yapılan bir ticaret vardı Suriye Arap Cumhuriyeti ile aramızda. Burada bavul ticaretinde daralma yüzde yüze yakın seviyede."

    SEFER SAYILARINDAKİ AZALMANIN NEDENİ SURİYE'DEKİ OLAYLAR

    Suriye'de yaşanan olaylar öncesinde, vize muafiyetinin de katkıları ile yüzde 25 oranında Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşının Hatay Havaalanı'nı kullanarak dünyaya açıldığını aktaran Çinçin, "Türk Hava Yolları'nın Hatay'a yaptığı sefer sayılarındaki azalmalar, diğer hava yollarının sefer sayılarını azaltmalarının altında da bu gerginlik yatmakta. Çünkü gerginlikten önce elimizdeki rakamlar yüzde 20-25 civarında Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşının Hatay Havaalanı'nı kullanarak dünyaya açılmaları söz konusu idi. Burada da büyük çapta bir daralma söz konusu." dedi.

    RO-RO SEFERLERİ EK KÜLFET GETİRECEK

    Suriye'nin, Hatay'a komşu ülke olma sıfatının ötesinde, Hataylı iş adamlarının Ortadoğu'ya yaptıkları yatırımlarda önemli bir kapı olduğunu söyleyen Çinçin, "İki ülke ilişkilerinin dışında Suriye Arap Cumhuriyeti'nin bizim için önemi, Suriye topraklarını kat ederek biz bu yolla ihracat yapıyoruz. Ortadoğu'ya ulaşıyoruz. Ve bu yolla giden nakliye firmalarımız Ortadoğu'nun en ücra köşesine gidiş geliş 8 gün içerisinde mal teslim edip tekrardan yükleme noktasında dönerek, ayda yaklaşık 3,5 sefer sayısına ulaşmaktadır. Ancak alternatif diye önümüze getirilen RO-RO Taşımacılığında, bu sefer süreleri henüz başlamamış ve bana göre alt yapısı bitmemiş olan bu RO-RO'da 20 ile 25 gün arasında bir sefer yapılabileceği ifade edilmektedir. Artı bin 400 dolara yakın bir sefer başına maliyet gelmektedir. Bunun da anlamı Türk mallarının Ortadoğu'da yüzde 20-yüzde 30 arasında pahalanmasıdır. Ve Türk ihracatçısının rekabet gücünün kırılması anlamını taşımaktadır." diye konuştu.

    "SURİYE'DE YAŞANANLARI TASVİP ETMİYORUZ"

    ATSO Başkanı Hikmet Çinçin, iki ülke ilişkilerinin süratle düzelmesini istediklerini söyledi. Dünyanın en büyük projesi olduğu kabul edilen Avrupa Birliği Projesi'nin de bu temele dayandığını aktaran Çinçin, "İnsanların ve malların serbest dolaşımıdır. Tabiî ki Suriye'deki olayları asla ve asla tasvip etmemiz mümkün değildir. İnsanlığa karşı yapılan her türlü suçu kınarız. Ancak iki ülke arasındaki ilişkilerin yumuşaması ve bundan zarar gören esnafın da yatırımcımızın da yaralarının sarılmasını beklemekteyiz." dedi.

    SINIR KAPILARINDA AĞIRLAŞMA VAR

    Hatay'dan Suriye'ye açılan Cilvegözü ve Yayladağı sınır kapılarında da ağırlaşma olduğunun altını çizen Çinçin, "Giriş çıkışlarda ağırlaşmalar var. Suriye Arap Cumhuriyeti'nin ifade ettiği gibi bilgisayar sisteminden kaynaklı ağırlaşmalar var. Ayrıca, maliyet arttı. Bu 300 ile 850 dolar kadar her TIR'a Suriye Arap Cumhuriyeti çeşitli başlıklar altında paralar tahsil etmekte. Bu da Türkiye ihracatçısının rekabet gücünü olumsuz etkilemekte." şeklinde konuştu.

    Suriye'de yaşanan olayların, Hatay'ı olduğu kadar o bölgeyi de etkilediğini aktaran Çinçin, "Ben Halep'teki otellerin haline de lokantaların durumlarına bakıyorum. Onların durumu bizden çok çok daha kötü. Temennim, bir ortak platformda buluşup bu ilişkileri yumuşatmaktan yana." diye ifade etti.

    HATAY HAVAALANI'NDA KIŞ TARİFESİ UYGULANIYOR

    Hem yapıldığı ova hem de yolcu sayılarında spekülasyon nedeniyle çok tartışılan Hatay Havaalanı'nda, halen bir çok hava yolu şirketi tam kapasite ile çalışıyor. Havayolu şirketleri yetkilileri, Hatay'daki yolcu potansiyelinden memnun. Ancak Suriye'de yaşanan olaylardan etkilendikleri de ortada. ATSO Başkanı Hikmet Çinçin, Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşlarının Hatay Havaalanı'nı olaylar nedeniyle artık kullanamadıkları için uçuş seferlerinde azalmaya gidildiğini belirtse de hava yolu şirketleri bu görüşe katılmıyor. Halen Hatay Havaalanı'nda kış ve yaz tarifelerini uyguladıklarını aktaran firma yetkilileri, 2011 yılı kış tarifesinin 2012 yılında uygulandığını, yaz tarifesinin de aynı şekilde uygulanmasını beklediklerini söyledi.

    AYAKKABICILAR YILDA 5 MİLYON ÜRÜN SATTIKLARI PAZARLARINI KAYBETTİ

    Suriye'de yaşanan iç karışıklıktan doğan sıkıntıları sadece iş adamları ve nakliye firmaları çekmedi. Ayakkabıcılık sektörü de Suriye'deki olaylardan olumsuz etkilendi.

    Antakya Ayakkabıcılar Odası Başkanı Gökhan Oral, Suriye başta olmak üzere, Ortadoğu'ya açılan pazarlarını yaşanan iç karışıklık nedeniyle kaybetme noktasına geldiklerini söyledi.

    Suriye'de yaşanan olaylardan etkilenen sektörlerin başında ayakkabıcılığın geldiğini söyleyen Oral, olaylar öncesinde Hatay'a gelen Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşlarının ayakkabıcı esnafına haftada 3 bin ila 4 bin TL arasında para kazandırdığını söyledi.

    Suriye'nin ayakkabıcı esnafı ve üreticileri için önemli bir kaynak olduğunun altını çizen Oral, şöyle dedi: "Suriye, bizim için önemli bir kaynak. Burada birçok arkadaşımız en az haftada 3 bin-4 bin TL gibi ciddi rakamlarla iş yeri kasasına para gelen bir yerdi Suriye. Aynı zamanda Suriye'nin diğer bir ayrıcalığı, Suriye üzerinden Lübnan'a, Ürdün'e diğer Arap ülkelerine de direk geçiş yapan ve satış yapan arkadaşlarımız vardı. Sadece Suriye'deki müşterilerimizi kaybetmedik, Suriye üzerinden Hatay'a gelen ve Suriye üzerinden diğer bölgelere giden ticaretimiz de engellendi. Şu anda kapılarda çok ciddi sorunlar var. Ve Suriye Hükümeti tarafından da Türk mallarına çok ciddi vergiler uygulanmakta. Bunlar da Hatay'da ayakkabıcılık sektörüne son derece ciddi sıkıntılar yaşatıyor. Suriye'ye ve Suriye üzerinden diğer Arap ülkelerine ortalama yıllık 5 milyonun üzerinde ayakkabı satışı yapıyorduk. Şu anda bu durma noktasına geldi desek doğru olur."

    Suriye'den artık Hatay'a paranın gelmediğini ve Suriye Arap Cumhuriyeti'nin giriş ve çıkışlarda para çıkışını yasakladığını da aktaran Oral, "Çok ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Oradan gelen arkadaşlarımız da orada problemler olduğunu anlatıyorlar. Geçişlerde de zaten sıkıntılar ortada. Artı oradan buraya para gelmez oldu. Suriye çıkış kapılarından çıkışlarda para çıkışını yasaklamış durumda. Paranın gelmediği yerde de ticaret olmaz sanırım. 5 milyon ayakkabı 1 ya da 1,5 trilyon demektir. Bu da Hatay'ın ekonomik bütçesi için önemli bir eksikliktir." diye konuştu.

    TİM VERİLERİ İHRACATTAKİ DÜŞÜŞÜ BELGELİYOR

    TİM verilerine göre, 2011 yılı Ekim ayında Hatay'dan Suriye'ye 15 milyon 960 bin dolar ihracat yapılırken, bu rakam Kasım 2011'de yüzde 31 oranında gerileyerek 10 milyon 12 bin dolar oldu.

    Düşüş, 2011 Aralık ayında, Kasım ayına oranla yine TİM verilerine göre yüzde 46'lık bir düşüşle 5 milyon 784 bin dolar oldu. Hatay, 2010 yılında Suriye'ye ihracatını 107 milyon dolar olarak gerçekleştirmiş, ancak olaylar sonrasında yani 2011 yılında ihracat yüzde 5 oranında düşerek 102 milyon dolara geriledi.