TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI AYGUN: 'İSRAİL, TÜRKİYE'NİN TOHUM İHRACATINA YASA

Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği (TSÜAB) Yönetim Kurulu Başkanı İlhami Özcan Aygun, İsrail'in, Türkiye'den tohum ihracatına yasak uyguladığını kaydederek, 'TSÜAB üyeleri, ülkemizden doğrudan ithalat yapmayı kabul etmeyen bir ülkeye mal satmak istememektedir' dedi.
Aygun, üyelerinin tohum ihracatında yaşadığı sorunlarla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'den İsrail'e tohum ihracatına yasak uygulaması olduğunu belirterek, bu konudaki sıkıntının çözülmesi için Bakanlığın İsrail Tarım Bakanlığına bir resmi uyarı yazısı ile girişim başlattığını bildirdi.
Aygun, 'TSÜAB üyeleri, İsrail'in AB ülkeleri üzerinden ihracat taleplerini reddetmekte ve ülkemizden doğrudan ithalat yapmayı kabul etmeyen bir ülkeye mal satmak istememektedir. Bu durum sadece sebze tohumları için değil, tüm türler için de geçerli bir problemdir' dedi.

-İRAN VE SURİYE İLE YAŞANAN SORUNLAR-

İran ve Suriye ile tohum ihracatında son birkaç aydır yaşanan olayların sektör olarak yalnız bırakıldıkları ve 'sorunlarına çözüm bulunamaz' fikrinin oluşmasına neden olduğunu savundu.
İran'ın, uluslararası tohum ticaretinde geçerli belge olan ISTA sertifikası istediğini, fakat gümrük işlemlerinde kullanılmadığını, ithal edilecek tohum paketlerinden numune alınarak tekrar çimlenme analizine tabi tuttuğunu belirten Aygun, 'İran yetkilileri ISTA sertifikasını dikkate almayacaksa, ithalat için istenen belgeler arasından bu belgeyi çıkarabilirler' dedi.
Çimlenme analizine yönelik testler çok uzun sürdüğü için malların gümrükte bazen bir aydan fazla durduğunu, bunun ilave masraf getirdiğini ve zaman kaybına neden olduğunu belirten Aygun, bu konuda ilgili bakanlıklar arasında işbirliği ve mutabakatın en kısa sürede sağlanması, aksi takdirde Türkiye açısından çok önemli bir ihraç potansiyelinin göz göre kaçırılacağını ifade etti.
İran tarafından uygulamada olan karantina listesindeki virüs ve viroid hastalıkların çok fazla olduğuna, bu hastalıkların analiz testleri için gerekli donanımın her iki devlette de olmadığı için, testlerin gereksiz ve çok masraflı bir sorun haline geldiğine işaret eden Aygun, iki ülke arasında karantina mevzuatında eşleştirme yapılmasının sorunun çözümü için gerekli görüldüğünü belirtti. Aygun, ikili görüşmelerde bu zirai karantina listelerinin muhakkak uyumlaştırılması gerektiğini ifade ederek, yapılan girişimlerle her iki konunun da ikili müzakere kapsamına alınması yönünde ileri adım sağlandığını belirtti.

-'SURİYE'NİN SUNİ OLARAK ÇIKARDIĞI BİR DİZİ SORUN VAR'-

Suriye'nin ise bazı tohumların ihracatında, 'bazı tohumların önemli sayıdaki virüslerden ari olduğuna' dair yazı istediğini, ancak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Ankara Zirai Karantina Müdürlüğünün virüslerden sadece işaretli olanların analizini yapabileceklerini söyledikleri ve 'biz yapamazsak hiçbir yerde yaptıramazsınız' dediklerini söyledi.
Konuya acil çözüm bulunulması için bakanlık ilgili birimleri nezdinde gerekli girişimlerin yapılmasına, Bakanlığın gerekli gayreti göstermesine rağmen bugüne kadar hiçbir ilerleme kaydedilmediğine dikkati çeken Aygun,'İhraç edilecek ürünler hazır, ISTA sertifikaları hazır, alıcı orada hazır, ama ülkede virüs analizi yapılamaması ve buna bağlı olarak bitki sağlık sertifikası düzenlenememesi yüzünden ihracatı gerçekleştiremiyoruz' dedi.
Aygun, açıklamada bu konu kapsamında bir TSÜAB üyesinin Suriye'ye yaptığı ve yapacağı ihracatlarda yaşadığı sorunlara da yer verdi.
Aygun, Suriye tarafından suni olarak ortaya çıkarılan bir dizi sorun bulunduğunu ve bunların birimlere aktarılmasına rağmen hiçbir çözüm bulunamadığını, hatta Suriye/Halep kapısına kadar giden bir malın önemli miktarda ceza ödenerek geri geldiğini bildirdi.

-TÜRKİYE-AB SEBZE TOHUMU EŞDEĞERLİĞİ-

Türkiye olarak AB'de sebze tohumu eşdeğerliğinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından halen sağlanamadığını belirten Aygun, şunları kaydetti:
'Türkiye'nin OECD ülkelerinde sebze tohumları için de eşdeğerliğini sağladık ve bu, AB ülkelerinde dolaylı olarak tohum ticareti yapmanın önünü açmıştı. Ancak bu sonuç AB eşdeğerliğinin de elde edilerek bu konuda tam adaptasyonun ve serbest ticaret yapmamızın önündeki engeli kaldırmaya yeterli değildir. Bunun tam olarak sağlanması için mutlaka AB Komisyonunda, Türkiye'nin sebze tohum uygulamalarında tam eşdeğerliğinin onanıp, yürürlüğe konması gereklidir. Kısaca, Türkiye'nin AB Sebze eşdeğerliği konusundaki problemin çözümü için maalesef hiçbir gelişme kaydedilmemiş ve ülkemiz AB'nin tamamen haksız rekabeti ile karşı karşıya kalmıştır.'