'Sanal bağımlılığa karşı aileler dikkatli olmalı'

Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kaya, özellikle ergenlerde görülen internet bağımlılığının bir çok problemi de beraberinde getirdiğine dikkat çekerek aileleri uyardı. Kaya, "Aileler internet bağımlılığı konusunda çocuklarını daha yakından izlemeli." dedi.

    Uygulamaya giren güvenli internet hizmetine de değinen Kaya, "Güvenli internet hizmeti ile çocukların internet kullanım süreleri kısaltılabilir ve internette geçirdiği zamanın niteliği arttırılabilir." diye konuştu.

Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kaya, Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin yayın organı Yaşama Sanatı'nda İnternet Bağımlılığı ile ilgili bir yazı kaleme aldı. Kaya söz konusu yazısında, internet bağımlılığını 'internetin aşırı kullanılması isteğinin önüne geçilememesi, internete bağlı olmadan geçirilen zamanın önemini yitirmesi, yoksun kalındığında aşırı sinirlilik hali ve saldırganlık olması ve kişinin iş, sosyal ve ailevi hayatının giderek bozulması' olarak tanımladı. Yapılan çalışmalara göre internet kullanıcılarının arasında internet bağımlısı olarak nitelendirilebileceklerin sıklığının yüzde 2 ile yüzde 3,5 arasında değiştiğini kaydeden Kaya, "İnternet bağımlılığı yönünden en büyük risk grubu 12-18 yaş arası ergenlerdir. Her iki cinsiyette de görülmesine rağmen erkeklerde kızlardan 2 veya 3 kat daha fazla görülmektedir." diye konuştu.

    "HİÇ ARALIKSIZ 20 SAAT BİLGİSAYAR BAŞINDAN KALKMAYAN İNSANLAR VAR"

    Tipik bir internet bağımlısının haftada 40 ila 80 saat arasında bilgisayar başında kaldığını dile getiren Kaya, şöyle devam etti: "Tek seferde hiç aralıksız 20 saate kadar bilgisayar başından kalkmayabilmektedir. Uyku döngüsü bozulan hasta uyarıcı madde kullanmaya aşırı kahve ve kolalı içecekler tüketmeye başlayabilir. Fiziki aktivitenin giderek azalmasına bağlı obezite, karpal tünel sendromu, sırt ağrısı ve postür bozuklukları gelişebilir.İşyeri ve okul performansının düşmesi, uyku bozukluğu, hatta internetin aşırı kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan kas ve iskelet sistemi problemleri ile bazı video oyunlarına bağlı epileptik nöbetler görülebilmektedir. Özellikle okul çağında görüldüğü için öğrencilerin ruhsal ve bedensel gelişimlerini, sosyal ilişkilerini kötü yönde etkileyerek akademik başarılarını da düşüren aşırı şekilde internet/ bilgisayar kullanımı bireyin hem akademik hem de kişisel gelişimini negatif yönde etkilemektedir."

"GÜVENLİ İNTERNET İNTERNETTE GEÇİRİLEN ZAMANIN NİTELİĞİNİ ARTIRABİLİR"

Çocukların sosyal hayatına ve ruh sağlığına internet erişimi ile ulaşılan bazı sitelerin zarar verebildiğine dikkat çeken Kaya, "Bu nedenle ülkemizde son günlerde uygulamaya giren güvenli internet hizmeti ile çocukların zararlı sitelere erişimin engellenmesi oldukça önemlidir. Güvenli internet hizmeti ile çocukların internet kullanım süreleri kısaltılabilir ve internette geçirdiği zamanın niteliği artırılabilir." dedi.

İnternet kullanımının yaygınlaştığı Türkiye'de, internet bağımlılığının çocuklar ve gençler üzerinde çok etkili olduğunun kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Kaya, "Ailelerin internet bağımlılığı konusunda çocuklarını daha yakından izlemeleri ve aşırı internet kullanımının önüne geçmeleri önemlidir." ifadesini kullandı.

    İNTERNET BAĞIMLILIĞINA KARŞI YAPILABİLECEKLER

Kaya'nın verdiği bilgiye göre internet bağımlılığına karşı yapılabileceklerden bazıları şöyle:

-Bağımlılığı azaltmak adına çocuğa arkadaşları ile kendini rahat hissedebileceği doğal bir ortam oluşturulmalı.

-Çocuğun bedensel ve ruhsal gelişimini destekleyici bir aktivite olan spor, haftada iki ya da üç gününü doldurarak zamanını geçirmesi sağlanmalı.

-Yeni arkadaşlar edinmesi ve halen arkadaşlığını sürdürdüğü çocuklarla daha iyi iletişim kurması için çocuk desteklenmeli.

-Çocuklar ve gençler yaş gruplarına uygun akranları ile iletişim kurmaları için özendirilmeli. Eğer çocuk iletişim kurma ya da devam ettirmede problem yaşıyorsa sosyal beceri eğitimlerinden faydalanmalı.

-Çocukta engellenemeyen bilgisayar oyunlarına ve internette sohbet etmeye karşı bir bağımlılık varsa ve bu bağımlılık okul başarısını, sosyal yaşamını olumsuz etkiliyorsa bir psikologdan veya psikiyatrdan yardım alınabilir.

-Aile içinde yazılı olarak hazırlanan ve belli kuralların kabul edildiğini gösteren Aile-Çocuk İnternet Sözleşmesi bilgisayarın ve internetin çocuk tarafından etkili kullanılmasını sağlayabilir.

    İNTERNET BAĞIMLILIĞI İÇİN ÖNERİLEN TANI ÖLÇÜTLERİ

    Kaya, internet bağımlılığı tanımını ilk ortaya atan ve ilk tanı ölçütlerini oluşturan Kimberly Young'un önerdiği tanı ölçütleri hakkında da bilgi verdi. Söz konusu ölçütler şöyle:

-İnternet ile ilgili aşırı zihinsel uğraş.

-İstenilen keyfi almak için giderek daha fazla oranda internet kullanımına ihtiyaç duyma.

-İnternet kullanımını kontrol etme, azaltma ya da tamamen bırakmaya yönelik başarısız girişimlerin olması.

-İnternet kullanımının azaltılması ya da tamamen kesilmesi durumunda huzursuzluk, çökkünlük ya da kızgınlık hissedilmesi.

-Başlangıçta planlanandan daha uzun süre internette kalma.

-Aşırı internet kullanımı nedeniyle aile, okul, iş ve arkadaş çevresiyle sorunlar yaşama, eğitim veya kariyer ile ilgili bir fırsatı tehlikeye atma ya da kaybetme.

-Başkalarına internette kalma süresi ile ilgili yalan söyleme.

-İnterneti problemlerinden kaçmak veya olumsuz duygulardan uzaklaşmak için kullanmak.