TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, her üç ayda bir yapılan İhracatçı Eğilim Anketi'nin sonuçlarını duyurdu. İhracatçıların yatırımdan istihdama, yeni sektörlerden karlılıklarına kadar pek çok konuda değerlendirmelerini içeren ankete toplam 500 firma katıldı. Üçüncü çeyrek sonuçları ile dördüncü çeyrek beklentilerine yer verilen araştırmanın sonuçlarına göre Temmuz-Eylül 2010 döneminde geçen senenin aynı dönemine oranla firmaların yüzde 70,7'si girdi maliyetlerinin, yüzde 48,3'ü hammadde birim ithalat fiyatlarının arttığını ifade ediyor. Üretimin yüzde 54,2, ihracatın 53,4, kapasite kullanım oranının ise yüzde 48,5 artış elde ettiğini belirtiyor.
Dördüncü çeyrek tahminleri esas alındığında girdi maliyetlerinde artış bekleyenlerin oranı yüzde 57,2 seviyesinde iken hammadde birim ithalat fiyatında artış bekleyenlerin oranı yüzde 36,3. Firmaların yüzde 44,2'si üretimde, yüzde 48,6'sı ihracatta, yüzde 40,5'i de kapasite kullanım oranında artışa ihtimal veriyor. İhracatta karlılık seviyesinde artış bekleyenlerin oranı yüzde 16,2 oldu.
Yine aynı dönemde enerji türlerinde tüketim artarken, aynı dönemde ihracata yeni girebilenlerin oranı yüzde 34,4'ü buldu. Son çeyrekte ilk defa girilmesi planlanan ülkeler arasında yüzde 16,2 ile Rusya birinci sırada yer alırken onu yüzde 12 ile Irak, yüzde 11,8 ile İran ve yüzde 10,4 ile Suriye izliyor. Bölgesel dağılımda da Ortadoğu yüzde 69 ile birinci, Avrupa Birliği ülkeleri yüzde 62,2 ile ikinci, Afrika yüzde 43,8 ile üçüncü, Amerika yüzde 35 ile dördüncü geldi. Bu dönemde mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilenlerin oranı yüzde 63 oldu. Müşteri kaybettikleri pazarları olanların oranı yüzde 39,6 seviyesinde gerçekleşti. Bu pazarlamasında en çok karşılaşılan sorunlar arasında yüzde 67,8 ile rekabetçi fiyat sunamama, yüzde 50,2 ile hedef ülkedeki ekonomik koşullar, yüzde 36,4 ile finansman, yüzde 27,6 ile hedef ülkelerdeki bürokratik engeller öne çıktı.
Anket ile ihracat sektörünün en öncelikli sorunu döviz kurlarına karşı firmaların büyük bölümünün savunmasız olduğu ortaya çıktı. İhracatçıların yüzde 57,4'ü kur riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmazken, yüzde 23,6'sı Forward, yüzde 18,2'si Vadeli İşlem, Yüzde 7,8'i Opsiyon ve yüzde 1,6'sı Swap ile soruna önlem alıyor.
Ankete göre 2010 üçüncü çeyrekte firmalarda ortalama çalışan sayısı 35'i beyaz yakalı, 120'si mavi yakalı ve 4'ü Ar-Ge personeli olmak üzere toplam 159'a ulaştı. Bu rakam, ikinci çeyrek sonuçlarında 132 olmuştu. Bu dönemde istihdam edilen ortalama yeni çalışan sayısı 14 olurken, yeni çalışan istihdam ettiğini belirten firmaların oranı yüzde 60 seviyesinde gerçekleşti. Temmuz-eylül döneminde beyaz ve mavi yakalı çalışan sayılarının arttığını savunan firmaların oranı yüzde 43,2 olarak dikkati çekerken, ekim-aralık döneminde yeni çalışan istihdam edeceğini söyleyen firmalar beyaz yakalılar için yüzde 25,6, mavi yakalılar için yüzde 27,6 oldu. Ekim-aralık döneminde istihdam edilmesi planlanan ortalama yeni çalışan sayısı ise 10'a geriledi.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, daha önce koydukları 250 bin istihdam hedefinin yakalandığını kaydederken, "Sanayi istihdamı ile ilgili ortaya koyulan veriler ile bizim rakamlarımız ve ihracat ile üretim artışı bunu doğruluyor. Şu an ki beklenti de buna işaret ediyor. Bu anlamda öngörümüze ulaşmak için 40-50 bin kişilik bir istihdama ihtiyacımız var." dedi.
İHRACATÇININ GÖNLÜNDEKİ DOLAR KURU: 1,60 TL
İhracatçı Eğilimleri Anketi'ne göre ihracatçı firmaların ekim-aralık dönemi piyasa beklentileri şöyle:
Dolar: 1,46,
Euro: 1,98
Euro/Dolar Paritesi: 1,36
Enflasyon Oranı: 6,91
Büyüme Beklentisi: 5,63
İhracatçıların 2010 sene sonu beklentileri ise şöyle:
MB Gecelik faiz oranı 7,28
Rekabetçi İdeal ABD Doları/TL Kur Seviyesi:1,60
Rekabetçi İdeal Euro/TL Kur Seviyesi: 2,10
Büyüme Beklentisi: 8,55
