İspanya'daki ayrılıkçı Bask örgütü ETA, kalıcı ateşkes ilan etti. Basın organlarına gönderilen bir açıklamada, ETA ateşkesin "uluslararası olarak doğrulanabileceğini" söyledi.
ETA, açıklamasında "tarihsel sorumluluk içerisinde hareket etme zamanı" olduğunu ve dolayısıyla "uluslararası toplum tarafından doğrulanabilir, kalıcı ve genel bir ateşkes ilan ettiğini" belirtti.
Açıklamada, ateşkes "ETA'nın kalıcı bir çözüme ve silahlı mücadelenin bitmesine yönelik kararlılığını gösteriyor" dendi. ETA, "Bask bölgesindeki anlaşmazlık, demokratik yöntemler doğrultusunda diyalog ve karşılıklı müzakereyle çözülecek" dedi.
ETA'nın açıklamasında, İspanyol hükümetinin ETA ile müzakerelere oturulmadan önce örgütün silahlarını bırakması talebine ise değinilmedi.
Bu ateşkes kararı, Pazar günü onbinlerce Basklının, Bilbao kentinde yaptığı gösterinin ardından geldi. Basklı Siyasi Tutsaklar Kolektifi'nin organize ettiği bu gösteride, İspanya ve Fransa'daki cezaevi şartlarının düzeltilmesi ve ETA'lı tutsakların Bask ülkesindeki hapishanelere sevk edilmesi istenmişti. Fransa, İspanya ve Latin Amerika ülkelerindeki cezaevlerinde yaklaşık 800 ETA üyesi bulunuyor.
Kalıcı ateşkes için 'uluslararası bir komisyonun' kurulması konusunda ise Sinn Fein’in lideri Gerry Adams ile İrlanda eski Başbakanı Albert Reynolds'ın devreye girmişti.
Hükümet temkinli
ETA'nın açıklaması ardından basına konuşan İspanya İçişleri Bakanı Alfredo Perez Rubalcaba, ETA'nın kararının kötü bir haber olmadığını ancak İspanyollar'ın beklentisini karşılamadığı söyledi.
İçişleri bakanı ayrıca örgütün her zamanki gibi gerçekleri çarpıtarak, vazgeçmediği bazı taleplerini sıraladığını ve alışılmış kibrini bir kenara bırakmadığını savundu.
40 yıllık sorun
Tam adı Bask Yurdu ve Özgürlüğü anlamına gelen Euskadi Ta Azkatasuna (ETA), Bask bölgesinin İspanya'dan bağımsız olması için 1968'de silahlı mücadeleye girişti.
Bu çerçevede bugüne kadar 800'den fazla kişi hayatını kaybetti. ETA, geçen yıl artık silahlı saldırı düzenlemeyeceğini açıklamıştı.
İspanya hükümeti, örgütün daha önceki ateşkes açıklamalarına da temkinli yaklaşmıştı.
ETA'nın ateşkesi neden tatmin etmedi?
İspanya'nın Bask bölgesinin bağımsızlığı için neredeyse yarım yüzyıldır mücadele eden ETA'nın kalıcı ateşkes ilan etmesi İngiltere basınında geniş yer buluyor.
İngiliz The Guardian örgütün daha önce ilan ettiği 4 aylık ateşkesi kalıcı hale getirdiğini ve ateşkesin uluslararası yetkililer tarafından gözlemlenmesine de yeşil ışık yaktığını aktarıyor. Ancak İspanya hükümetinin bundan tatmin olmadığı ve örgütten bir kez daha silah bırakmasını istediği belirtiliyor.
Guardian örgütün son yıllarda ciddi güç kaybına uğradığını, üst düzey yöneticilerinin yakalandığını ve 550 üyelerinin hapiste olduğunu da kaydetmiş. Gazete hükümetin bu nedenle müzakereye yanaşmadığını vurguluyor.
Ancak habere eşlik eden yorumda ETA'nın güvenilirliği de sorgulanıyor. 2006'da ilan edilen ateşkesin de kalıcı olduğu, ancak kısa süre sonra Madrid'de bir havaalanının bombalandığı belirtiliyor.
Bunun ETA'nın güvenilirliğine büyük darbe indirmekle birlikte, barışı sağlamak için büyük siyasi risk alan Başbakan Zapatero'nun da küçük düşmesine neden olduğu ifade edilmiş. Hükümetin dünkü kalıcı ateşkes duyurusuna soğuk yanıt vermesinin biraz da geçmişteki bu acı tecrübeden kaynaklandığını yazıyor Guardian.
İngiliz The Independent gazetesi için bu konuyu yorumlayan isim ise, ismi geçmişte bir başka silahlı örgütle birlikte anılan Gerry Adams. IRA'nın siyasi kanadı olmakla suçlanan Sinn Fein'in lideri Adams Bask sorununun çözümü için şu uyarıyı yapıyor:
"Bask ülkesindeki bir çok insan, İrlanda'daki barış sürecine büyük ilgi duyuyor. Kendi barış süreçlerini ilerletmek için İrlandalıların tecrübelerinden yararlanmak isiyorlar."
"Ben bazı fırsatları ve girişimleri kullanma fırsatını kaçırmış olmamızın barış sürecini gerektiğinden fazla uzattığını düşünüyorum. Zaman zaman bazı kelimeler üzerindeki tartışmalar, bunların yorumlanması, ön koşullar haline geldi ve bazen sürecin çökmesine neden oldu. Bask sorununda bunun olmamasına gayret edilmeli."
"Hükümet Bask ülkesindeki siyasi aktivistler, özellikle de Batasuna üzerindeki sınırlamaları derhal kaldırmalıdır. Barış süreçleri zordur. Özellikle de hükümetler için. Ancak savaştan daha iyi oldukları da kesindir. İrlanda'da sağlanan barışın gösterdiği gibi, tüm engellere rağmen başarabilirler."
Kaynak: BBC ve Ajanslar
