Filistin uzlaşmasının destekçileri kim?

Batı Şeria ile Gazze arasındaki 3 yıldır devam eden ayrılığın sona ermesi için çalışan Ankara, Mısır'ın arabuluculuk rolünün de önüne geçmemeye dikkat etti. İsrail ise uzlaşmadan rahatsız. Cumhurbaşkanı Şimon Peres, Fetih-Hamas uzlaşmasını 'hayati bir hata' olarak tanımladı.

Başbakan Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Filistinli gruplar arasında uzlaşma sağlanabilmesi için Filistin Yönetimi ve Hamas yetkilileriyle temaslarında 'birleşin' çağrısını sürekli olarak yineledi. İki taraf ile temas halinde olan Davutoğlu, 6 Nisan'da Suriye'de Hamas Siyasi Büro Şefi Halit Meşal ile görüşmüştü. Kaynaklara göre Meşal'le görüşmeden önce Davutoğlu, Abbas'a 'Hamas ile görüşmeleri başlatın' çağrısı yaptı. Davutoğlu'nun Mısır ziyaretinde de bu ülkede bulunan Filistinli heyet ile bir araya gelerek çağrısını tekrarlamıştı. Önceki gün gece geç saatlerde Davutoğlu, Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas'tan müzakereler ile ilgili bilgi aldı. Dışişleri Bakanı anlaşmanın ardından sürecin devamı niteliğinde adımlar atılması gerektiğini de Abbas'a iletti.

İsrail, Filistin uzlaşmasından endişeli

El Fetih ve Hamas'ın önceki gün Kahire'de geçici hükümet oluşturulması ve 8 ay içinde parlamento ve devlet başkanlığı seçimlerinin düzenlenmesi konularında anlaşmaya varmaları İsrail'de büyük bir endişe ile izleniyor. İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, Fetih-Hamas uzlaşmasını 'hayati bir hata' olarak tanımladı. Peres, bu yöndeki bir uzlaşmanın 'bağımsız bir Filistin devleti kurulmasını engelleyeceğini' de öne sürdü. Filistin, İsrail ile devam eden barış görüşmelerinden bir sonuç alınamaması durumunda eylül ayında tek taraflı olarak 'bağımsız Filistin devleti' ilan edecekleri restini çekmişti. İsrail ise kendilerinin onayı olmadan kurulacak bir devletin ölü doğacağını öne sürüyor. 2002 yılında dönemin ABD Başkanı George Bush tarafından duyurulan Yol Haritası ile en geç 2005 yılında bağımsız bir Filistin devleti kurulması konusunda İsrail ve Filistinli taraflar el sıkışmış, ancak sonraki dönemde Tel Aviv yönetimi farklı bahanelerle süreci engellemişti. Barack Obama da göreve gelir gelmez özellikle Yahudi yerleşimci politikalarının barışın önündeki en önemli engel olduğunu belirterek, İsrail'i sıkıştırmaya çalışmış, ancak bu süreç de başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Dün gelişmelerle ilgili olarak basına konuşan Abbas, geçici yönetim döneminde de İsrail ile barış görüşmelerinin mümkün olabileceğini belirtti. Filistin lideri, tutuklu Hamas mensuplarının serbest bırakılmaları konusunda ise, "Tutuklu bulunanlar siyasi mahkum değil, kanunları ihlal edenler." dedi. Hamas ise Batı Şeria'da tutuklu yüzlerce Hamas mensubunun derhal serbest bırakılmasını istiyor. Hamas liderlerinden Mahmud Zahar ise İsrail ile görüşmelerin mahkumların serbest bırakılması, güvenlik güçlerinin yeniden teşkil edilmesi ve bakanlıkların paylaşımı konularının da aralarında bulunduğu 5 madde üzerinde yoğunlaştığını ifade etti.

"Bir terör örgütünün parçası olduğu hükümetin yönettiği devleti dünya desteklemez." iddiasında bulunan Peres ise seçimlerde Gazze'den sonra Batı Şeria'nın da Hamas tarafından yönetileceğini öne sürdü. İsrail'in güvercin bakanı olarak adlandırılan Savunma Bakanı Ehud Barak da Fetih-Hamas uzlaşma hükümetiyle Hamas'ın İsrail'i tanıması ve terörü bırakacağını açıklaması şartıyla görüşebileceklerini söyledi. İsrail'in aşırı sağcı Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman ise, hapishanelerden çıkacak Hamas mensuplarının silaha sarılarak İsrail'e saldıracaklarını da ileri sürdü. Filistin Kurtuluş Örgütü, İsrail'i 1993 yılında tanımış; ancak İsrail süreci tıkamıştı. Dolayısıyla uzmanlar İsrail'in Hamas'a yönelik, 'İsrail'i tanı ve terörden vazgeç' şartlarının da tamamen oyalama amaçlı olduğunu ifade ediyor. Filistinli gruplar İsrail'in 1967 sınırlarına çekilmesini ve Kudüs'ü de bağımsız Filistin devletinin başkenti olarak tanımasını istiyor. Filistinlilerin bu talepleri BM Güvenlik Konseyi tarafından da alınan kararlarla destekleniyor.

ZAMAN

Filistin uzlaşmasının destekçileri kim?

Türkiye, Hamas ve Filistin Yönetimi arasında sağlanan uzlaşmada önemli rol oynadı.