Yrd. Doç. Dr. Aydın: Hz. Peygamber'e ait olmayan sözler için hadis yerine rivayet tabiri kullanılmalı

Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nevzat Aydın, Hz. Peygamber (sav)'e ait olmayan söz, belge ve haberler için hadis yerine rivayet kavramının kullanılmasının daha doğru olduğunu söyledi.

Yrd. Doç. Dr. Nevzat Aydın tarafından, 2010-2011 bahar yarıyılı halka açık seminer programı kapsamında İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Çok Amaçlı Salon'da 'Uydurma Hadislerin Ortaya Çıkışı ve Tespit Yolları' konulu seminer düzenlendi. Seminerde hadis uydurmacılığının doğuşu, sebepleri, sosyo-politik olaylarla ilgisi, genel olarak hadis uydurulan konular ve uydurma hadisleri tespit yolları üzerinde duruldu. Yrd. Doç. Dr. Nevzat Aydın, Hz. Peygamber'e aidiyeti olmayan söz, belge ve haberler için 'hadis'ten ziyade 'rivayet' kavramının kullanılmasının daha doğru olacağını dile getirdi. İslam tarihinde dinin temel kaynakların biri olması dolayısıyla hadise atfedilen önemin, onları alıp naklederken temkinli davranmayı gerektirdiği gibi, menfaat temini için bu otoritenin nüfuzunu kullanma noktasında suiistimal kapısını da araladığının altını çizdi.

Yrd. Doç. Dr. Aydın, hadis uydurmacılığı ile ilgili şunları dile getirdi: "Hadis uydurmacılığının ne zaman başladığı konusunda farklı görüşler bulunmasına rağmen genel kabule göre, İslam tarihinde kırılma noktasını teşkil eden 'fitne' olayından sonra dar ve özel alanda hilafet meselesi gibi siyasi bağlamda başlayan uydurma hareketi, daha sonraları Emevi ve Abbasi hilafetleri zamanında kelamî, itikadî, fıkhî mezheplerin oluşması ve aralarında ihtilaflar nedeniyle farklı alanlarda yaygınlaşarak ortaya çıkmıştır. İslam düşmanları ve zındıklar da İslam akidesini ve temel prensiplerini tahrip etmek, İslam ahlâkını bozmak için hadis uydurmuşlardır. Irk, dil, mezhep ve bölge tarafgirliği, hikâyeci vaizler ve kıssacılık faaliyeti de hadis uydurma sebeplerinden biridir."

Yrd. Doç. Dr. Aydın, geçmişin kendi kulvarında, şartlarında değerlendirilmesi, hadis tespit ve tenkit sisteminin bu bakışla yeniden gözden geçirilmesinin daha bilimsel ve sağlıklı olduğunu sözlerine ekledi.

Seminere akademik personel ve öğrencilerin yanı sıra Milli Eğitim Müdürlüğü yetkilileri, din görevlileri, lise öğrencileri ile vatandaşlar katıldı.