Geçtiğimiz yıl Aralık ayında Tunus’ta patlak veren isyan ateşi dalga dalga tüm Ortadoğu ülkelerine yayıldı. Mısır ve Libya’daki yarım asırlık yönetimlerin devrilmesine neden olan halk ayaklanmaları Suriye, Yemen ve Körfez ülkelerinde de yönetimleri sarstı. Ortadoğu’daki tüm dengeleri yerle bir eden ‘Arap Baharı’, Türk inşaat sektörünü sıkıntıya sokarken, bankacıların yüzünü güldürdü. Bankacıların verdiği bilgilere göre Arap ülkelerinde yaşanan iç çatışmalar yüzünden birçok mevduat sahibi parasını Türk bankalarına yatırdı. Bir yabancı bankacı, “Arap ülkelerinden bir giriş olduğunu söylemek mümkün” dedi ve ekledi: “Döviz cinsinden para haricinde altın olarak da bir giriş var.”
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verileri de bu bilgileri teyid ediyor. BDDK verilerine göre yılbaşında 302 bin olan yabancı mudi sayısı Ağustos sonu itibarıyla yüzde 20 artışla 357 bine ulaştı. Aynı dönemde yabancıların Türk bankalarında bulunan toplam mevduatı da yüzde 52 artışla 16.7 milyar liradan 25.4 milyar liraya yükseldi.
Adının açıklanmasını istemeyen bir kamu bankası yetkilisi ise, “Arap Baharı patlak verdiğinde hızlı mevduat çıkışı yaşanmıştı. Ancak Mart ayından itibaren çıkışlar yerini girişe bıraktı. Son 3-4 ayda ciddi bir yabancı girişi olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu. Bir yerli bankanın üst düzey yöneticisi ise, “Arap ülkelerine ilaveten İran’dan da ciddi bir mevduat girişi yaşanıyor. Dolayısıyla ‘Arap Baharı’nın etkisi altında kalan ülkelerden güvenli liman olarak görülen ülkelere doğru bir kaçış olduğunu söyleyebiliriz” bilgisini verdi.
Mevduat sıkıntısı had safhada
Bloomberg haber ajansının Eylül’de yayımladığı bir habere göre, tasarruf sahipleri ve büyük fonların Euro Bölgesi’ndeki borç krizinin etkisiyle sığınacak yeni liman arayışına girmesi, Avrupalı bankaların mevduatlarını azaltıyor.
2010 yılının başından Ağustos 2011’e kadar Yunanistan bankacılık sistemindeki toplam mevduatlar yüzde 30’a yakın gerilerken, bu oran İrlanda için son 18 ayda yüzde 40 olarak gerçekleşti. Almanya bankacılık sektörünün toplam mevduatı 2010’un başından bu yana yüzde 12 azaldı. Lehman Brothers’ın iflasından bu yana bakıldığında ise bu oran yüzde 24’e yükseliyor. Avrupa Merkez Bankası verilerine göre Haziran 2010’dan bu yana Fransız bankalarının mevduatı yüzde 6 düştü. İspanyol bankalarının mevduatındaki azalma ise yüzde 14’e ulaştı.
İlk bakışta İtalyan bankacılık sisteminde durumun daha iyi olduğu görülüyor. İtalyan bankacılık sisteminde mevduat küçülmesi yalnızca yüzde 1 olarak görülüyor; ancak toplam finans sektörü dikkate alınırsa durumun daha ciddi olduğu anlaşılıyor. Yine Avrupa Merkez Bankası verilerine göre İtalyan finans sektöründen son bir yılda yüzde 13’lük düşüşle 100 milyar dolar. Portekiz’de yerleşik olmayanlar mevduatlarını yüzde 19 oranında azalttı.
8 ayda 56 bin yabancı parasını Türkiye’ye getirdi
2010 Aralık sonu 301.996
2011 Ocak 324.292
2011 Şubat 317.512
2011 Mart 313.737
2011 Nisan 332.055
2011 Mayıs 340.566
2011 Haziran 333.516
2011 Temmuz 353.474
2011 Ağustos 357.368
Yabancı mevduatı 25.4 milyar liraya fırladı
2010 Aralık sonu 16.753
2011 Ocak 17.701
2011 Şubat 18.081
2011 Mart 18.298
2011 Nisan 18.769
2011 Mayıs 19.673
2011 Haziran 22.839
2011 Temmuz 23.128
2011 Ağustos 25.427
Döviz hesapları patladı
2010 Aralık sonu 11.753
2011 Ocak 12.780
2011 Şubat 13.421
2011 Mart 13.115
2011 Nisan 13.735
2011 Mayıs 14.474
2011 Haziran 17.044
2011 Temmuz 17.504
2011 Ağustos 19.595
Kaynak: T24
