Mazıdağı Fosfat Tesisleri 28 milyon dolara TMC Enerji Yatırımları'nın

Mardin Mazıdağı Fosfat Tesisleri özelleştirildi. İhaleyi, Etibakır ve Park ortaklığı bulunan TMC Enerji Yatırımları Sanayi ve Ticaret A.Ş, 28 milyon dolar teklif ile kazandı. Etibakır ve Park ortaklığı bulunan TMC, verdiği teklifinde, 2016 yılı sonuna kadar 149 milyon ABD doları yatırım ve bin 50 kişiye istihdam taahhüt etti.

Mazıdağı Fosfat Tesisleri, dönemin başbakanı Tansu Çiller zamanında, 1993 yılında ekonomik kriz gerekçe gösterilerek kapatılmıştı. Tesis 18 yıldır çürümeye terk edilmişti. Tesiste çalışan yaklaşık bin işçinin bir kısmı emekliye ayrılmış, bazıları ise çeşitli illere gönderilmişti. Yaklaşık 300 milyon dolar değerinde bulunan ve 60 kilometrelik bir alana kurulan dünyanın ikinci büyük fosfat fabrikası olan Etibank Fosfat Fabrikası, 50 milyon dolarlık sosyal tesisleri ve lojmanları ile dikkat çekiyor.

Konu ile ilgili bilgi veren Dicle Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Abdullah Erin, 18 yıldır kapalı vaziyette bulunan Mazıdağı Fosfat tesisleri ihaleye çıkarıldığını belirterek, atıl durumdaki fabrikayı İhaleyi Etibakır ve Park ortaklığı bulunan TMC Enerji Yatırımları Sanayi ve Ticaret A.Ş 28 milyon dolar teklifi ile ihaleyi kazandığını söyledi.
Etibakır ve Park ortaklığı bulunan TMC, verdiği teklifinde 2016 yılı sonuna kadar 149 milyon ABD doları yatırım ve bin 50 kişiye istihdam taahhüt ettiğini ifade eden Erin, "Fosfat tesislerini yeniden milli ekonomiye kazandırmak için ajansın kurulması ile birlikte konuyu gündeme aldık. Önce Mazıdağı Fosfat Tesisleri'nde inceleme yapıldı. Yapılan saha çalışması ve piyasa araştırması ile Mazıdağı Tesislerinin potansiyeli ve dünya fosfat piyasasındaki yeri ortaya koyduk. Bölgemizdeki diğer madenleri de araştıran ajansımız uzmanları TRC3 Bölgesi Yeraltı ve Yerüstü Zenginlikleri Raporu hazırladı. Mazıdağı Tesislerini, hususi önemine binaen tesislerin değerlendirilmesine yönelik senaryolar öneren ayrı bir rapor hazırlayan ajansımız, bu raporu Özelleştirme İdaresi'ne, Meclis Maden Komisyonu'na ve ilgili kurumlara sundu. Bu çalışmalar Özelleştirme İdaresi'nin ihale sürecini hızlandırdı. Bu aşamada ajansımız uzmanları idare yetkilileri ile sürekli bilgi alışverişinde bulunarak tesisin biran önce özelleştirilmesi için çalışmaları hızlandırdık. Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca yapılan değerlendirme sonucunda ihale sonucu 12 Mayıs 2011 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlandı. İhaleyi Etibakır ve Park ortaklığı bulunan TMC Enerji Yatırımları Sanayi ve Ticaret A.Ş kazandı." dedi.

Tesislerde taşımaya hazır 3 milyon 30 bin tonu işlenmiş, 35 milyon tonu ham olan fosfatla birlikte, 80 milyon ton da fosfat kayası rezervi bulunduğunu hatırlatan Erin, "Yeraltı kaynakları ile dünyanın en zengin ülkesi durumunda olan Türkiye, Bor'dan sonra elinin altında bulundurduğu 80 milyon ton Fosfat'ı bırakıp İsrail, Fas, Cezayir, Ürdün ve Suriye gibi ülkelerden yüzde 72 oranında, yaklaşık 5 milyon ton fosfat ithal ediyor. 19 yıldır kapalı olan fosfat tesisleri hem ülkenin hem de bölge ekonomisine büyük zarar veriyordu. Bu tesislerin açılması ile birlikte fabrikada en az bin 50 kişi istihdam edilecek. Bu da Mardin'de işsizliğin sona ermesi ve ekonominin gelişmesine vesile olur. Bölgede ne terör kalır ne de işsizlik. Güneydoğu'ya huzur ve güven gelir." şeklinde konuştu.

DÜNYADAKİ FOSFAT REZERV MİKTARI
Dünyada 150 milyon tonu bulan fosfat üretimi ABD, Kuzey Afrika, Ortadoğu, Rusya, Çin ve Okyanus adalarında yoğun yapılıyor. Bu miktarın 2002 yılı ile bu rakam 220 milyon tona ulaşmıştır. Dünya ticaretinde yüzde 13'lük paya sahip olan Ürdün, bölgenin en büyük üretici konumundadır. İsrail, dünya fosfat kayası ticaretinde yüzde 5,2 lik bir paya sahip. ABD, Rusya ve Fas, dünya üretiminin yüzde 77'sini gerçekleştirmektedir.

1988'DE İŞLETMEYE AÇILAN FABRİKA ÜRETİM YAPMADAN KAPATILDI
Dünyanın ikinci, Türkiye'nin ise en büyük fosfat rezervlerine sahip olan Mazıdağı'ndaki fosfat madeni, 1974 yılında Türkiye'nin gübre üretiminde kullandığı fosfat ihtiyacını karşılamak amacıyla 125 milyon dolarlık yatırımla kuruldu. Ancak, 1988 yılında işletmeye açıldıktan sonra 1993 yılında 'zarar ettiği' gerekçesiyle kapatılan Mazıdağı Fosfat İşletmeleri, kapatılmasından bu yana iki defa özelleştirmeye çıkmış ve her ikisinde de uygun alıcıların çıkmaması sebebiyle özelleştirilememişti. Tesisin faaliyete geçmesiyle nüfusun yüzde 70'e yakını yeşil kartlı olduğu Mazıdağı ilçesinde, yaklaşık bin 500 kişiye istihdam alanı oluşturması bekleniyor.