"Bu sergi çığır açacak, herkes gelip şaşıracak." cümlelerini kurarken yüzündeki çocuksu heyecandan tüm yelkenleri suya indiriyorsunuz. Serginin küratörü Benoit Junod, büyük bir hazine olarak adlandırılan koleksiyonu anlatırken hemen uyarıyor: "Bu sadece bir sergi değil". Sakıp Sabancı Müzesi'nde, Ağa Han Kültür Vakfı'nın işbirliğiyle, 'Ağa Han Müzesi'nin Hazineleri' başlıklı sergi açılaacak. 5 Kasım-27 Şubat arasında düzenlenecek sergi, İslam sanat eserlerine sahip Ağa Han Müzesi'nin çok değerli eserlerini İstanbul'a taşıyor. 2007'den beri Londra, Paris, Madrid, Barcelona, Berlin, Lizbon gibi kentleri dolaşan sergi, ilk kez yolunu Müslüman bir ülkeye düşürüyor. Ağa Han Müzesi'nin Hazineleri, aynı zamanda 2013'te Kanada'nın Toronto şehrinde açılacak İslam eserlerinin sergileneceği Ağa Han Müzesi'ni de müjdeliyor.
Şii İmamî İsmailî mezhebinin 49. imamı olan Ağa Han, ülkemizde daha çok adına verilen mimarlık ödülleriyle tanınıyor. Harvard Üniversitesi'nden İslam tarihi bölümünden mezun olan Ağa Han, üniversitede okuduğu yıllarda koleksiyonerliğe merak salar ve bugünkü Ağa Han İslam eserleri koleksiyonu böylece oluşur. Özellikle 11 Eylül sonrası, Amerika'da oluşan İslam karşıtlığını yıkmak için yola koyulan sergi, insanları İslam kültür ve sanatı hakkında bilgilendirmeyi amaçlıyor.
Daha önce hiç görmediğimiz sanat eserlerinin sergileneceğini söyleyen Benoit Junod, iddialı cümlelerle devam ediyor sözlerine: "Sergide alışılmışın dışında çok modern bir sunum var, en önemli özelliği bu. İslam sanatları sergilerinin sunumu maalesef biraz sıkıcı, bizim sergimizde ise büyük bir merak hakim olacak. 'Efsane İstanbul' sergisini kurgulayan Boris Micka, bizimle bu sergi için çalıştı. Dijital bir sunum bekliyor ziyaretçileri. Mesela sergilenen bir minyatür kitabının, elyazmasının sadece tek bir sayfasını görüyorsunuz. Bu çok üzücü ama biz bu sergide dijital bir kitap gibi, sayfaları tek tek çevirme ve farklı dillerde okuma imkanı sunuyoruz."
Benoit Junod, ziyaretçilerin bu sergiyle kendi kültürleriyle gurur duymasını istediklerini söylüyor: "İstanbul'da da büyük bir zenginlik var. Ama biz sahip olduğu hazinenin farkında olmayanları ve Avrupalıyız deyip bu eserlere burun kıvıranları orta bir noktada buluşturmak istiyoruz." İstanbul'daki sergide, 800-1800'lere uzanan 156 eser yer alacak; Şah Tahmasp'ın ünlü Şehname'sinden minyatürler, İbn-i Sina'nın "El-Kanun fi't-Tıb"ın en eski elyazması, II. Selim'in Reis Haydar Nigâri'ye atfedilen portresi... Büyük bir heyecanla yola çıkan Ağa Han Müzesi'nin hazineleri bakalım neler getirecek.
Junod: Sanat, kültürler arası diyalogda büyük bir köprü
"Türkiye'de yazı devriminden sonra insanlar Osmanlıcayı okuyamıyor, Batı Avrupalı insanlar gibi. Dedelerinin kitapları öylece bekliyor. İslam sanatları tarihinde hat sanatının çok önemli bir yeri var. Sergiye gelenlere bu zengin sanatı tanıtmaya çalışacağız. Bir anlamda okumayı yeniden keşfedeceğiniz bir sunum olacak. İnsanları interaktif olarak serginin içine çekeceğiz. İslam sanatı çok ortada bir yerde duruyor. Batı sanatı çok göklere çıkarılırken İslam sanatı unutuldu maalesef. Bu mirası sadece İslam dünyasının değil, tüm dünyanın sahiplenmesi gerekiyor. Bugün asıl sorun cehalet. Medeniyetler çatışması değil ortada cehalet çatışması var. Bir Hıristiyan'a 'Kur'an'da Hz. Meryem geçiyor' dediğinizde çok şaşırıyor. Bu sergi insanların birbiriyle empati kurmasını sağlayacaktır. Sanat, kültürlerarası diyalogda büyük bir köprü."
Toronto'ya İslam eserleri müzesi
Benoit Junod: "Toronto'daki müzeyi ünlü Japon Mimar Fumihiko Maki tasarlıyor. Müslüman dünyasının değişik dönemlerinden ve bölgelerinden sanat eserlerinin derlenmesi, araştırılması, korunması ve sergilenmesi hedefleniyor. Müze ziyaretçilere, Müslüman uygarlıkların insanlık üstünde derin etki bırakan kültürlerini anlama imkanı sunacak. Müzenin koleksiyonunda bin kadar sanat eseri ve obje bulunacak. Gelişmeye ve büyümeye devam edecek. Seramik, madeni, fildişi, taş ve tahta, dokuma ve halı, cam ve neceftaşı nesnelerle parşömene yazılı nadide yapıtlar ve resimli kitaplar, İber Yarımadası'ndan Çin'e kadar geniş bir coğrafyada yaşayan Müslüman uygarlıkların sanatsal başarılarına genel bir bakış sunacak. Müze, İslam sanatının dünyadaki en önemli yapıtlarından bazılarına da yer verecek."
Zaman
