ABD'nin düşük notu kimleri nasıl etkileyecek?
ABD’nin kredi notunun düşmesi dünyanın sonu mu? Para piyasalarında neler olur? Kimler gelişmelerden nasıl ve daha çok etkilenir?
15 Yıl Önce Güncellendi
2011-08-07 08:52:30
Cumartesi sabah ABD’nin kredi notunun düşürüldüğü haberi ajanslara düşer düşmez kimse önce inanamadı.
Ben de acaba kademe mi, görüntü mü düştü diye tereddüt ettim ama sonra bakınca gerçekten not indirimi olduğunu anladık.
S&P hep bizde not kıracak değil ya tarihi boyunca hiçbir zaman bu şekilde muameleye maruz kalamamış olan ABD’ye de not indirimi verebilirim dedi ve verdi.
Aslında bir aydır bu konu ciddi bir şekilde gündemdeydi. MOODY’S ve FITCH ABD notunu kırmadan izlemeye aldık dediler. S&P durumunu henüz netleştirmemişti ki bu indirimi yaptı.
Ardında neler vardır, neden olmuştur bunu tartışmak artık yersiz. Ama bu durum bir çok dengenin değişeceği bir dünya ortaya çıkarmaya başlayacaktır. Hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı açıktır.
Bu durumu tetikleyen en önemli husus ABD kongresinden geçmekte zorlanan borç limiti ile ilgili sorunlardır. Sonrasında şartlı olarak geçen bu yetki yasasında kamunun 2 trilyon USD tasarrufu da öngörülüyordu. S&P burada “4 Trilyon USD bekliyordum bu olmamış” dedi ve gereğini kendince yapmış oldu.
Bu kimleri daha çok etkiler?
Elbette ABD borçlanmasına maliyet katacağı için öncelikle ABD ekonomisi etkilenir, faizler artacağı için yatırımlar etkilenir. ABD dışı piyasalardan para akışının da etkisi burada görülür.
Ama asıl elinde ABD tahvili tutan ülkelerin durumudur. Bilgi olarak; Çin, ABD ye en çok tahvil karşılığı borç veren ülke konumunda (1,159 Milyar USD), İkinci Japonya (912 Milyar USD) ve üçüncü İngilizler (346 Milyar USD), Türkiye 39 Milyar Dolarlık ABD tahvili almış durumda. Milli gelirlere göre ise Luksemburg % 130, Hong Kong % 55, Tayvan % 36, Singapur % 25, İsviçre % 21, Çin % 19.7, Japonya % 17 şeklinde seyrediyor. Türkiye’nin ise milli gelirine göre taşıdığı ABD tahvili % 5,3 düzeyinde…
Görülüyor ki Uzak Doğu Kaplanları kazandığını ABD tahviline gömmüş ama bunun karşılığının alamayacaklar.
Hatta bir diğer komplo teorisine göre ABD bu ülkelere transfer ettiği parayı bu şekilde geri alıyor… Hiç biri ABD sisteminin çöktüğü gerçeğini öteleyemez. Sistem çökmüştür yeni bir uluslararası para sistemi kurulmalıdır. Ve dünya kendi kısır döngüsünü kırmalıdır.
ABD’nin küçük kasabasında doğan hikâyenin (yani Bretton Woods sisteminin) sonuna geldiğimizin bir resmidir bu. Bunu en çok bize anlatan da bütün para birimlerinin hala değerlerin koruyormuş gibi durmasına rağmen bütün para birimleri karşılığında değer kazanan Altının halidir. Altın değersizleşen her şey den daha çok değerli hale gelmeye devam ediyor. Herhalde bu hali ile ONS da 2000’li fiyatlara doğru ataklarını ara, ara devam ettirecektir.
Borsalar önceden sinyal vermişti
Avrupa ve ABD borsaları geçtiğimiz günlerde zaten gerekli düşüşlerinin çok ötesinde satışlarla karşılaştı. Özellikle geçen hafta en olmadık zamanda alışın yerine satışın geçtiği günler saatler yaşadık. Son gün özellikle ciddi kayıplar Avrupa’da da vardı. Her ne kadar ABD’de Cuma günü endeksler düşmediyse de 420 puanlık bir marjda Dow Jones endeksi birkaç defa gitti geldi. Nice yatırımcını ve tasarruf sahibinin sonunu getirdi.
IMKB de durum son iki güne kadar iyi idi!
IMKB endeksi Perşembe günü ve Cuma günü düşüşleri ile dünyadan geri kalamadı. ( Pozitif ayrışıyordu) Son ana kadar 61500 seviyelerinde oyalanan endeks nedense Perşembe ve Cuma gelen aşırı satışlardan sonra 55600 seviyelerine kadar geriledi.
Son anda gelen tepki ile Cuma 56265 den kapadı. IMKB100 endeksinin bu seviyeye gelmesinin en temel sebebi bence ekonomik gelişmeler ve/veya ABD- Avrupa gelişmeleri değildi. Daha çok Perşembe satışlarından sonra kredili pozisyonu olan büyük yatırımcıların, Hedge fonların otomatik satışları idi.
Bu ara habire Ankaralı bir İş adamından bahsedip duruyorlar;
IMKB 100’de bazı hisse senetlerinde gün içinde tabanların önceden yaşanması, aşırı düşüşlerin olması adı geçen hisselerde bazı ismi bilinen iş adamların yatırım yapmış olması bütün düşüş ve sorumluluğu ya da kırılmaları buna bağlanması saçmalıktır.
Elbette bu insanlar aldıkları kararların sonuçlarına katlanıyorlardır. Ben 20 yıl boyunca nice büyük borsa yatırımcısının böyle günlerde çok ciddi kayıplarla hisselerini sattığını gördüm ve duydum. Ama sistemi bırakmayan bu büyük yatırımcıların bir süre sonra bu zararlarını kapattıklarını ve daha güçlü bir pozisyona geldiklerini de gördüm.
Devamlı birilerine angaje olmuş bir piyasa sağlıklı karar veremez. Düşüşlerin sebeplerini de reel gelişmelerin içinde aramak yerine birilerini felaketinde aramak da doğru değil. Ama bazı hisselerde düşüşlerin hızlanmasının bu gibi faktörlerin etkin olduğuna ben de inanıyorum. Bunun ne kadar doğru olduğunu da haftaya bu hisselerde yaşayacağımız tepkilerde ve işlemlerde göreceğiz.
Bundan sonra ne olabilir?
Elbette dünyada Pazar gecesi açılacak Japonya ve Uzakdoğu piyasaları ile birlikte bir satış havası oluşacaktır. Ama bu hava ilk saatlerden ve/ veya ilk işlemlerden sonra toparlanma sürecine girebilirse endeksler zaten çok düşmüş olduklarından toparlanmaya başlayabilirler.
3-4 gün boyunca daha ılımlı ve/veya yatay piyasalar görebiliriz. ABD tahvil faizlerinin yükselmesi, AVRUPA ve Uzak doğudaki belli başlı ekonomilerin tavrı, tavırlarının etkin ve hızlı olması piyasalarda önemli olacaktır.
IMKB 100?
IMKB 100 endeksi 58.500 Altın’a inince 52.000 seviyesine kadar normal bir düşüş içerisinde olabileceğini bize anlatıyor. 56000 seviyesi tepki noktası olarak kalır ve endeks 58.500’e geri dönerse 60.000 direnç olduğu 58.500-60.000 aralığında bir geçiş bandı oluşabilir. 62.500-61.500 ciddi direnç noktaları oldu artık. İşlem hacminin daha durulmasının beklemek ve endeksin 58.500 üstüne geri dönüp dönemediğine bakmak lazım.
Unutmamak gerekir ki Türkiye ekonomisi iyi durumda, bütçe fazlası var. Kamu borçlanma gereksinimi en düşük seviyede.
En büyük risk durgunluk ve ihracatta düşüş.
Para bolluğu ve düşük faiz süreci hisse senedi yatırımlarını teşvik edecektir ama bunun hangi seviyede olacağını dünyadaki gelişmeler daha çok belirleyecektir.
Faruk Bakaç/haber7
SON VİDEO HABER
Haber Ara