Nevşehir'de soğuk hava deposu işletmeciliği kazandırıyor

Nevşehir ve civarındaki jeolojik yapıdaki farklı sertlikteki tüflerin oyulmasıyla oluşan soğuk hava depoları, ürünlerin temizlenmesi ve nakliyesi, barındırılması gibi seçenekleriyle bölge insanın ekonomik gücünü arttırıyor ve yeni iş alanları oluşturuyor.
Sayıları 2 bini bulan soğuk hava depoları merkez ilçeye bağlı Nar, Uçhisar, Göre, Ortahisar, Göreme, Kavak ile Ürgüp ilçesine bağlı Mustafapaşa beldelerinde yoğunluk gösteriyor.
Depolar bu iş için tasarlanmış makineler tarafından oyuluyor. Paletli iş makinelerinin dönüştürülüp bu iş için geliştirilmesiyle bu araçlar ortaya çıkıyor. Şanzıman bölümleri Ankara'dan, matkap elmasları yurt dışından getirilen araçların diğer aksamları ve tasarımları ise Nevşehir'de yapılıyor.
Bu makinelerin ortalama maliyeti ise 200 bin Türk Lirası civarında bulunuyor. 380 voltluk sanayi elektriği ile çalışan makinelerin matkabı tarafından oyulan bölgeden çıkan toprak alt taraftaki bant tarafından aracın arkasına yanaştırılan traktörlere aktarılıyor. Bu toprak ise traktör tarafından depo koridorundan çıkarılarak, boş olan uygun alanlara dökülüyor. Bölgede oyulan depoların hacmi 5 bin ile 25 bin metreküp arasında değişiyor. Bir deponun oyulma süresi hacmine göre değişmekle birlikte ortalama 2 ayı buluyor. Oyma işleminin depo sahiplerine maliyeti ise metreküp başına 12 Türk Lirasını buluyor. Toplam maliyeti ise deponun hacmine göre değişiyor. Depo kazılması işleminde her depoda 1'i operatör olmak üzere 3 kişi çalıyor. Bölgede depo oyma işini yapan 5 tane firma bulunuyor.

KORUMA SÜRESİ SEKİZ AY
Bölgede aşırı nem ihtiva eden kayalar hava ile temas edince nemini kaybedip sertleşiyor. Tüf kaya bünyesindeki nemi dışarı verirken buharlaşma oluyor ve ortamdaki sıcaklığı emerek mevcut ortamı belirli bir ısıda tutuyor. Uygun ısı ve nem, depoya konulan ürünler için müsait bir ortam oluşturuyor.
Depolara konulan ürünlerin ve malzemelerin koruma süresi ise sekiz ay. Bu depolar geçmişte peynir, sebze ve meyvelerin korunması amacıyla kullanılmaktaydı. İlde tohumluk patates üretiminin artması, narenciyenin pazarlanmadan önce depolanması ihtiyacının olması ve depolanan ürünlerin bozulmadan uzunca bir süre saklanılması bu depolara olan talebi artırıyor.
Şubat sonunda depolara gelen narenciye Eylül sonuna kadar burada tutuluyor. Buradan "Yatak Limonu" olarak Avrupa'ya ihraç ediliyor. Eylülden sonra ise patates, elma, peynir konuyor. Bu amaçla Nevşehir 'de yapılmış 2 binden fazla depo bulunuyor. Bazı özel şirketlere ait depolar bir TIRın rahatlıkla dönebileceği genişlikte yapılıyor. Bazı soğuk hava depoları ise genişlikleri açısından dünyanın en büyük soğuk hava depoları arasında bulunuyor.