Dev petrol şirketlerinin özel fiyat mekanizmasını yasa bozacak

Almanya Kartel Dairesi'nin geçen hafta büyük petrol şirketlerinin gizli 'fiyat belirleme mekanizması' kurarak petrol fiyatlarının fahiş derecede artmasına neden olduğunu açıklamasının ardından Federal Ulaştırma Bakanlığı harekete geçti. Yeni yasa çıkararak petrol devlerinin istediği gibi fiyat belirlemesini engellemeyi hedefleyen Ulaştırma bakanı Peter Ramsauer (CSU), tüketicileri korumaları gerektiğini söyledi.
    Almanya Kartel Dairesi'nin geçen hafta büyük petrol şirketlerinin gizli 'fiyat belirleme mekanizması' kurduklarını ve petrol fiyatlarını diledikleri gibi artırdıklarını açıklaması üzerine Federal Ulaştırma Bakanlığı haksız rekabeti önlemek için yeni yasa çıkaracağını duyurdu. Kartel Dairesinin yanında yer alan Federal Ulaştırma Bakanı Peter Ramsauer (CSU), yeni bir yasa çıkararak benzin fiyatlarında 'dilediğince oynama' yapılmasının önüne geçmek istediğini haber verdi. Bild gazetesine konuşan Ramsauer, tüketicileri korumak zorunda olduklarını ve petrol fiyatlarını belirlemede Avusturalya modelini desteklediklerini bildirdi.
    Bu sisteme göre fiyatlar önceden açıklanacak ve en az 24 saat geçerli olacak. Akaryakıt sektöründe yaşanan fahiş benzin fiyatları artışını mercek altına alan Kartel Dairesi, Aral, Total, Shell, Esso ve Jet petrol şirketlerinin akaryakıt pazarının büyük kısmını ellerinde bulundurmalarının benzin istasyonlarında tek tip fiyat oluşmasına olanak sağladığı bulgusuna ulaştığını duyurdu. Bu durumun önüne geçmeyi amaçlayan daire, bu şirketlere yeni benzin istasyonu alma yasağı getirmeyi hedeflemişti.
    Federal Kartel Dairesi Başkanı Andreas Mundt, 'Almanya'daki bu beş şirket, karşılıklı olarak ciddi olarak rekabete girmiyor ve pazara birlikte hakim oluyorlar. Araştırmalarımız, fiyat belirleme mekanizmasının nasıl işlediğini ortaya koydu. Bu sistemde, şirketlerin ortak fiyat belirlemelerine gerek yok. Şirketler, birbirlerini tek kelime konuşmadan da anlıyorlar. Ve bu petrol fiyatlarının yükselmesine neden oluyor." dedi.
    Akaryakıt sektörüne hükmetme bulgusunun kartel dairesinin önemli görevleri arasında olduğunu belirten Mundt, buna bağlı olarak sektörde daha fazla tek el oluşmasını önleyeceklerini ve söz konusu beş şirketin pazar güçlerini kötüye kullanmamaları için çalışacaklarını kaydetti.

    PAZARIN YÜZDE 65'İ ELLERİNDE
    Aral, Total, Shell, Esso ve Jet şirketlerinin, Almanya petrol pazarının yüzde 65'ine hakim oldukları ve pazarda petrol fiyatları gelişiminin kolayca takip edilebildiği haber verildi. Beş dev şirketin, fiyat takip sistemi kurdukları ve gelişmelere anında tepki verebildikleri belirtildi. Bununla birlikte tek eli kırmanın akaryakıt şirketlerinin her yere dağılması ve karşılıklı anlaşmalar nedeniyle zor olduğu, bu tarifeye uymayan işletmelerin diğerleri tarafından ekonomik olarak yaptırıma maruz kaldığı açıklandı.
    Hamburg, Leipzig, Köln ve Münih kentlerinde 1 Ocak 2007 yılından 30 Haziran 2010 tarihine kadar 19 petrol şirketi ile çalışan ve rastgele seçilen 400 benzin istasyonundaki fiyat değişikliklerini inceleyen daire, pazardaki dominant yapı nedeniyle büyük petrol şirketlerinin istasyonlardaki petrol fiyatlarını birlikte değiştirebildiklerini açıkladı.
    Sistematik gözlem ve merkezi fiyat belirleme sistemi sayesinde söz konusu şirketlerin net fiyat belirleme örneği dahi oluşturdukları ortaya çıktı. Buna göre Aral ve Shell'in ilk önce fiyat artırımı yaptığı ve yaklaşık 3 saat sonra da diğer şirketlerin fiyatları artırdığı haber verildi. Fiyat indirimlerinde ise şirketlerin daha çok tek başlarına hareket ettikleri ve çok az miktarlarda indirime gittikleri dillendirildi.
    Genelde benzin fiyatlarının cuma günü en yüksek seviyeyi görürken, pazartesi günü en düşük seviyeye indiği kaydedildi; tatil dönemlerinin başlangıcında fiyatların tavan yaptığı tahmininin ise doğru olduğu tespit edildi. Sonuç olarak Federal Kartel Dairesinin, şirketlerin birleşmelerini kontrol etmeye devam edeceği ve yasalara aykırı durumlara karşı dava açacağı açıklandı. Şirketlerin fiyat sistemine karşı yasa koyucunun ise yasaları tekrar gözden geçirmesi talep edildi.