ABD, Almanya, İngiltere ve Fransa Suriye lideri Beşar Esad'a iktidarı bırak çağrısı yaparken Birleşmiş Milletler ülke içindeki göstericilere karşı şiddet uygulanmasından sorumlu 50 yetkilinin isimlerinin belirlendiğini açıkladı. BM bu isimlerin Uluslararası Ceza Mahkemesinin karşısına çıkabileceğini duyurdu.
Esad'ın güvenlik konusundaki yetkilileri ve yardımcılarının bulunduğu inanılan liste BM'nin Suriye'deki insan hakları ihlalleri konulu raporuna ek olarak Genel Sekreterliğe sunuldu.
BM raporunda Suriyeli güvenlik güçlerini işkence, yargısız infaz ve çocuk istismarı ile suçluyor ve bu durumun “insanlığa karşı işlenen suçlar” kategorisinde değerlendiriliyor.
Raporda ayrıca güvenlik güçlerinin göstericilere ayrım gözetmeden ateş açtığı hatta gösterilere karşı zaman zaman savaş helikopterlerinin devreye girdiği ifade ediliyor.
BM'nin raporunda korkunç deneyimler de bulunuyor. Rapora göre Suriye askerleri çok sayıda göstericiyi de yaralı olarak kaldırıldıkları hastanelerde öldürdü. Bir örnekte ise bir göstericinin yaralı olarak morgdaki soğutucunun içine kapatıldığı ve bu şekilde öldürüldüğü kaydediliyor.
Suriye'de gösterilerin başlamasından bu yana en az 1900 kişinin öldürüldüğü bildiriliyor.
Raporu hazırlayan BM yetkililerinin ülkeye girmesine izin verilmediği için ancak ülkeden kaçanlarla yapılan röportajlardan hareket edildiği bildirildi.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad raporun yayınlanmasından hemen önce ülkede tüm askeri operasyonların durdurulduğunu açıkladı Ancak ülkedeki muhalifler bu açıklamayı yalanlıyor. Başkent Şam başta olmak üzere Der Zor ve Latakya'dan tutuklama ve çatışma haberleri gelmeye devam ediyor.
ABD, Almanya, İngiltere ve Fransa bugün Devlet Başkanı Beşar Esad'a görevi bırakma çağrısında bulundu.
AB'nin önde gelen üç ülkesi Almanya, İngiltere ve Fransa yayınladıkları ortak açıklamada Beşar Esad iktidarının tüm meşruiyetini kaybettiğini duyurdu ve Esad'a Suriye halkının selameti için iktidarı bırakma çağrısı yaptı.
ABD Başkanı Barack Obama ise yazılı bir açıklama yaparak Suriye'nin geleceğinin Suriye halkı tarafından belirlenmesi gerektiğini ifade ederek reform çağrısında bulundu. Obama, Esad'ın reform sözünü yerine getirmediğini ifade ederek artık iktidarı bırakma çağrısında bulundu.
Bu arada İsviçre de Suriye'deki büyükelçisini geri çekti ve bu ülkedeki insan hakları ihlallerinin artık sistematik bir hal aldığını ve bunu kabul edemeyeceklerini duyurdu.
İsviçre'den önce Tunus, Kuveyt, Suudi Arabistan, Katar ve Bahreyn Suriye'deki büyükelçilerini geri çekmişti.
Sivillerin boğazları bıçak kesildi
İlk şok Birleşmiş Milletler nezdindeki insan hakları heyetinden geldi. Heyet, Suriye’de hükümet karşıtı gösterilere yapılan müdahaleler sırasında “insanlığa karşı suç işlenmiş” olabileceğini belirterek, meselenin Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesi gerektiğini söyledi. BM İnsan Hakları Komiseri Navi Pillay dün Cenevre’de sunduğu ve 180 tanık, 50 videoya dayanan 22 sayfalık raporda konu hakkındaki bulguları şöyle sıraladı:
Sivil halka karşı sistematik saldırılarda insan haklarını ihlal örnekleri bulunuyor. Güvenlik güçleri “öldürmek için” rastgele, uyarmadan ve yakından sivillere ateş açtı. Çok sayıda kadın ve çocuk dahil 1900 sivil öldürüldü. Tanklar, el bombaları, keskin nişancılar ve ağır silahlar kullanıldı. Bazı siviller boğazları bıçakla kesilerek öldürüldü.
Ordudan kaçan eski askerler, polis ve diğer görevliler protestoculara karşı gerçek mermi kullanma emri aldıklarını söyledi. Hastanelere de sürekli baskın yapılarak yaralı göstericiler dahi öldürüldü.
Raporda Esad hükümetinden “çeşitli seviyelerde” 50 suç sanığıyla ilgili bir liste yapıldı. İnsanlığa karşı suç, soykırımdan sonra tüm insan hakları ihlalleri arasında en ciddisi olarak kabul ediliyor. Daha önce de Sudan Başkanı Ömer el Beşir ve Libya lideri Muammer Kaddafi, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne sevk edilmiş ve haklarında tutuklanma kararı çıkarılmıştı.
BM Suriye'ye heyet gönderiyor
Birleşmiş Milletler, Suriye'de hükümetin protesto gösterilerini şiddet kullanarak bastırması üzerine, insani durumu incelemek üzere bu ülkeye hafta sonunda bir heyet gönderecek.
Birleşmiş Milletler, Suriye'de hükümetin protesto gösterilerini şiddet kullanarak bastırması üzerine, insani durumu incelemek üzere bu ülkeye hafta sonunda bir heyet gönderecek.
BM insani işler yetkilisi Valerie Amos BM Güvenlik Konseyi'nin basına kapalı toplantısında bilgi vererek, Şam yönetiminin heyetin gelişini onayladığını belirtti.
Diplomatik kaynakların verdiği bilgiye göre Amos, Cumartesi günü başlayacak ziyarette heyete, Suriye'de hiçbir engelle karşılaşmadan istedikleri yere gitmelerine izin verilmesi gerektiğini belirtti.
BM insan hakları yetkilisi Navi Pillay aynı toplantıda Konsey üyelerine bilgi vererek, "Suriye'de insanlığa karşı suç işlenmiş olabileceğini" belirtti ve "BM Güvenlik Konseyi'nin, Suriye konusunun Uluslararası Ceza Mahkemesine sevk edilmesini değerlendirmesini" teklif etti. Pillay bu önerisini, Cenevre'de açıklanan, Suriye konulu BM insan hakları raporundaki tespitlere dayandırdı. Söz konusu raporda, Suriye'de yapılan katliamlarla ilgili tek tek ayıntılı bilgiler yer alıyor, ülkede insanlığa karşı suç işlenmiş olabileceğinden söz ediliyor ve konunun Uluslararası Ceza Mahkemesinin görev alanına girdiği belirtiliyor.
BM yaptırım kararı hazırlıyor
İngiltere, Fransa, Portekiz ve Almanya'nın, Suriye'ye BM Güvenlik Konseyi yaptırımlarıyla ilgili karar tasarısı taslağı hazırlamaya başlayacakları bildirildi.
İngiltere'nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Philip Parham, gazetecilere yaptığı açıklamada, ''Konseyin yeni adımlar atması için zamanın geldiğine inanıyoruz'' dedi.
Alman, Fransız ve Portekiz temsilcileri de, kapalı kapılar ardında yapılan konsey toplantısından sonra Parham'ın açıklamasını teyit ettiler.
ABD'nin Daimi Temsilci Yardımcısı Rosemary DiCarlo da, Washington'ın, Güvenlik Konseyi'nin Suriye'ye karşı ''ek tedbirler'' almasını desteklediğini belirtti.
Bu arada, Suriye'nin BM Büyükelçisi Beşşar Caferi, ABD'nin bazı BM Güvenlik Konseyi üyeleriyle birlikte Suriye'ye karşı ''diplomatik savaş'' yaptığını söyledi.
'Suriye'de ambargo rejimi sarsmaz'
Suriye uzmanları, 10 yıldır batılı ülkelerin ambargosu altındaki Suriye rejimini, ABD'nin yeni yaptırımlarının sarsmayacağı ve ülkedeki ulusalcı cepheyi güçlendireceği görüşünü dile getirdi.
Beyrut'taki Carnegie Ortadoğu Merkezi'nden Suriye uzmanı Lahsen Aşi, bu tip kararların rejimi etkilemeyeceğini savunarak, ''Washington, Suriye'den petrol satın almıyor ve Suriye'nin ABD ile ticari ilişkileri dış ticaretinin yüzde 3 ila 4'ünü geçmiyor'' dedi.
Washington 2004'ten beri Lübnan ve Irak'ın istikrarını bozmaya çalışmak ve kitle imha silahları üretim programı yürütmek suçlamalarıyla ''terörizme destek veren'' ülkeler listesine dahil ederek bir dizi ekonomik ambargo uyguluyor.
The Syria Report ekonomi dergisinin yazı işleri müdürü Cihad Yazici da, ABD'nin yeni ambargo açıklamalarının daha ziyade spekülatif olduğunu belirterek, Suriye devletinin ABD'de hemen hemen hiçbir mal varlığının bulunmadığını ve petrol ihracatının yüzde 95'inin Avrupa'ya yönelik olduğunun altını çizdi.
ABD Başkanı Barack Obama, bu ülkeye uygulanacak yeni yaptırımlar çerçevesinde Suriye hükümetinin ABD'deki mal varlıklarının dondurulması, Amerikan vatandaşlarının Suriye'de iş ve yatırım yapmaları ile Suriye petrolünün ABD'ye ithalinin yasaklanması talimatını vermişti.
Suriye askerleri bir statta 26 kişiyi öldürdü
Birleşmiş Milletler yetkilileri Güvenlik Konseyi'nde, Suriye askerlerinin bir statta 26 muhalif göstericiyi öldürdüğünü bildirdiler.
BM yetkilileri, isminin açıklanmasını istemeyen kaynakların açıklamalarına dayanarak, Beşşar Esad rejiminin sonunu isteyen göstericilere karşı Şam'ın uyguladığı baskı sırasında Suriye güçlerinin bir statta aralarında 13 yaşında bir çocuğun da bulunduğu 26 kişiyi öldürdüklerini belirttiler.
Humus'ta bir gösterici öldürüldü
Öte yandan basın mensupları, Suriye'nin orta kesimlerindeki Humus kentinde bu akşam düzenlenen rejim karşıtı gösteriyi dağıtmak için güvenlik güçlerinin ateş açtığını, bir kişinin öldüğünü, bir kişinin de yaralandığını duyurdular.
Suriye insan hakları kuruluşları da, Suriye ordusunun bu akşam, rejim karşıtı gece gösterilerinin yapıldığı Şam dahil birçok kentte yeniden konuşlandığını bildirdiler.
Suriye Devlet Başkanı Esad'ın BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'a muhaliflere karşı askeri operasyonların durdurulduğu yönünde telefonla açıklama yaptığının bildirilmesine karşın, polis desteğindeki askerlerin Şam'ın dış semtleri Zabadani, El Mahatta, El Cisr ve El Amira'da mevzilendiği, Şam'ın merkezinde akşam namazından sonra gösteri yapanlara polisin ateş açarak müdahale ettiği, kimsenin yaralanmadığı, 3 kişinin gözaltına alındığı belirtildi.
Aynı kaynaklar, Deyr Ez Zor'a bu akşam konuşlanan çok sayıda güvenlik gücünün en az 10 kişiyi gözaltına aldığını bildirirken, gece gösterilerin devam ettiği Lazkiye'de üç gün önce güvenlik güçlerinin açtığı ateşte yaralanan iki sivilin öldüğünü kaydettiler.
İnsan hakları eylemcileri, kuzeydeki Hama'nın El Calaa semtinde de 200 kadar güvenlik gücü ve rejim yanlısı milisin akşam namazından sonra düzenlenen gösteriye katılanlardan 10'unu gözaltına aldıklarını belirttiler.
AA
