Direnişçilere destek, Kaddafi'ye çağrı

LİBYA TEMAS GRUBU ZİRVESİ

Katar'ın başkenti Doha'da yapılan Libya zirvesinin ardından bugün ve yarın Almanya'da NATO'nun Libya'ya müdahalesi konusunda toplantı yapılacak.

Katar'da yapılan toplantının ardından bir bildiri yayınlayan grup, Kaddafi'nin iktidarda kaldığı sürece krizin devam edeceğini ifade etti. Katar Veliaht Prensi ve Dışişleri Bakanı Şeyh Tamim Bin Hamid Bin Halife El Tani tarafından okunan bildiride, Libya halkının kendi geleceklerini belirlemesine izin verilmesi gerektiği dile getirildi. Veliaht Prens, "Kaddafi ve rejimi, uluslararası hukuk, insan hakları ve mülteci hukuğunun gereklerini yerine getirmelidir" dedi. Muhaliflere "mali yardım yapma ve malzeme desteği sağlamaya" devam kararı alındığını bildiren grubun açıklamasındaki "malzeme desteği" silah yardımını akıllara getirdi.

İNGİLTERE VE FRANSA "SALDIRILAR ARTSIN"

NATO'daki müttefiklerini Libya saldırısına yeterince katılmamakla suçlayan İngiltere ve Fransa ise, müttefiklerinden Kaddafi birliklerine yönelik saldırıda daha aktif rol almaları konusunda çağrı yapmaya devam ediyor. Doha'daki toplantıya başkanlık eden İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague de Libya operasyonuna daha fazla ülkenin katılması çağrısında bulundu.

Libya'da askeri bir tıkanma yaşanabileceğini ifade eden Hague, Kaddafi'ye yapılan gitme baskısının artırılması için diplomatik ve yaptırımlara başvurulması gerektiğini söyledi.

İTALYA "SİLAHLANDIRALIM" DEDİ

İtalya'nın Kaddafi birliklerinin saldırılarına karşı kendilerini daha iyi savunabilmeleri için muhalifleri silahlandırma önerisine karşın Belçika, böyle bir uygulamanın Libya'daki askeri operasyonun dayanağını oluşturan BM kararı kapsamına girmeyeceğini belirtti. Libya'daki insani durumun giderek kötüleştiğini ifade eden BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, "En kötü ihtimalle 3,6 milyon kişinin insani yardıma ihtiyacı var" dedi.

Moon, çatışmaların başlamasının ardından yaklaşık 500 bin kişinin ülkeyi terk ettiğini belirtti.

MUHALİFLER DE TOPLANTIYA KATILDI

Katar'da yapılan Libya zirvesine Kaddafi birlikleri karşısında yönetimi ele geçirmek için mücadele eden muhalifler de katıldı.

Libyalı muhalifler ilk kez üst düzey bir diplomatik zirveye katılmış oldu. Konseyi, kendi kontrollerindeki bölgelerde bulunan sivillerin ihtiyaçlarını karşılamak için 1.5 milyar dolar yardım talep etti. Geçici Ulusal Geçiş Konseyi sözcüsü Mahmud Şammam, “Kaddafi hala silah temin edebiliyor. Dün 500 silah yüklü aracın Cezayir'den girdiğini gördük. Misrata'daki isyancılara karşı kullanması için, ona Rus yapımı son teknoloji silahlar ile T9 ve T2 tanklarını sağlayan eski doğu Avrupa ülkelerinden Libya'ya deniz yolu hala açık” dedi.

ÇEKİLDİK DİYEN ABD HALA SALDIRIYOR

Libya'da Kaddafi'ye bağlı paralı askerlerin ülkenin batısındaki Misrata'da sivillere saldırdığı açıklayan ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ise yerleşim yerlerine paralı askerlerin havan topuyla saldırılar düzenlendiğini ve keskin nişancıların sivilleri hedef aldığını söyledi.

ABD Devlet Başkanı Barack Obama'nın 2 hafta önce Libya operasyonlarında ABD'nin aktif rolünden vazgeçileceğini belirtmesine rağmen Pentagon'dan yapılan açıklamada, ABD savaş uçaklarının Libya'daki operasyyonlarda rol almaya devam ettiklerini bildirildi. Kaddafi'ye bağlı birliklere karşı yürütülen NATO operasyonunu çok riskli bulduğu için katılmayan Almanya, 5 Libyalı diplomatı sınırdışı etti.

Almanya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, "Şu aşamada ayrıntı veremiyoruz ama bu konuyu ilgili Alman yetkililerle çok dikkatli bir şekilde değerlendirdiğimizi ve elimizde bu diplomatların diplomatik görevlerine ters düşen davranışlarda bulunduklarına dair kanıt bulunduğunu söyleyebilirim" dedi.

ÇİN'DE KARŞIT LİBYA ZİRVESİ

Libya konusunda Doha'nın ardından Almanya'da da zirve hazırlığı yaşanırken, Çin'de bir araya gelen BRICS grubu, Libya'ya yönelik saldırılara son verilmesini istedi. Zirve sonrası yayınlanan bildiride, savaştan en çok sivillerin zarar gördüğü belirtildi.

Dünyanın hızla büyüyen 5 ülkesi, Kaddafi'nin hedef alındığı iddiasıyla yapılan hava saldırıları konusunda kaygılarını dile getirdi ve işgalin bir an önce durmasını istedi. Çin'de bir araya gelen Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika (BRICS), bir günlük zirvenin ardından kaygılarını dile getirdi. Libya'da yaşananlar konusunda büyük kaygılara sahip olduklarını bildiren BRICS üyesi ülkeler ortak bir bildiri yayınladı.

Bildiride, "Ortadoğu, Kuzey afrika ve Batı Afrika bölgelerinde yaşanan son gelişmeler konusunda büyük kaygılar taşıyoruz. Prensip olarak Libya'da uygulanan güç kullanımından kaçınılmalı. Bizce, her ülkenin bağımsızlığına, birliğine ve bölgesel temaslarına saygı duyulmalı" denildi. BM'ye Libya konusunda birlikte çalışma konusunda öneride bulunan BRICS, "Bizce, tüm partler farklarını diyalog ve barışçıl yollarla çözüme kavıuşturmalı, BM ve bölgesel oluşumlar da bu görevde yer aldıkları için mutlu olmalıdır" dedi.



BERLİN'DE LİBYA ZİRVESİ

Libya krizi, dünya siyasetini meşgul etmeye devam ediyor.

Salı günü Libya'da muhaliflerin oluşturduğu Ulusal Konsey'in sözcüsü Ali El İsavi'nin, Lüksemburg'da AB dışişleri bakanlarıyla görüşerek sivillerin korunması talebinde bulunmasından sonra, dün de Libya Temas Grubu Katar'ın başkenti Doha'da bir araya geldi. "Libya halkının kendini savunabileceği zaman geldi." Libya, uluslararası gündemin zirvesindeki yerini koruyor. BM'nin yanı sıra AB, NATO, Arap Birliği ve Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri temsilcilerinden oluşan Libya Temas Grubu dün Doha'da Libya'daki durumu masaya yatırdı.

Doha'daki konferansın açılışında söz alan ev sahibi Katar'ın Veliaht Prensi Şeyh Tamim Bin Hamad El Tani, "Libya halkının kendini savunabileceği zaman geldi.“ diyerek, Kaddafi ile savaşan muhaliflerin silahlandırılmasını talep etti.

Uluslararası koalisyon içinde çatlaklar var Ancak bu talep konusunda ittifak içindeki görüş ayrılıkları sürüyor. Uluslararası koalisyon, Libya'da sivillerin korunması için çıkarılan BM kararının silah sevkiyatını kapsayıp kapsamayacağı konusunda ikiye bölünmüş durumda.

BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, "Uluslararası toplumun tek bir ağızdan konuşması ve Libya halkı için üstlenilen görevin ortak bir dava olarak görülmesi çok önemli.” şeklinde konuştu, ancak bu birlik çağrısı, koalisyon içindeki çatlakları örtmeye yetmiyor. Özellikle İngiltere ve Fransa Kaddafi'ye karşı askeri operasyonların arttırılmasından yana.

İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague, "Kaddafi durdurulamadığı takdirde, uluslararası topluluk, masum insanların korunmasını becerememekle mahkum olacak. Halkımız bize Avrupa'nın kıyısında çökmüş bir devlete karşı niye birşey yapamadığımızı soracak. Hareketimizin gerekli, yasal ve doğru olduğunun bilincinde olmamız gerek.” şeklinde konuşuyor. Nasıl bir destek? Kaddafi ile mücadele eden Libyalılara destek verilmesi konusunda taraflar hemfikir. Ancak bu desteğin nasıl olacağı konusunda görüşler farklı. Doha'daki konferansa katılan Libyalı muhalifler, hava saldırılarının arttırılmasını isterken, NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, Fransa ve İngiltere'nin de dile getirdiği bu talebe karşı çıkıyor ve "Sivillere zarar gelmemesi için elimizden geleni yapıyoruz. Biz halkı korumak için oradayız. Dengeyi korumamız gerek. Halkı tehdit eden askeri kurumları devre dışı bırakmak, aynı zamanda da sivil kayıplardan kaçınmak zorundayız.” şeklinde konuşuyor.

Kaddafi'nin gitmesi şart

Libya Temas Grubu'nun nihai bildirisinde, krizin çözümü için Kaddafi'nin iktidarı bırakmasının gerekli olduğu vurgulandı. Bildiride ayrıca, Libya'daki muhaliflerin siyasi organı Geçici Ulusal Konsey'e kaynak yaratmak için "geçici bir mali mekanizma" oluşturma kararı alındığı bildirildi.

NATO bakanları da Libya'yı görüşecek Libya'daki kriz bugün ve yarın NATO Dışişleri Bakanlarının Almanya'nın başkenti Berlin'de yapılacak gayrı resmi toplantısında da ele alınacak. İngiltere ve Fransa'nın, hava saldırılarının artırılması yönündeki taleplerini Berlin'de de dile getirmesi bekleniyor.

NATO gözlemcileri, bu iki ülkenin tutumunun arkasında, operasyonların masrafının her geçen gün artmasının bulunduğunu ve Londra ve Paris yönetimlerinin “daha fazla NATO” derken, bir süre sonra “NATO'dan daha fazla para” demeye başlayabileceklerini söylüyorlar. Bu noktada, paktın en güçlü üyesi ABD'nin, operasyonlara askeri kapasitesiyle orantılı katkıda bulunmamasının da rol oynadığı vurgulanıyor. Kara birlikleri gönderilecek mi? Kaddafi geri adım atmıyor, siyasi çözüm arayışları ise şu ana kadar sonuç vermedi. Bu tablo da Berlin'de bir araya gelecek NATO bakanlarının işini zorlaştırıyor. Muhalif güçlerin silahlandırılması ve Kaddafi sonrası dönem için dile getirilecek siyasi talepler konusunda NATO içinde önemli görüş ayrılıkları sürüyor.

Libya'ya kara birliklerinin gönderilip gönderilmeyeceği de soru işaretlerinden biri. NATO'nun siyasi yetkilileri soruyu şu ana kadar kesin bir “hayır” ile cevaplandırırken, NATO'nun üst düzey yetkililerinden Alman General Manfred Lange, DW'ye yaptığı açıklamada insani yardımları kara birlikleri ile desteklemek için hazırlıkların çoktan başladığını doğruladı. “Libya'da durum kontrolden çıkmış durumda." Libya'daki durum NATO dışında da yakından izleniyor.

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Çin ziyaretinde yaptığı açıklamada, Libya'da durumun kontrolden çıktığı değerlendirmesinde bulundu: “Libya'da durum kontrolden çıkmış durumda. Ülke bir iç savaşa saplandığı ve Kaddafi, suç diye nitelendirilebilecek eylemlerde bulunduğu için durum artık Kaddafi'nin kontrolünde değil. BM'nin kararı sınırlı olduğu için operasyonlarını genişletemeyen NATO da duruma hâkim değil.

Hava sahasının uçuşa yasak bölge haline getirilmesi hedeflenirken, operasyon tam bir şiddete dönüştü. Fakat yine de hedefe ulaşılamadı, zaten bu konuda herkesin planı farklı. Avrupalılar bir şey diyor, Amerikalılar başka bir şey. Ve nihayetinde isyancılar da duruma hâkim değil, çünkü ellerinde ne yeterli güç, ne de kaynak var. Durum çoktan kontrolden çıktı.” Afganistan da gündemde Aralarında Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun da bulunduğu NATO ülkelerinin dışişleri bakanlarıyla Afganistan Dışişleri Bakanı, ayrıca Afganistan'da asker bulunduran ve Libya'daki operasyona katılan ülkelerin temsilcileri ile NATO-Rusya Konseyi üyelerinin de katılacağı, Berlin'deki iki günlük NATO Dışişleri Bakanları gayrı resmi toplantısında Libya krizinin yanı sıra ayrıca, Afganistan'da güvenliğin Afgan makamlarına devredilmesi konusunun da ele alınacağı bildiriliyor. Buluşmada, NATO Konseyi'nin diğer ülkeler ile yapacağı işbirliği, kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi, terörizme karşı mücadele, enerji güvenliğinin sağlanması gibi konuların ele alınacağı ve toplantılar sonunda alınan kararların yer alacağı "Berlin Paketi"nin açıklanacağı kaydedildi.

AJANSLAR