Yıllarca Avrupa’daki diplomasi girişimlerine odaklanan Ankara, dikkatini Ortadoğu’ya çevirdi. Dahası Türkiye’nin bölgedeki güç aracısı rolü Sünni Suudi Arabistan ve Şii İran’a göre daha yapıcı bir rol olarak görülüyor.
Ankara Irak’ta altyapı ve enerji anlaşmalarıyla uğraşırken bir yandan da etkili bir siyasi oyuncu oldu. Avrasya Grup’un Washington’da bulunan Ortadoğu analisti David Bender, “Bu Türkiye’nin Avrupa’yla ilişkilerinin zarar göreceği anlamına gelmiyor ancak Türkiye’Nin politikasında ciddi bir kaymaya işaret ediyor” dedi.
Bender, “Avrupa’nın kıyısında, kıtanın en fakir ülkesi mi olmak istersiniz, yoksa Ortadoğu’da gerçek bir güç odağı mı olmak istersiniz?” sorusunu yöneltti.
Irak Başbakanı Nuri el Maliki geçtiğimiz hafta Irak’ın en büyük iki ticaret ortağından biri olan Türkiye’ye bir ziyaret düzenledi. Maliki’nin ziyareti, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) Irak’ın petrol sahalar için açtığı üç ihalede ikisini kazanmasının hemen ardından geldi. Analistler Türkiye’nin bu ihalelerdeki başarılı performansının Ankara’nın Avrupa ve Ortadoğu arasında bir enerji köprüsü oluşturma isteğinin işareti olarak görüldü.
Türkiye’nin topraklarında petrol ve doğalgaz kaynakları kısıtlı ancak Ankara Avrupa, Ortadoğu, Orta Asya ve Rusya arasındaki coğrafi konumuyla etkin bir oyuncu. Irak’ın petrol ihracatının dörtte biri Kerkük-Ceyhan Boru Hattı üzerinden gönderiliyor.
IHS Enerji şirketinin Ortadoğu analisti Samuel Ciszuk, “Türkiye özellikle doğalgazın kendi topraklarından geçip Avrupa’ya ulaşmasını sağlamak için elinden geleni yapacak. Türkmen ve İran gazı hala zor hatta imkansız görünüyor ancak Irak’ta önümüzdeki onyılda hayata geçirilebilecek ciddi bir büyüme potansiyeli var” dedi.
PFC Enerji’nin analisti Raad Alkadiri ise “Birçok açıdan Türkler Irak’a 90’larda Orta Asya’ya yaklaştıkları şekilde yaklaşıyorlar. O dönemde bu bölgede de ciddi ticari çıkarlar elde etmişlerdi” dedi.
1991 Körfez Savaşı’ndan önce Irak Türkiye’nin Almanya’dan sonraki en büyük ikinci ticaret ortağıydı. Saddam Hüseyin döneminde gerilen ilişkiler, son yıllarda yeniden rayına girdi.
IHS Global Insight’ın Ortadoğu analisti Gala Riani, “Ticari çıkarlar kilit önemde olsa da, Türkiye’nin adımları aynı zamanda bir karşılıklı bağımlılık sağlayarak stratejik bir siyasi amaç da taşıyor” dedi.
Riani, “En nihayetinde, yatırımın artışı Türkiye’nin Irak’taki olayları etkileme potansiyeline katkıda bulunacak” dedi.
Kaynak: Reuters / Hürriyet
