Bakü'den Rusya'ya Gabala askeri üs resti

Rusya'nın Azerbaycan'da bulunan Gabala radar üssü ile ilgili anlaşmanın süresinin uzatılması ile ilgili pazarlıklar başladı. Geçen yıl Ermenistan Gümrü askeri üssü ile ilgili 49 yıllık anlaşmayı parafe eden Moskova, Bakü ile de benzer bir anlaşma sağlamak için müzakereleri sürdürüyor. Bakü'ye 120 kilometre mesafede Minşegaur kasabasında bulunan Gabala radar üssünün 2002'de imzalanan 10 yıllık anlaşması 24 Aralık 2012'de doluyor.

Azerbaycan'ın Rusya'dan sürenin uzatılması ile ilgili kira bedelinde artış, çevreye verilen zararın tazmin edilmesi, Azeri personelin istihdamının yanı sıra Yukarı Karabağ'da somut adımlar atılmasını istediği iddia ediliyor. Bakü olumlu cevap alamazsa askeri üsle ilgili anlaşmanın süresini uzatmayacak ve Rusya'nın by-pass edilmesini öngören Nabucco doğalgaz boru hattına dahil olacak.

Ria Novosti'ye açıklamada bulunan Rusya Uzay Kuvvetleri Komutanı Oleg Ostapenko, Moskova'nın Gabala radar üssünün süresinin uzatılması ile ilgili müzakerelere devam ettiğini söyledi. Azerbaycan'ın somut önerilerde bulunduğunu ifade eden Rus komutan, "Teklifler üzerinde çalışmalarımız sürüyor" dedi. Rusya halen üsle ilgili Azerbaycan'a yıllık 7 milyon dolar ödeme yapıyor.

Daryal Bilgi ve Analitik Merkezi olarak da bilinen ve 1985'de inşa edilen Gabala radar üssü, Rusya'nın füze savunma sisteminin önemli bir parçası. Bölgenin en güçlü radar üssü Gabala 6 bin kilometrelik kapsama alanı ile Asya, Orta Doğu ve Afrika ülkelerinin önemli bir kısmına ulaşabiliyor.

Rusya'nın Sesi radyosuna değerlendirmede bulunan uzmanlar Bakü'nün pazarlık tarzını eleştiriyor. Gümrü üssü ile 49 yıllığına Ermenistan'a tam güvenlik veren Moskova'yı Yukarı Karabağ konusunda adım atmaya zorlayan Bakü'nün Nabucco doğalgaz boru hattı kartını oynaması sert eleştirilere neden oluyor.

Rus askeri uzman Viktor Yesin'e göre üsle ilgili anlaşma yenilenmemiş olursa bu Rusya açısından olumsuz olsa da ölümcül değil. Rusya'nın Armavir bölgesine yerleştirilen Voronej tipi yeni radar istasyonu erken uyarı sistemi ile ilgili açığı önemli ölçüde kapatacak. Azerayycan'ın tek başına Gabala radar üssünü işletmesinin mümkün olmadığına değinen Yesin'e göre Bakü 10 milyon dolara yakın bir gelirden de mahrum olacak.

Milli Enerji Güvenliği Fonu uzmanlarından Aleksandr Paseçnik de Azerbaycan'ın Nabucco'ya bağlayıcı taahhütlerde bulunmasının mümkün olmadığını savundu. Nabucco'nun sanal karakterde olduğunu savunan Rus uzman, "Azerbaycan Rusya ile ilişkileri zora sokacak riskli adımlar atmaz. Azerbaycan Rusya'ya baskı yapmak için inandırıcı olmayan argümanlar seçiyor. Moskova Yukarı Karabağ'da aracı konumunda. Bölgede barışın garantörü olan bir ülkeye de baskı yapılmaz" eleştirisi getirdi.