TEPAV'IN POLİTİKA NOTU: -'REACH TÜZÜĞÜ'NÜN TÜRK MEVZUATIYLA UYUMLAŞTIRILMASI

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından yayımlanan politika notunda, Türkiye'nin, AB ülkelerinde kimyevi maddelerin kayıt, değerlendirme, izin ve kısıtlama prosedürlerini içeren Reach Tüzüğü'ne uyum için 2013 tarihini geciktirmesi gerektiği belirtildi.
Politika notunda, 'TEPAV'ın yaptığı araştırma, Türk kimya sektöründe faaliyet gösteren firmalarının çoğunluğu için REACH'e kayıt yaptırmanın, ihraç edilen tonaj, üretilen maddeler arasında SVHC içerenlerin ihmal edilecek düzeyde olması gibi nedenlerle 2018 yılına kadar zamanı olduğunu göstermektedir' değerlendirmesine yer verildi.
TEPAV Etki Analizi Programı Direktörü Dr. Sibel Güven, Araştırmacı Burcu Afyonoğlu, Araştırmacı Selin Arslanhan, Araştırmacı Bengisu Özenç ve Ekonomi Politikaları Analisti Sarp Kalkan tarafından 'REACH Tüzüğü 2013'te Uyumlaştırılmalı Mı?' başlıklı politika notu hazırlandı.
Politika notunda, çevre ve insan sağlığını korumayı amaçlayan ve 1 Haziran 2007'de yürürlüğe giren REACH Tüzüğü'nün AB'de üretilen ve AB pazarına ithal edilen kimyevi maddelerin kayıt, değerlendirme, izin ve kısıtlama prosedürlerini yeniden belirlediği, AB'ye kimyasal ürün ihraç eden firmalara ek maliyetler ve yükümlülükler getirdiği belirtildi. AB müzakere sürecinin ilerleyen safhalarında REACH Tüzüğü'nün Türk mevzuatı ile uyumlaştırılması gerektiğine dikkat çekilen politika notunda, 'AB'nin yeni kimyasallar yönetimi düzenlemesi olan REACH Tüzüğü'nün Türkiye'ye getirdiği yükümlülüklerin doğru bir şekilde anlaşılması ve yerli sanayimizin REACH'e zamanında ve sağlıklı bir şekilde uyumlaştırılması hayati önem taşımaktadır' denildi.

-'2018'E KADAR ZAMAN VAR'-

Politika notunda, tüzüğün Türk mevzuatıyla uyumu için öngörülen 2013 yılının geciktirilmesi gerektiği vurgulanarak, şu ifadelere yer verildi:
'TEPAV'ın yaptığı araştırma, Türk kimya sektöründe faaliyet gösteren firmaların çoğunluğu için REACH'e kayıt yaptırmanın, ihraç edilen tonaj, üretilen maddeler arasında SVHC içerenlerin ihmal edilecek düzeyde olması gibi nedenlerle 2018 yılına kadar zamanı olduğunu göstermektedir. Ayrıca, firmaların önemli bir bölümünün ön-kayıt yaptırmış olması da ihracatımızın, son kayıt tarihi olan 2018'e kadar REACH'ten olumsuz etkilenmeyeceğine işaret etmektedir. Madde, müstahzar ve eşya üreticisi firmaların büyük çoğunluğunun KOBİ olması ve REACH'in gerektirdiği kayıt yaptırabilme kapasitesinin yanı sıra, kayıt maliyetlerinin getireceği ilave mali yük de düşünüldüğünde, REACH Tüzüğü'nün Türk mevzuatıyla uyumlaştırılması için öngörülen en geç resmi tarih olan 2013'ün geciktirilmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır.'

-'GEREKİRSE İSTİSNAİ UYGULAMALAR GÜNDEME GETİRİLMELİ'-

ERCİT Projesi kapsamında Türk kimya sanayisinin tedarik zinciri ve yapısı incelenerek yapılan çalışmada elde edilen sonuçlara göre REACH, kayıt maliyetleri nedeniyle ilave yükümlülükler getirecek ve maliyetleri yükseltecek. Türk kimya sanayinde faaliyet gösteren veya kimyasal girdi kullanan firmaların büyük çoğunluğunun KOBİ olduğu ve KOBİ'lerin hem oldukça karmaşık olan REACH süreçlerini yönetmedeki kabiliyetlerinin göreli olarak zayıf olduğu, hem de finansal imkanlarının sınırlı olduğu biliniyor. Bu da şirketlerin REACH'e uyumlu hale gelmesini ve rekabetçiliklerini korumalarını zorlaştırıyor.
Ancak ihracat yapan KOBİ'lerin önemli bir kısmının ön?kayıt yaptırmış olması, ihracat tonajlarının düşüklüğü ve SVHC içeren madde kullanımının azlığı nedeniyle son kayıt tarihlerinin 2018 olması ihracatın 2018 yılına kadar, REACH Tüzüğü nedeniyle olumsuz etkilenmeden devam edebileceğini gösteriyor. 2018 yılına kadar geçen sürede hem kayıt ücretleri önemli ölçüde azalacak hem de şirketler kayıt yaptırmanın kar-zarar durumlarını nasıl etkilediğinin analizini yapabilecek. Bu durum Türk kimya sanayisindeki firmalara AB'deki üretici rakiplerine göre önemli bir avantaj kazandıracak.
Politika notunda, söz konusu çalışmaya dayalı olarak özetle şunlar kaydedildi:
'AB dışı ülkelerde faaliyet gösteren üreticiler için ürettikleri eşyanın içerisindeki maddelerin salımı tasarlanmadığı ve SVHC içermediği durumlarda AB'deki üreticilerden farklı olarak, kaydettirme zorunda olmadıklarından, ihracatımızın yüzde 80'inden fazlasını oluşturan eşya üreticileri REACH'ten olumsuz etkilenmeyecek. Kayıt zorunluluğu olan madde ve müstahzar üreticileri için de AB pazarı hayati önemi haiz gözükmemektedir. Bu şirketlerin AB'ye ihracatı toplam satışlarının yüzde 10'u ile 15'i arasındadır.
REACH'in iç mevzuata uyumlaştırılmasında acele edilmesi durumunda bu avantajların tamamı yok olacaktır. Ayrıca, uyumlaştırmanın geciktirilmesiyle eşya üreticilerinin yerli girdi kullanımı da teşvik edilmiş olacaktır. Bu da yerli madde ve müstahzar üreticilerinin değer zincirinde yükselmelerini ve yeni ürün geliştirilmesine yönelik AR-GE faaliyetlerinin artırılmasını sağlayabilecektir. Bu nedenle gelişmekte olan, KOBİ ağırlıklı, üstelikte SVHC gibi tehlike arz eden madde üretiminin hemen hemen hiç olmadığı sanayimize yük getiren mevzuat uyumlaşmalarında detaylı analizlerin yapılması sağlanmalı ve gerekirse istisnai uygulamalar gündeme getirilmelidir.'