Büyük Bir Bilim ve Teknik Sergisi İstanbul'dan rüzgar gibi geçti

Büyük Bir Bilim ve Teknik Sergisi İstanbul'dan rüzgar gibi geçti

Dr. Toygar Akman/Araştırmacı-Yazar

Aralarında (İbn Sina, Fârâbî, Gazalî, Takiyüddin, Bîrûnî, Mimar Sinan, Pîrî Reis, Ebü’l-İzz El-Cezerî, Uluğ Bey, Hezarfen Ahmet Çelebi’nin de bulunduğu) ünlü İslam bilgin ve teknisyenlerinin ortaya koydukları buluş ve icatları kapsayan sergi, “1001 İcat Dünyamızda İslam Mirası” adını taşıyordu. Bu ismi görünce, “-Kim bilir hangi İslam Devleti tarafından hazırlanmıştır?” diye düşünecek olanlar, büyük bir yanılgıya uğrayacaklardır.

Çünkü bu Sergi, batılıların “Karanlık Çağ” diye adlandırdıkları “Orta Çağ”ın, İslam Dünyası için nasıl bir “Bilim ve Teknoloji Çağı” olduğunu açıklamaya çalışan Manchester Üniversitesi işbirliği ile Bilim, Teknoloji ve Medeniyet Vakfı (FSTC) Başkanı Profesör Salim Al-Hassani’nin önderliğindeki, bir ekip çalışmasıyla büyük bir uğraşı ve özveri ile hazırlanmıştır.
Sergi, Sultanahmet Meydanında, Ayasofya Müzesi yanında büyük bir çadırda iki ay İstanbul halkının bilgisi ve görüşlerine sunulduktan ve 365.000 kişi tarafından ziyaret edildikten sonra 1 Ekim 2010 tarihinde merasimle New-York Belediyesi yetkililerine teslim edildi. Şimdi orada gösterilmekte.
İstanbul’daki Sergiyi gezenlerin hayranlıkları, adım başı bir kat daha artmıştı! Neler yoktu ki?

Batılılar “0” sayısını bilemezken onu bulan ve Matematik bilimine “Cebir”i katan Müslüman matematikçilerdi. Gökyüzünü araştıran, gezegenlerin hareketini saptayan ve “Hizmetçi Robotlar” yapan onlardı. Sergi’de Cizreli Bilgin Ebü’l-İzz El-Cezerî’nin, sekiz yüz yıl önce icad ettiği “Otomatik Filli Su Saati” maketi ile “İkramda Bulunan Robot”un şeması ve günümüz motorlu araçlarında tekerleklerin dönmesini sağlayan “dişli çarklar sistemi”;

Fârâbî (870-959) tarafından icad edilen ve sitarın yatay uygulaması olan ilk “Kanun Sazı”;

Câbir bin Hayyam’ın (722-815) yaptığı “İlk Damıtma Kabı”;

Takiyüddin’in (1526-1585) “Altı Silindirli Su Pompası” ve “Otomatik Saatleri”;

Cerrah Zehravî’nin (936-1013) “Cerrahi Aletleri”;

İbn Sina’nın (980-1037) batı ülkeleri Tıp Fakültelerinde hala okutulan “Tıp Kitabı” ve “Kemik Cerrahisi”;

Mimar Sinan’ın (1489-1588) yepyeni bir teknikle uyguladığı “Kubbe mimarisi”;

Meryem İcliyye el-Usturlabî’nin (944-967) arazi ölçüm ve yön tayininde hala da kullanılan “Usturlaplar”ı;

Pîrî Reis’in (1465-1554) “Dünya Haritacılığı” ve “Deniz Yolları Haritaları”;

“Bilgilerin gizli iletilmesini saplayan “Kriptoloji” tekniği ve geliştirilmesi;

Sosyal bilimlerin temelini oluşturan İbni Haldun’un (1332-1406) ünlü “Mukaddime”si;

Bettânî’nin (825-929) Gezegen konumlarının, eksen eğriliğinden meydana geldiğini saptaması;

Bîrûnî’nin (973-1048) Dünyamızın kendi ekseninde döndüğünü açıklayan kitapları;

Yıldızların hareketlerini belirleyen “Halkalı Küre” ve “Gözlem Dürbünü Hareket Aletleri”;

El-Kindî’nin (801-872), “Kimya Bilimi”, “Görme ve Kamera Teknolojisi” ve “Eczacılık” konusundaki buluşları… ve diğer bilgin ve mucitlerin eserlerini ve icatlarını, yakından görüyordunuz.

Sergi kapandığı için göremeyenlerin, (Nasrettin Hocanın fıkrasında değindiği gibi):

- Görenler, görmeyenlere anlatsın! diye beklemeleri mümkün değil. 365.000 kişi, milyonlarca insana serginin gücünü ve başarısını nasıl anlatabilir? Ancak, pek fazla hayıflanmaya da hiç neden yok!

Çünkü Sergi’deki bütün bu gösterimler ve bilgiler, Manchester merkezli Bilim, Teknoloji ve Medeniyet Vakfı (FSTC) tarafından ,(25 cm x 27 cm ebadında ve 3 cm kalınlıkta) tek bir kitapta bir araya getirildi... Kuşe kâğıda basılı 376 sayfadan oluşan bu kitap ”1001 İcat Dünyamızda İslam Mirası ” adı ile yayınlandı.

Kitap, batılıların “Karanlık” adını verdikleri “Orta Çağ”ın, İslam bilgin ve mucitleri tarafından nasıl bir “Altın Çağ”a dönüştürüldüğünü, akıcı bir dil ile belirtmekte ve renkli resim ve şemalarla çeşitli örneklerle de belgelemektedir.
Kütüphanelerinin en mutena köşesinde yer alacak bu kitabı edinmek isteyenler esere Türkiye’nin seçkin kitapevlerinden bu eseri temin edebilirler

Büyük Bir Bilim ve Teknik Sergisi İstanbul'dan rüzgar gibi geçti

Araştırmacı yazarı Dr. Toygar Akman'ın 'Büyük Bir Bilim ve Teknik Sergisi İstanbul'dan rüzgar gibi geçti' başlıklı yazısı