Yıl 2004'tü... Irak savaşının hemen sonrasında Kerkük'te tapu dairelerinin basılmasına Türkiye sert tepki göstermişti. Bölgenin demografik yapısının herhangi bir etnik grup lehine değiştirilmesinin kabul edilemeyeceği dile getiriliyor, kırmızı çizgilerin çiğnendiği de sert ifadelerle açıklanıyordu. O günlerde uluslararası televizyonların Kuzey Irak'taki röportajlarında "Çok fazla fedakarlık ettik. Türkiye'nin sözleri bizi artık çok fazla ilgilendirmiyor. Her şeyi göze aldık" sözleri duyuluyordu.
Yıllar yılları kovaladı. Irak merkezi yönetiminin bir Kürt Cumhurbaşkanı var artık; Celal Talabani. Türkiye'nin Kuzey Irak'ta, özellikle Erbil'de milyarlarca dolarlık da yatırımları. Artık Kuzey Irak marketlerindeki Türk bisküvi ve çikolatalarıyla sınırlı değil Türkiye'nin varlığı. Yollar, köprüler, binalar... Her yatırımın altında küçük büyük Türk imzasını görebiliyorsunuz. Neredeyse altyapısı tamamen kuruluyor bu kentin Türkler tarafından.
Bir diğer nokta... Başbakan bugüne kadar üç kez Irak ziyareti gerçekleştirdi. İlk kez bir gezi on gün öncesinden ilan edildi. Türk tarafı artık eski güvenlik endişesini bir kenara bırakmış, normalleşmiş bir ülkeye üst düzey ziyaret gerçekleştirme noktasına gelmiş durumda. Erbil sokaklarında büyük bir hazırlık var. Havaalanı ile dört saat kentin önemli bölümünde caddeler trafiğe kapatılacak. Türk bayrakları hazırlanıyor... Erbil'in her köşesinde, Kürt yönetiminin bayrağııyla birlikte Türk bayrağını görmek de mümkün.
SON MODEL TAKSİ YOLDA KALIRKEN...
Başbakan Erdoğan, Erbil Uluslararası Havaalanı'nın, iki Türk banka şubesinin, bir Türk petrol şirketinin üretim tesisinin açılışlarını yapacak. Yani Erdoğan'ın aslında yeni Türk yatırımlarıyla geldiğini söylemek mümkün. Türkiye burnunun dibindeki Kuzey Irak'ın ne kadar bakir olduğunun da yeni yeni farkında aslında. Sözgelimi burada bırakın bankayı, bankacılıkla ilgili en basit teknik hizmetler bile verilemiyor. Kredi kartı altyapısı yok...
Herşeyi nakit alıp satabiliyorsunuz. Otel rezervasyonunu internet üzerinden yaptıramıyorsunuz. Diyarbakır ve Batman'ın sadece birkaç saat ötesinde, inanılmazlar adası sanki Erbil. Ada tanımlamasının nedeni çevresine hiç benzememesi. On binlerce dolarlık çok lüks araçlar var ancak onlara koyacak kaliteli işlenmiş bir benzin yok. Bizi otelimize götürecek son model taksi bu yüzden yolda kaldı. Bu bile yatırımın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor bu memlekette...
EN SOMUT ADIM
İşin siyasi yönü ele alınırsa başka bir gerçekle karşılaşılıyor... "Başbakan'ın özellikle Erbil'e gelmesinin metaforik anlamı var mı?" sorusu akla geliyor. Erdoğan buna dün Bağdat'tan yanıt verdi, "Bu ziyaret Irak'ın her köşesine ayrı ve eşit önem verdiğimizin göstergesi" diyerek. Tabi Başbakan Bağdat'tan sonra ikinci durağı Necef'e gidecek... Necef'te Şii dünyasının önemli isimlerinden Ayetullah sıfatını taşıyan Sistani ile görüşecek.
Erbil Erdoğan'ın üçüncü durağı. Sistani görüşmesi başlı başına bir mesaj. Zira o kendisini Irak'tan çok İran'a yakın hisseden bir dini ve siyasi figür. Türkiye'nin Şiilere yönelik sıcak mesajı, uzun süredir durgun ve tedirgin giden ilişkilere dönük en somut adım olarak yorumlanabilir. Ancak bir başka yorum da "Erdoğan gezinin sadece Erbil boyutuyla ilgilenilmesini istemiyor" şeklinde yapılabilir.
BARZANİ'NİN MUHTEŞEM KÖŞKÜNDE YEMEK
Son olarak Erbil ziyaretinde Kürt bölgesel lideri Mesud Barzani'yle bir randevusu olacak Başbakan'ın. Erbil'den ayrılırken akşam yemeğini Barzani ile yiyecek, şehre hakim muhteşem köşkünde... Şüphesiz Kuzey Irak'ın, son dönemlerde Ortadoğu'da popüleritesi yükselen Türkiye'ye bakışını da, sokakların ve liderleri Barzani'nin veridiği önemde görmek mümkün.
Başbakan'ın günler öncesinden Erbil'de kalabilme ihtimaline karşı hazırlattırılan iki köşkten birisi bu yemek yenecek yer. Ancak Başbakanlık cenahı kararını dün verdi ve Kuzey Irak yerine Bağdat'ta kalınacağı açıklandı. Yani adımlar dikkatli atılıyor. Ve tüm hamlelerin bir anda tüketilmesi istenmiyor.
TÜRKİYE'DEN ÜÇ ÖZEL TİM GELDİ
Bir de Başbakanla ilgili yoğun güvenlik dikkat çekiyor. Erbil'de caddeler, sokaklar Kuzey Irak'lı güvenlik görevlisi kaynıyor. Türkiye'den sırf bu ziyaret için üç özel harekat timi geldi. Başbakan'ın korumalarıyla birlikte yüzün üzerinde Türk güvenlikçi bugün Erbil'de olacak... Keskin nişancılar Erbil Uluslararası Havaalanı'nın çevresine konuşlandı bile... Kuzey Irak bugün her yönüyle tarihi bir gün yaşıyor.
