İZMİR DIŞ TİCARETİ DEĞERLENDİRME TOPLANTISI -DEVLET BAKANI ÇAĞLAYAN: 'GİDEBİL

Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, İzmirli iş adamlarına, 'Gidebildiğiniz yere gidin, ayak basabildiğimiz yere ayak basın. Afrika ciddi fırsatlar taşıyor. 490 milyar dolar mal satabileceğimiz bir alan var. Arkadaşlar buralara girin' dedi.
Bakan Çağlayan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine (TOBB) bağlı oda ve borsa başkanları ve iş dünyası temsilcileriyle 'İzmir Dış Ticaret Değerlendirme Toplantısı'nda bir araya geldi.
İzmir Valisi Cahit Kıraç ve Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun da katıldığı toplantıda konuşan Bakan Çağlayan, birbiri ardına ekonomik verilerin açıklandığını, ihracat, kapasite kullanma, büyüme rakamları ve bunların istihdama yansımasının hep birlikte görüldüğünü söyledi.
Çağlayan, 2009 yılında büyük bir kriz yaşandığını, Türkiye'nin de çok ciddi bir testten geçtiğini ifade ederek,'29 milyar dolarlık bir ihracat kaybı yaşadık' diye konuştu.
Türkiye'nin ihracatının 2002'de 36 milyar dolar olduğunu belirten Çağlayan, Egeli ihracatçılarla birlikte bugün sadece iki sektörün bundan 8 yıl önceki ihracatın tamamından fazlasını yaptığını bildirdi.
Bakan Çağlayan, küresel krizle birlikte daralan pazarların ihracat kaybı yaşattığını, bu kaybın sadece 21 milyar dolarının Avrupa'ya ihracatın azalmasından kaynaklandığını, 6 buçuk milyar doların da sadece tek bir ülke, Birleşik Arap Emirlikleri'ne ve tek bir ürün çeşidinden, demir-çelik ihracatının azalmasından meydana geldiğini anlatarak şöyle devam etti:
'2008-2009'daki ihracat kaybımızın tek bir senti, tek bir doları bizim ihracatçımızın başarısızlığından, beceriksizliğinden kaynaklanmıyor. Tamamen talep daralmasının ortaya çıkardığı bir durum. Küresel krizde kredi notu iki kez arka arkaya artırılan, bankacılık sisteminin güçlü olduğu tek ülke olduk. İhracat kaybına rağmen şampiyonlar liginde kaldık. Sizler de şampiyonlar liginde önemli oyuncularsınız.
2010 yılında 114 milyar dolara yakın ihracat gerçekleştirdik. 2011'de 127 milyar dolar orta vadeli hedefimiz. Ama ihracatçılarımızla beraber 2008 yılını inşallah egale edeceğiz. 2023'te de 500 milyar dolar ihracatı gerçekleştireceğiz, Cumhuriyetimizin 100. yılında. Dünyanın ilk 10, Avrupa'nın ilk 5 ekonomisi içinde olacağız. Yapar mıyız, yaparız. Bunu sizler yapacaksınız. Siyasi istikrar, ekonomik istikrar sağladığımız zaman, size iyi rekabet ortamı sağlandığı zaman bunların yapılacağını biliyorsunuz. Türk özel sektörünün dinamizmine ve size olan güvenimizden dolayı söylüyorum. Bu koyduğumuz hedefi rahatlıkla yakalayacağız. Önce bu hedefe inanacağız.'

-'ÇİN VE AMERİKA, AFRİKA'DA FELLİK FELLİK GEZİYOR'-

Türkiye'nin 2010 yılının ilk üç çeyreğinde yüzde 8,9'luk büyüme gerçekleştirerek Çin ile birlikte dünyanın büyüme şampiyonu olduğunu hatırlatan Bakan Çağlayan, 'Dün açıklanan işsizlik rakamları, sanayi üretim endeksi rakamları önemli. Türkiye 2010 yılını yüzde 8'in üzerinde büyümeyle kapatacaktır' dedi.
Devlet Bakanı Çağlayan, 2023 stratejisinin gerçekleştirilmesinde iş dünyasının üretiminin, ihracatının büyük öneminin olduğunu vurgulayarak, 'Yeni stratejinin yüksek katma değer, yüksek teknolojik ürünler içermesi önem taşıyor' şeklinde konuştu.
Sanayi Bakanlığı yaptığı dönemde TOBB ve Başbakan'ın desteğiyle Türkiye'nin sanayi stratejisini belirlediklerini, böylece sanayi envanterinin çıkarıldığını anlatan Çağlayan, şimdi üretim ve ihracat stratejisi diye bir oluşum başlattıklarını ve bunun için bir kurul kurduklarını belirtti.
Bakan Çağlayan, sanayide girdi maliyetleri, ara malına neden bağımlı olunduğu gibi konularda sorunları çözmek için bilimsel çalışma yürütüldüğünü, ihracatı artırmak için ise tek tek ülke ve ürün gruplarının incelendiğini dile getirdi.
Pazar çeşitlendirmesinin önemine dikkati çeken Bakan Çağlayan, 'Amerika deyince artık Washington ve New York'u anlamıyoruz sadece. ABD'de de 6 eyaleti tek tek ziyaret ettik, kendimizi tanıttık. Çünkü bu 6 eyaletin 1 trilyondan fazla ithalatı var ve bu 6 eyalet toplam GSMH'nin yüzde 42'sini oluşturuyor. Bu ithalattan ne pay kaparım bunu düşünmemiz lazım. Efendim, 'Çin büyük tehlike', e ne yapacağız, oturup ölecek miyiz?' dedi.
Bakan Çağlayan, Çin'in ithalatının yüzde 12'sinin tek bir kalemden, 'çip' ithalatından oluştuğunu, sadece bu alandaki ithalatının Türkiye'nin toplam ihracatından fazla olduğunu bildirdi.
'Bunları toparlayarak, bunlar üzerinde çalışarak, yeni teşvik destek sistemimizi buna göre yapacağız' diyen Çağlayan, 500 milyar dolar ihracat hedefi koyarken sanayiciye ve ihracatçıya güvenerek bunu yaptıklarını kaydetti.
Bakan Çağlayan, siyasi ve ekonomik istikrarı koruyarak reformları arka arkaya yapmaya devam edeceklerini belirterek, şöyle konuştu:
'Bakın madencilik sektöründe Türkiye çok önemli bir noktada, karar aşamasında. Çin ve Amerika, Afrika ülkelerinde fellik fellik geziyor. Petrol, doğalgaz önemli ama gelecekte önemli olan hammaddeye rahat erişim, hammadde teminini güvence altına almak. Elektrikli oto çalışmaları yapılıyor. Otomobili üretirsek, bataryayı ithal etmek zorundayız. Firmamızın biri oto üretimi için bu yatırımı gerçekleştirdi diyelim. Bataryanın hammaddesi lityum. Bizde yok. Bugün bu sektöre gireceksek ki gireceğiz... Ama girdiğimiz zaman bugünden lityumu garanti altına almak zorundayız.'

-'SICAK PARAYA SOĞUTULMUŞ ÖNLEM'-

Ticaret müşaviri sayısını 250'ye çıkardıklarını, atamaları yapmaya devam ettiklerini, böylece Cumhuriyet tarihinde ilk defa Türkiye'nin tüm dünyadaki ticari elçilerinin sayısının yakında 205 kişi olacağını, yıl sonuna kadar bu sayıyı 250'ye tamamlayacaklarını dile getiren Çağlayan, böylece dünyanın her yerinde iş dünyasının emrine amade olacaklarını dile getirdi.
Zafer Çağlayan, Gayri Safi Milli Hasılanın 2 trilyon doları geçtiği bir Türkiye'yi beraber inşa etmek için gayret sarf ettiklerini kaydederek, '2013'te inşallah kendi helikopterimizi, 2020'de kendi uçağımızı yapacağız' dedi.
Bakan Çağlayan, konuşmasının ardından iş dünyasının temsilcilerini dinledikten sonra, Merkez Bankasının faiz politikalarına ilişkin eleştirilere yanıt verdi.
Enflasyonun tek haneli olduğunu, enerji fiyatlarına eskisi kadar zam gelmediğini ama buna rağmen girdi maliyetlerinin arttığını anlatan Bakan Çağlayan, buna karşın Türk Lirasının aşırı değer kazanmasıyla ithalatın 'azdığını', bunun da faiz politikasından kaynaklandığını söyledi.
Bakan Çağlayan, hükümetin Merkez Bankasının para politikasına müdahale etme hakkının bulunmadığını belirterek, 'Cari açık artacak dedik arttı. Ama sıcak paraya, soğutulmuş önlem de aldık' dedi.
Demir çelik hurda ithalatı, amonyak ithalatı gibi kalemlere ilişkin bilgiler veren Bakan Çağlayan, 'Hem en fazla ithalatı yapıyoruz, hem de en pahalı demir çelik hurda ve en pahalı amonyak ithalatını biz yapıyoruz. Bu neden kaynaklanıyor? Bu, sektörün bir araya gelmemesinden kaynaklanıyor' diye konuştu.
Çağlayan, teşvik sistemini ülkede üretilemeyen ara malına göre yapacaklarını, mesela petrol türevi olan kimya sektöründe hammaddeyi ülkeye getirerek, ara malı üretiminin sağlanması için çalışma yürüteceklerini söyledi.

-'TÜRKİYE NÜKLEER ENERJİYİ ISKALADI'-

'Türkiye'nin 40 milyar dolar enerji ithalatını sorgulamamız gerekiyor' diyen Çağlayan, yenilenebilir enerji kaynaklarının önemine işaret etti.
Çağlayan, Türkiye'nin nükleer enerji konusunu 'ıskaladığını' belirterek, kurulacak iki nükleer santralden 85 milyar kilovat saat enerji üretileceğini, 2023 yılına kadar nükleer santral sayısını üçe çıkarmayı hedeflediklerini, böylece doğalgaza verilen büyük paralardan kazanç sağlanacağını anlattı.
Türkiye'nin 17 ülkeyle serbest ticaret anlaşması yaptığını anlatan Çağlayan, 'Serbest ticaret anlaşmaları konusunda anamız dinimiz ağladı, nal topluyoruz nal. Çok gayretler sarf ediyoruz' dedi. Çağlayan, bu durumun Gümrük Birliğinden kaynaklandığını söyledi.
Avrupa'nın Türk iş adamlarına 'ikiyüzlü' davrandığını, çünkü Türk iş adamlarına serbest dolaşım izni vermediğini, bunun insan haklarını ihlal anlamına geldiğini ifade eden Çağlayan, buna rağmen AB'ye üyelik sürecini sürdüreceklerini bildirdi.
Çağlayan, iş dünyasının temsilcilerine, 'Gidebildiğiniz yere gidin, ayak basabildiğimiz yere ayak basın. Afrika ciddi fırsatlar taşıyor. 490 milyar dolar mal satabileceğimiz bir alan var. Arkadaşlar buralara girin' tavsiyesinde bulundu.
Eksen kayması tartışmalarına değinen Çağlayan, 'Ayağına bastığımız ülkeler 'Türkiye'nin ekseni kayıyor' dediler. Dünyanın ekseni kaymış haberleri yok. Biz her türlü pazara girerek eksenimizi genişleteceğiz' şeklinde konuştu.
Bakan Çağlayan, Avrupa'da çok sayıda firmanın önümüzdeki dönemde kepenk kapatacağını, sebebinin genç nüfusunun bulunmayışı olduğunu, Türk firmalarına fırsatlar doğacağını söyledi.
Kendisinin Ankara milletvekili olduğunu hatırlatan Çağlayan, 'Eğer Ankara EXPO'ya aday olmasaydı, İzmir'den yana oy kullanacağımdan emin olabilirdiniz. Ama yıllardır Ankara'da yaşıyorum, oranın milletvekiliyim' dedi.

-DİĞER KONUŞMACILAR-

Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Mustafa Türkmenoğlu, Ege Bölgesi'nden gerçekleştirilen ihracata dair bilgiler verdi.
Deniz Ticaret Odası Başkanı Geza Dologh, İzmir için denizin ve deniz ticaretinin taşıdığı önemi anlatarak, Alsancak Limanının bu alanda çok önemli olduğunu söyledi.
İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli, tarımın ve tarım ürünleri ihracatının önemine dikkati çekti.
Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ender Yorgancılar, sanayicinin en büyük sorununun girdi maliyetlerinin yüksekliği olduğunu anlattı.
İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş, İzmir'in tanıtımı, daha fazla yabancı sermaye çekmesi için hazırlanan projelerin baş destekçisinin İZKA olması gerektiğini ancak İZKA'nın bekledikleri yapıda bir kurum olmadığını belirterek, şunları söyledi:
'İzmir köylerine arıtma merkezi, kasabalarına tretuvar yapılarak, paketleme tesislerinin ve şarap fabrikalarının dolum kapasitesi artırılarak dünya kenti olamayız. Maalesef İZKA böyle destekler veriyor. Bizim desteklerin yönüne, nereye verileceğine müdahale hakkımız yok. İzmir nasıl kalkınır, İZKA ne yapmalı bu konudaki fikrimizin önemi yok. İZKA şu anda DPT'nin güdümünde hedefsiz bir kuruluş oluşmuş. Kalkınma Ajansları'nın yeniden yapılandırılması şart.'
İzmir Valisi Cahit Kıraç da, kalkınma ajanslarının önemli çalışmalar gerçekleştirdiğini, bu anlamda İZKA'nın da önemli işlevleri yerine getirdiğini söyledi.