Evlilik dışı doğan çocuk ile babası arasında soybağı kurulacak
Adalet Bakanlığı, evlilik dışı doğan çocuk ile babası arasında soybağı kurulması amacıyla çalışma başlattı. Türk Medenî Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı hazırlayan bakanlık, tasarıyı görüşe sundu.
Tas
14 Yıl Önce Güncellendi
2011-12-04 10:53:23
Tasarıyla; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi ile Anayasa'nın 10, 41 ve 90. madde hükümleri dikkate alınarak, 4721 sayılı kanunun ilgili maddelerinin üst normlar ile uyumlu hâle getirilmesi için değişiklik yapılması öngörülüyor.
22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu'nun 187'nci maddesi şöyle değiştirildi: "Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını kullanabileceği gibi, sadece önceki soyadını kullanmaya da devam edebilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir."
Türk Medenî Kanunu'nun 321'inci maddesinde geçen "ailenin" sözcüğü ise "babanın" şeklinde değiştirildi ve maddeye "Çocuk, evlilik dışında doğmuş olmakla birlikte babasıyla arasındaki soybağı, tanıma veya babalık hükmüyle kurulmuş ise babanın soyadını taşır. Çocuğun menfaatine ise mahkemece ananın soyadını taşımasına karar verilebilir." fıkrası eklendi.
Adalet Bakanlığı, gerekçesinde, Türk Medenî Kanunu'nun "Soyadı" başlıklı 321'inci maddesindeki "Çocuk, ana ve baba evli ise ailenin; evli değilse ananın soyadını taşır." hükmü nedeniyle evlilik dışında doğan çocukla babası arasındaki soybağı, tanıma veya babalık hükmüyle kurulmuş olsa bile analarının nüfus kayıtlarında kalmaya ve analarının soyadını taşımaya devam ettiği belirtilerek, bu durumda tanımak suretiyle çocuğunu nüfusuna almak ve soyadını vermek isteyen babaların haklı yakınmalarına neden olduğunu kaydetti. Türk Medenî Kanunu'nun 187'nci maddesinde yapılan değişiklikle, kadınlara sadece önceki soyadını kullanmaya devam edebilme hakkı da tanındığından, bunun bir sonucu olarak ana ve babanın, farklı soyadlarını taşımaları ihtimal dahilinde bulunuyor.
Türk Medenî Kanunu'nun 321'inci maddesinde, soybağının hükümleri bağlamında çocukların soyadı konusu hükme bağlandı. Aynı kanunun 187'nci maddesinde yapılan değişikliğin bir sonucu olarak 321'inci maddedeki; çocuğun, ana ve baba evli ise "ailenin" soyadını taşıyacağı yönündeki hüküm "babanın" soyadını taşıyacağı şeklinde değiştiriliyor.
Öte yandan, 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun "Tanıma işlemi" başlıklı 28'inci maddesinin dördüncü fıkrasında, tanınan çocukların, babalarının hanesine baba adı ve soyadı ile analarının kimlik ve kayıtlı olduğu yer bilgileri belirtilmek suretiyle tescil edileceği öngörüldü. Geçici 5'inci maddesiyle de 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu'nun yürürlüğe girdiği 01/01/2002 tarihinden, 5490 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 29/4/2006 tarihine kadar geçen sürede, soybağı mahkemece belirlenen ve ana hanesine tescil edilen çocukların baba hanesine nakline imkân sağlandı.
Türk Medenî Kanunu'nun "Soyadı" başlıklı 321'inci maddesindeki "Çocuk, ana ve baba evli ise ailenin; evli değilse ananın soyadını taşır." hükmünün 5490 sayılı kanunun tanıma işlemini düzenleyen 28'inci maddesine uyumlu hâle getirilmesi gerekiyor. Ana ve babanın evli olması ya da evlilik dışı doğmuş olmasına karşılık babasıyla arasındaki soybağının, tanıma veya babalık hükmüyle kurulmuş olması halinde, çocuğun, babanın soyadını taşıyacağı kural olarak öngörülmekle birlikte, kadın-erkek eşitliği ile çocukların yararı dikkate alınmak suretiyle, çocuğun yararına ise mahkemece ananın soyadını taşımasına karar verilebileceği yönünde 321'inci maddeye hüküm ekleniyor.
KADINA SOYADI KONUSUNDA YENİ BİR HAK TANINACAK
Türk Medenî Kanunu'nun 187'nci maddesinin mevcut hükmüne göre, kadın, evlenmekle kocasının soyadını alıyor. Ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabiliyor. Maddeyle, kadın ve erkek arasındaki eşitliğin gereği olarak, evlenmeden önce tanındığı ve bilindiği soyadını taşımaya devam etmek isteyen, kocasının soyadını almak istemeyen kadınlara, evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla sadece önceki soyadını taşıma konusunda da yeni tercih hakkı tanındı.
Söz konusu düzenleme sonunda, kanun gereğince kocasının soyadını alan veya kocasının soyadı önünde önceki soyadını birlikte kullanmayı tercih etme hakkı bulunan kadınlara, kocasının soyadını almaksızın sadece önceki soyadını kullanmaya devam edebilme konusunda yeni bir hak daha tanınacak. Getirilen bu yeni düzenlemeyle tanınan hak, inşaî nitelikte yenilik doğurucu bir hak olması sebebiyle kullanılmakla tükeneceğinden, bir defaya mahsus olmak üzere kullanılabilecek.
SON VİDEO HABER
Haber Ara