AİHM'den Rusya'ya 35 bin dolarlık Hodorkovski tazminat cezası

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Rus oligark Mihail Hodorkovski'nin yargılanma ve hapis sürecinde "insanlık dışı ve onur kırıcı şartlar"a maruz kaldığı gerekçesi ile Rusya'ya 35 bin 300 dolar tazminat cezası kesti. Mahkeme Hodorkovski'nin siyasi gerekçe ile yargılandığı yönündeki iddiaları redederek, Kremlin lehine karar verdi. Kremlin karşıtı görüşleri ile bilinen eski Rus petrol şirketi Yukos'un sahibi Mihail Hodorkovski ve iş ortağı Platon Lebedev, 2003 yılında zimmete para geçirme ve vergi kaçakçılığı suçlarından hapis cezası almıştı.

Biri Rus 7 kişiden oluşan Strasbourg mahkeme heyeti, Hodorkoski'nin davasında 18. maddede yer alan kişisel hakların sınırlanmasına yönelik herhangi bir ihlal olmadığına hükmetti. 46 sayfalık karar metninde, "Bu çok ciddi iddianın tartışma götürmez delillerinin olması gerekir. Bu tür deliller... dava sürecinde yok" ifadeleri yer aldı.

Ancak mahkeme kararında 25 Ekim 2003 ve 8 Ağustos 2005 tarihleri arasında yargılama ve hapis sürecinde insanlık dışı ve onur kırıcı uygulamalar nedeni ile Hodorkovski'ye 24 bin 543 euro tazminat ödenmesine hükmetti. Hodorkovski'nin bazı dönemler 4 metrekare bir hücrede, sağlık koşullarının da iyi olmadığı bir ortamda tutulduğu iddia ediliyor.

Interfax'a açıklamada bulunan insan hakları savunucularından Lyudmila Alekseyeva ise AİHM'in baskı altında olduğunu ve mahkemenin kararını doğru bulmadığını iddia etti.

Aralık ayında Moskova'da görülen mahkemede petrol kaçakçılığı nedeni ile Hodorkovski ve Lebedev'in hapis süreleri 2017'ye kadar uzatılmıştı. İtirazları değerlendiren mahkeme geçen hafta verdiği kararda bir yıl indirim yaparak hapis süresini 2016'ya çekmişti.

Rus oligark Hodorkovski hafta sonunda mahkemeye başvurarak iyi halden erken tahliye talebinde bulunmuştu. Ancak uzmanlar Hodorkovski'nin erken tahliyesinin imkansızlığına işaret ediyor.

2000'li yıllarda Rusya'nın en zengini ünvanına sahip olan Hodorkovski, Rusya Başbakanı Vladimir Putin'e karşı muhalefet partilerine sağladığı destek nedeni ile hapis cezasına çaptırıldığı iddia ediliyor. İddiaları reddeden Putin, "hırsızların hapishanede olmaları gerektiği" savunması yapıyor.

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev 18 Mayıs'ta düzenlediği geniş katılımlı basın toplantısında "Hodorkovski'nin dışarıda olması toplum için tehlikeli mi? sorusuna, "Hayır hiç bir tehlike görmüyorum" karşılığını vermişti.