50 yıldır sönmeyen mum

“Hepsi idam cezası elini kaldırıyor” başlığının üstüne Mao, Hitler, Saddam, Stalin, Humeyni ve George Bush’un fotoğraflarıyla başlattığı 1989 yılındaki kampanya, örgütün en çok ses getiren ve en cesaretli eylemiydi.

28 Mayıs 1961 günü İngiliz avukat Peter Benenson’un “Unutulmuş Mahpuslar” makalesiyle başlayan Uluslararası Af Örgütü kuruluşunun 50. Yılını kutluyor. Af Örgütü’nün 2011 gündeminde ise 6 madde var.

Portekiz'de 2 üniversite öğrencisinin kadehlerini “özgürlük şerefine” kaldırıp 7 yıl hapse mahkum edilmeleri o dönem bütün dünya basınında haber olmuştu. Haberi okuyanlardan biri de Londra'da avukatlık yapan Peter Benenson’dı.

“Özgürlük” kelimesinin yasaklanmasından yola çıkarak Benenson 28 Mayıs 1961 The Observer gazetesinde “Unutulmuş Mahpuslar” başlıklı bir makele kaleme aldı. Barışsever aktivisti Benenson’un makalesiyle başlayan eylem üzerine insan hakları ihlallerine uğrayan mağdurları savunmak için yazma gruplarına dönüştü.

“Politik tutukluların af edilmesi” eylemi, karanlıkta yanan mum ve cezaevlerinin tel örgülerinden esinlenerek hazırlanan sembolle tanınan Amnesty International (Uluslararası Af Örgütü)’nin kurulmasına neden olur. 1977 yılında Nobel Ödülü’nü kazanan Af Örgütü, yıllar içinde tüm dünya yayıldı, 150 ülkede 3 milyona yakın üyeye oluştu. Aktif olduğu ülkelerin başında ise Türkiye geliyor.

‘MUM YAKMAYA DEVAM EDECEĞİZ’

50. Yıl nedeniyle açıklama yapan örgütün genel sekreteri Salil Shetty ise kuruldukları günden bu yana yaptıkları faaliyetleri şöyle özetledi: “Uluslararası Af Örgütü dünyanın karanlık ücralarında ilk mum ışığını yaktığından beri, insan hakları devrimi sürüyor. Bir zamanlar özgürlük, adalet ve insan onuru için yapılan çağrı marjinal olarak algılanırken şu an küresel bir talep haline geldi.

Baskı güçlerinin hiçbir zaman susturamayacağı ve engelleyemeyeceği bir şey ortaya çıkarabiliriz: ortak eylemde birleşmiş insanlar; kamuoyunun keskin ve güçlü bir şekilde toplanması; milyonlarca mum adaletsizliği aydınlatana kadar bir mum yakmak ve değişim için bir baskı yaratmak.”

Dünyanın değişik bölgelerinde daha fazla aktif çalışacakları mesajını veren Genel sekreter Shetty “Arap Baharı’ndaki cesur protestocular da gösterdi ki aktivizmin değişim için önemli bir güç” dedi. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde verilen sözleri tutmak konusunda hükümetlerin sınıfta kaldığına dikkat çeken örgüte göre neredeyse dünya nüfusunun üçte ikisi adalete erişimden yoksun.

Sadece 2010 yılında 98 ülkede işkence ve kötü muameleyi belgeleyen örgüt bu yıl ki hedeflerini ise şu 6 maddede özetledi: İfade özgürlüğü, ölüm cezasının kaldırılması, Nikaragua’daki kadın ve kız çocukların üreme hakları, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde uluslararası adaletin sağlanması, Nijer Delta’sında şirketlerin yükümlülükleri ve Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki adaletsizlik ve baskıyı sona erdirmek.

ANF