Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, ithalat oranlarını değerlendirdiği basın toplantısında dış ticaret açığını kapatmak adına alınabilecek önlemleri anlattı.
Bakan Çağlayan, "2010 Ocak-Kasım döneminde ithalatımız 2009'un aynı dönemine göre yüzde 31 oranında artarak 164,9 milyar dolar oldu. Aralık ayında da yüzde 18-20 milyar dolar civarında bir ithalatın yapılacağını ve sene sonun ithalatımızın yüzde 30'luk bir artışla 183 milyar dolar mertebesinde olacağını bekliyoruz." açıklamasında bulundu.
Çağlayan, dış ticaret açığının 70 milyar dolar seviyesinde, ihracatın ithalatı karşılama oranının da yüzde 62,5 olmasını beklediklerini aktardı.
Dış ticaret açığı değil dış ticaret fazlası istediğini belirten Devlet Bakanı, şunları kaydetti:
"İthalat yaptığımız ilk 10 ülke sırasıyla Rusya, Almanya, Çin, ABD, İtalya, Fransa, İran, İspanya, İngiltere ve Ukrayna'dır. İlk 10 ülkenin 164,9 milyar dolarlık 11 aylık toplam ithalat içindeki payı, 95,5 milyar dolarla yüzde 58'dir. İthalatımızda ilk 10 ülke içinde yer alan ve en çok petrol, dogalgaz ve kömür ithal ettiğimiz Rusya ile İran piyasalarıyla dış ticaretimiz çok enteresan. 11 ayda Rusya'ya ihracatımız 4,1 milyar dolar, ithalatımız 19,1 milyar dolar. İran'a ihracatımız da 2,7 milyar dolar, ithalatımız ise 6,9 milyar dolar. Bu iki ülkeyi toplam olarak alırsak 11 ayda 6,8 milyar dolar ihracat, 26 milyar dolar da ithalatımız var. Hal böyle olunca dış ticaret açığımız 19,2 milyar doları buluyor. Fakat bu iki ülkeden yaptığımız enerji kaynakları yani petrol, dogalgaz ve kömür ithalatımız ise 20,1 milyar doları görüyor. Eğer biz enerji kaynakları ithal etmek mecburiyetinde olmasak, Rusya ve İran'la olan dış ticaretimizde 1 milyar dolar fazla vermiş olacaktık."
Türkiye ithalatında Avrupa Birliği ülkelerinin 64 milyar dolarlık ithalat ve yüzde 38,8'lik pay ilk sırada yer aldığını vurgulayan Zafer Çağlayan, "Asya ülkelerinden yapılan ithalat toplam ithalatın yüzde 31,2'sini, Amerika kıtasından yapılan ithalat yüzde 8,9'unu, Afrika ülkelerinden yapılan ithalat da toplam ithalatımızın yüzde 3,6'sını oluşturmaktadır." dedi.
Çağlayan, 2010'un 11 ayında 48 bin 719 firmanın ihracat yaptığını buna karşılık 53 bin 710 firmanın ithalat yaptığını dile getirdi.
İthal edilen ürünlerden yatırım mallarının 11 aylık dönemde 24,9 milyar dolar olduğuna işaret eden Bakan Çağlayan, bunların Türkiye'de üretimi bulunmayan makine techizat olduğunu anlattı. Çağlayan, "Tüketim mallarında 11 aylık süreçte 21,9 milyar dolarlık ithalat yaptık. Bunların başında 5,7 milyar dolarla otomotiv sektörü yer alıyor. 11 aylık 164,9 milyar dolarlık ithalatımızın 117,7 milyar dolarlık bölümü yüzde 71,4'ü ara malları, 24,9 milyar dolarlık bölümü yani yüzde 15,1'i yatırım malları ve 21,9 milyar dolarlık bölümü de yani yüzde 13,3'lük bölümü de tüketim mallarından meydana gelmektedir." ifadelerini kullandı.
Ara malı ithalatının 34 milyar dolarlık (11 ay itibariyle) bölümünün enerji ithalatından oluştuğunun altını çizen Çağlayan, sözlerine şöyle devam etti:
"Diğer önemli mal grupları arasında 16,9 milyar dolar ile demir-çelik ve demir dışı metal sanayi, 13 milyar dolar ile plastik ve kimyasal hammaddeleri, 8,1 milyar dolar ile tekstil ve konfeksiyon girdileri, 6,2 milyar dolar ile hurda ithalatı ve 4,5 milyar dolar ile otomotiv sektörü girdileri olan motorlar ve aksesuarları bulunmaktadır.
Ara mallarında en önemli kalem olan enerji girdileri, ülkemizin olmazsa olmaz ithalat kalemidir. 11 ayda 34 milyar dolara ulaşan ve yıllık olarak 38 milyar dolar olarak gerçekleşmesini beklediğimiz enerji kaynakları ithalat mecburiyetimiz olmasa, hem dış ticaret açığımız makul seviyelere inecek, hem de pek çok sektörde ve ülkede net ihracatçı konumunda olabileceğiz. 2010 yılının 11 aylık döneminde enerji hariç ara malı ithalatımız 83,7 milyar dolar, 50 milyar dolarlık aramalı ihracatımızı çıkarttığımızda enerji dışı ara malının dış ticaret açığına katkısı 33,7 milyar dolar olmuştur.
Ara malı ithalatındaki ağırlığı yüzde 30'ün üzerine çıkan enerji ürünleri hampetrol, doğalgaz ve kömür; toplam ithalat rakamı üzerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Enerji ürünlerinin geçmiş yıllardaki ithalatına baktığımızda, enerji ithalatımızın miktar bazında büyük oranda artmadığını; ancak özellikle petrol ve doğalgaz birim fiyatlarındaki artışların ithalatımıza artış olarak yansıdığını görüyoruz. Nitekim, enerji ürünleri fiyatları 2009 yılı mertebesinde seyretmiş olsaydı, bugün 11 aylık dönem için 34 milyar dolarları konuştuğumuz toplam enerji ithalatımızda 29,5 milyar dolarlık bir tutarı görecektik. Dolayısıyla birim fiyatlardaki artışın 4,5 milyar dolar gibi ilave bir yük getirebilir."
Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, AK Parti iktidarının konunun önemini bildiğinden, enerji açığını kapatmak için önlemler aldığından söz etti. "Enerji açığımızı kapatmak için nükleer enerji ve yenilenebilir enerji kaynakları dahil olmak üzere, ülkemizin tüm potansiyeli henüz tam olarak kullanılabilmiş değildir. Nükleer ile ara malı ithalatından 3-4 milyar dolarlık bir yük kalkacaktır. " dedi.