Financial Times gazetesinin 29 Ekim 2010 tarihli sayısında Daniel Dombey, Delphine Strauss ve James Blitz ortak imzasıyla yayımlanan Washington, Ankara ve Londra çıkışlı haberde özetle şunlara yer verildi;
Ankara'nın Batı ile köklü ilişkilerinin gerginleştiği bir yılın ardından ABD ve Türkiye, gelecek ay toplanacak NATO Zirvesi'nde ortaya çıkabilecek bir uyuşmazlığı engellemeye çalışıyor.
Bu ihtilafın nedenleri, Türkiye'nin NATO'nun füzelere karşı savunma planlarını onaylamakta gönülsüz davranması ve İttifakın yeni kılavuzu olacak "stratejik kavram"ın diline itiraz etmesi.
Obama yönetimi füze savunma planları konusunda İttifakın tam desteğini alabilmek için hâlâ uğraşıyor. Bunun bir amacı da ABD'nin Türkiye toprakları üzerinde bir radar üssü kurmaya yönelik teklifine Ankara'nın itirazını etkisiz hâle getirmek.
Türkiye hükûmeti ise bu füze savunma planının İran'a karşı ABD ile Türkiye arasında ikili bir çabadan ziyade, İttifak çapında bir proje olması durumunda yardımcı olacağını kaydetti. ABD Savunma Bakanı Robert Gates bu ay düzenlenen bir NATO toplantısında şöyle konuştu: "Bu konuda Türklere baskı yaptığımızı söyleyemem. Müttefiklerimizden biri olarak kendileriyle görüşmelerimiz sürüyor."
İki ülke de Zirve'de meydana gelebilecek ve hasar yaratabilecek herhangi bir çatışmayı şimdiden önlemek amacıyla üst düzey temasları yoğunlaştırdı. Washington'daki bazı yetkililer Türkiye'nin füze savunma planlarını kabul ederek iki ülke ilişkilerinin daha fazla bozulmasını engelleyeceğini umduklarını ifade ediyorlar. Ama böyle bir sonuca ulaşmanın ve ihtilafın sona ermesinin kesin olmadığı gerçeğini de kabullenmiş durumdalar.
Füzesavar planının NATO üyesi bütün ülkelerce desteklenmesi, İttifakın Moskova ile bu sistem konusunda iş birliği için gerekli ilk adım. Bu da Rusya Devlet Başkanı Medvedev'in de katılacağı ve 19-20 Kasım 2010 tarihlerinde Lizbon'da düzenlenecek NATO Zirvesi'nin önemli amaçlarından.
ABD, füze savunması için NATO'nun komuta ve kontrolü yürütmesi konusuna müttefiklerin geniş destek verdiklerini belirtti.
Ancak Washington'un, Türkiye'nin sistemin kendi topraklarını tamamını koruması talebi ve istihbarat bilgilerinin İsrail ile paylaşılmasına karşı direnmesi gibi diğer itirazlarına da bir çözüm bulması gerekiyor.
Radar üssü, Bulgaristan veya Romanya'da da kurulabilir ancak İttifakın oy birliği ilkesi uyarınca ABD'nin Türkiye'nin bu planı onaylamasına ihtiyacı var.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu "Komşumuz ülkelerin hiçbirini herhangi bir tehdit olarak görmüyoruz ve onların NATO için de bir tehdit oluşturduğunu düşünmüyoruz." şeklinde konuştu.
Sorun, Türkiye-ABD ilişkileri açısından zorlu bir yılın ardından patlak verdi. ABD Türkiye'nin BM'nin İran'a yönelik yaptırımlarına ret oyu vermesinden rahatsız olmuştu
BYEGM
