Kamuoyu aylardır askerlik süresi ve çıkması muhtemel bedelli askerlik tartışmaları ile meşgul. Konu ne zaman gündeme gelse Başbakan Tayyip Erdoğan 'Verilmiş sözümüz yok' deyip alacağı brifingden sonra kararı vereceklerini ama son sözü hükümetin söyleyeceğini ifade etti.
21 Ekim'de Başbakan Erdoğan Genelkurmay Başkanı Org. Işık Koşaner'den kapsamlı bir brifing aldı. Koşaner, brifinge Genelkurmay ve MSB'nin askere alma, personel ve hukuk uzmanlarından oluşan teknik bir heyetle katıldı. Başbakan Erdoğan'ın yanında ise Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, MSB Vecdi Gönül, İçişleri Bakanı Beşir Atalay ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu katıldı.
Fakat toplantının sonunda kamuoyundaki merakı giderecek bir açıklama gelmedi. Başbakan Atina yolunda 'Genelkurmay'ın yaptığı çalışma güzel, devam edecek' dedi.
Peki toplantıda askeri kanat ne sundu, sivil kanatın tepkisi nasıl oldu?
Edinilen bilgilere göre Koşaner ve ekibi askerlik süreleriyle ilgili ayrıntılı sunum yaptı. Türkiye'de ki nüfus artışı, üniversite mezunu sayısı, Türkiye'nin stratejik tehdit algılaması gibi unsurlar masaya yatırıldı.
İŞTE TSK'NIN RÖNTGENİ
Bugüne kadar üzerinde spekülasyon yapılan birçok veri de net şekilde ekrana yansıtıldı. Mesela TSK'nın sivil memur dahil personel sayısı 730 bin olarak kayıtlara geçti. Bu rakamın açılımı şöyle;
470 bin er ve erbaş. Yedek subaylar dahil 46 bin subay var. 100 bin astsubay, 70 bin uzman ve 50 bin sivil memur var. 360 adet general ve amiral de TSK'da görev yapıyor.
Maaş ödenen personel sayısı 275 bin kişi.
470 bin er ve erbaşın dağılımı ise şöyle. 470 bin kişilik kuvvetin 170 bini Jandarma'dan. Jandarma'da maaş ödenen personel sayısı Sahil Güvenlik dahil 70 bin kişi.
Kara Kuvvetleri'nde maaş ödenen personel sayısı 120 bin. 470 bin kişilik er ve erbaşın da 240 bini Kara Kuvvetleri'nde. Deniz ve Hava Kuvvetleri'nde ise 30'ar bin er ve erbaş var. Generallerde ise dağılım şöyle: 110'u Hava ve Deniz, 220'si Kara Kuvvetleri. 30'u da Jandarma'da.
Bu önemli bir gösterge çünkü Türk ordusunun Kara Kuvvetleri ağırlıklı yapılandırıldığı görülüyor. Oysaki gerek etrafımızdaki deniz yoğunluğu gerekse de bulunduğumuz bölgenin hassasiyeti nedeniyle Deniz ve Hava Kuvvetleri'nin güçlendirilmesi öngörülüyordu. Org. Hilmi Özkök döneminde yapılan stratejik planda ağırlığın Deniz ve Hava Kuvvetleri'ne kaydırılması öngörülüyordu. Ayrıca Deniz ve Hava Kuvvetleri'nde er ve erbaş sayısının çok az olması bu iki kuvvetin fiilen profesyonel askerliğe geçtiğini gösteriyor.
Koşaner ve ekibi tarafından yapılan sunumda dikkat çeken noktalardan birisi de şu: Ordunun stratejik vizyonunda Kara Kuvvetleri ağırlığını sürdürecek.
ASKERİN REFERANSI KIRMIZI KİTAP
Genelkurmay Başkanı Org. Işık Koşaner'in sunumunda dikkat çeken nokta asker ihtiyacının belirleniş şekli. Çünkü nüfus verileri ve stratejik hedefler üst üste konduğunda çıkan asker ihtiyacı 850 bin kişi olarak tespit ediliyor. Yani bırakın askerlik süresinin kısaltılması ya da bedelli çıkartılması, TSK'nın projeksiyonuna göre Türk Ordusu 120 bin eksik personelle hizmet veriyor.
Sunumda kuvvet komutanlıkları ve ordu seviyesinde alternatif senaryolar masaya yatırıldı. Kırmızı Kitap'taki tehdit algılamalarına göre bulundurulması gereken asker sayısı belirlendi.
Bütün sunumun özeti şu: Yapılan açıklamada da olduğu gibi asker sayısı yetmiyor, bırakın kısaltmayı mevcut şartlar içinde askerliğin uzatılması gerekiyor. Yani kısa ya da uzun dönem ayrımını kaldırıp herkese eşit süreli askerlik adı altında 12 ay askerlik modeli öneriliyor. Bu esnada not edelim; kısa dönemin 8 aya çıkarılması uzun dönemin 12'aya indirilmesi gibi muhtelif senaryolarda dile getiriliyor ama işin özü şu: Mevcut denklemde askerlik kısalmaz.
SİYASET BELGESİ YENİDEN YAZILIYOR
Koşaner'in yaptığı sunumda asker ihtiyacına dayanak olarak mevcut Kırmızı Kitap yani Milli Güvenlik Siyaset Belgesi referans alınıyor. Muhtemel riskler, düşmanlar, tehditler ve uluslar arası yükümlülükler.
Fakat bir gerçek daha var. Şu anda Kırmızı Kitap yeniden yazılıyor. Bir dönem savaşın eşiğine geldiğimiz Suriye tehdit olmaktan çıktı. Yunanistan ile -Özellikle son günlerdeki gelişmelerde teyit ediyor- buzlar çözülmek üzere. Yani Türkiye 'üç tarafı deniz dört tarafı düşman' konseptinden çıkıyor.
Böyle olunca da asker ihtiyacını yeniden ele almak kaçınılmaz. Ayrıca AB uyum programı çerçevesinde sınırlarda jandarma yerine sınır polisleri yer alacak. Jandarma'nın da şehir merkezlerinde kalan sorumluluk alanlarını kademeli olarak polise devri söz konusu. Hal böyle olunca da askerlikle ilgili kararında hemen bugünden yarına çıkması mümkün gözükmüyor.
Peki, sivil kanattaki hava ne? Açıkçası bedelli konusu net değil ama 'eşit süreli askerlik' adı altında üniversite mezunlarıyla ilkokul mezunlarının 12 ay eşit süreli askerlik yapmasına sıcak bakılmıyor.
Hükümetin bu konudaki tavrı son şekli verilmese de 'Ordu profesyonelleşsin. 300 bin civarında maaşlı ve etkin bir yapıya dönüşsün. Fakat zorunlu askerlikte tamamen kalkmasın. 3 aylık gibi bir periyotla temel askerlik hizmeti verilsin' gibi. Bedelli konusunda ise 'adalet duygusunu zedelemeyecek bir formül' arayışı sürüyor.
