Mübarek’in son Firavunu da devrildi!

Osama Diab* /TIMETURK

Zahi Hawas , Mısır'In en meşhur önde gelen arkeologlarımdan biridir. Şanlı ve onurlu geçmişimizin, henüz belirsiz ve tedirgin bugünümüzle kesiştiği noktayı simgeliyor. Birçok Mısırlının zihninde o, eski zamanların büyük firavunlarından ziyade ülkenin çürümüş modern dönem idarecilerini temsil ediyor.

Arapçada ‘firavun’ kelimesi, mutlak ve acımasız bir muktediri veya idareciyi tarif etmek için kullanılması dışında, daima olumlu çağrışımlara sahiptir. İşte Havas, pek çok vatandaşımızın gözünde tam da bu türden bir firavundu.

Tahrir Meydanı yine istediğini aldı

Hüsnü Mübarek’in başkanlık koltuğunu bırakmasından bu yana, Havas’ın Eski Eserler Bakanlığı görevinden alınması talebiyle yapılan gösteriler hiç kesilmedi. Arkeolog meslektaşları, eski eser bölgelerinin muhafızları veya Havas’ı ‘Mısır’ın en son firavunu Mübarek’in döneminden kalma bir antika’ olarak gören Tahrir Meydanı protestocuları tarafından düzenlenen gösterilerdi bunlar. Bu baskılar sonuç verdi ve Havas 18 günlük devrim sırasında, öfkeli Mübarek karşıtı protestocuları yatıştırmayı başaramayan kabine değişikliği çerçevesinde getirildiği bakanlığı kaybetti.

Eğer Mısır arkeolojisi bir ülke olsaydı, onun Mübarek’i de muhakkak Havas olurdu. Tıpkı eski patronu gibi, şaibeli işler çevirdiğine dair iddialarla kuşatılmış durumda; yanı sıra Mısır arkeolojisini, bilimsel bulguları tümüyle kendisine mal ederek, yerel ve uluslararası medyada Mısıroloji’nin yegâne sözcüsü gibi davranarak ‘tek adam şovuna’ çevirmekle suçlanıyor. Elbette Mübarek’in gözde adamlarından biri olmak gibi affedilmez bir günahı da var.

Kibri ve hırsı sonu oldu

Havas, devrimin karşısına aldığı benmerkezci, egosantrik ve bir yanıyla da karizmatik insan türünün en tipik örneği; Mübarek dönemi siyasetinin de simgelerinden biri. Ona ‘Mısır’ın Indiana Jones’u’ deniyor olsa da, muhtemelen onu en iyi tarif eden bizzat kendi ismi: Zahi, Arapçada kibirli veya kendini beğenmiş anlamına gelir.

Ender kişiliğine dair örnekleri bulmak hiç de zor değil. Nisan ayında Harrods’da kendi adıyla anılan bir kıyafet bölümü açıldı ve son kitabı ‘Gizli bir Yolculuk’, Mısır’ın gelmiş geçmiş en pahalı kitabıdır bu . Sadece 750 adet basılan ve hepsi Mısırlı arkeologlar tarafından imzalanan kitabın etiketinde 22 bin Mısır Pound’u (yaklaşık 5800 Türk lirası ) yazıyor.

Ünlü bir Rock yıldızı tavrıyla Havas, arkeolojinin daha fazla haber olmasını sağlamış olabilir ama bunu önemli keşiflerle veya birinci sınıf araştırmalarla değil, esasen sıra dişi davranışlarıyla başardı. Birçoklarının zihninde Mısır arkeolojisiyle eşanlamlı olan bu adamın yerine geçecek kişinin, onun becerdiği medya sansasyonunu yaratamayacağı muhakkak. Renkli ve eğlenceli haberler arayan gazeteciler Havas’ı özleyecek, fakat atalarından farklı olarak bu firavunun gizemi, Mısır tarihinin nefret duyulan bir döneminin simgesi mahiyetinde kısa ömürlü olabilir.

Devrimin son kurbanı Havas’ın görevden alınması, 18 günlük devrimin, bakanlıklar, üniversiteler, fabrikalar, siyasi partiler, vb.deki küçük firavunlara veya mini-Mübareklere karşı sayısız ufak devrimin anası olduğunu gösteriyor. Ve Havas’ın gidişi, ülkeyi köklü otoriterlikten temizlemeye çalışanlar için yeni bir zaferi ifade ediyor.

* The Guardian gazetesi yazarı / Bu makale Aslan Balcı tarafından TIMETURK.COM için tercüme edilmiştir.

Mübarek’in son Firavunu da devrildi!

Aslında kendisini yerel Indiana Jones olarak görüyor. Ancak o, Mısırın son diktatörü ve hatta Firavunu olan Hüsnü Mübarek’in yapmış olduğu tüm hatalarla birlikte anılacak...