Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İsrafil Kurtcephe, düzenlediği basın toplantısında, Akdeniz Üniversitesi Senatosu'nun 22 Ekimde gerçekleştirdiği 19. toplantısında, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Harun Gümrükçü ve ekibince hazırlanan, ''Vizesiz Avrupa Deklarasyonu''nun oy birliğiyle kabul edildiğini bildirdi.
Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyelik yolunda yıllardır mücadele ettiğini kaydeden Kurtcephe, üniversitelerin, Türkiye'nin AB üyesi olması yolunda önemli yükümlülükleri bulunduğuna işaret etti. Üniversitelerin AB ilişkilerinde Türkiye'nin sahip olduğu hakları tespit ettiğini ve bunları ülke insanına kullandırma yolunda öncülük görevi yürüttüğünü belirten Prof. Dr. Kurtcephe, Türk vatandaşlarına AB ülkelerine girişte vize uygulamasına ilişkin sorunun bugüne kadar yeterince bilinmediğini ve konunun sahiplenilmediğini söyledi.
Türkiye'nin AB üyesi ülkelerle yaşadığı sorunların başında ''vize uygulamasının'' geldiğine değinen Kurtcephe, şöyle konuştu:
''AB üyesi ülkelerin Türkiye'ye karşı uyguladığı vizeler haksız, mesnetsiz ve hukuksuzdur. Bize karşı yapılan haksızlığı dile getirelim ve hakkı hayata geçirelim diye senato gündemine hocamın ve arkadaşlarının daha önce yayınladığı bir deklarasyonu gündem maddesi olarak aldık. Geçen hafta cuma toplanan Senato, deklarasyonu oy birliğiyle kabul etti. Amacımız, Türkiye'ye karşı yapılan hukuksuz uygulamaya son vermek, hakkımız olan uygulamayı hayata geçirerek ülkemizi bütünleşmeye çalıştığı AB üyeleriyle bir araya getirecek yolları açmak ve nihai olarak AB sürecinde Türkiye'nin hızına hız katmak.''
Rektör Kurtcephe, Türkiye'ye vize uygulayan ülkelere dava açılması halinde ülkelerin bu hakkı teslim etmek zorunda kalacağını, bunun için de üniversitelerin öncülüğünde çalışmalar başlatılmasının gereğine inandıklarını bildirdi.
Avrupa'ya adım atmak isteyen her bireyin bunun bir hak olduğunu bilmesi gerektiğini vurgulayan Kurtcephe, Türk vatandaşlarının hakkını araması halinde kısa süre içinde Avrupa kapılarının Türkiye'ye sonuna kadar açılacağını savundu.
Prof. Dr. İsrafil Kurtcephe, Akdeniz Üniversitesi Senatosu tarafından oy birliğiyle kabul edilen deklarasyonun, diğer üniversitelere de örnek olmasını istedi.
-PROF. DR. HARUN GÜMRÜKÇÜ'NÜN KONUŞMASI-
Deklarasyonu hazırlayan Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Harun Gümrükçü de, ''Vizesiz Avrupa'' konusunun Türkiye'de ilk kez Akdeniz Üniversitesi'nde senato düzeyinde konuşulduğunu ve kamuoyuyla paylaşıldığını söyledi.
Gümrükçü, AB üyesi ülkelerin son dönemde Türkiye ile daha önce imzalanmış anlaşmaların ortadan kaldırılmasına ilişkin almaya başladığı kararların hukuken doğru olmadığını, gerçekleşme şansının da bulunmadığını kaydetti.
Türkiye ile yapılan anlaşmaların kalkması için öncelikle Türkiye'nin ''Evet'' demesi gerektiğine işaret eden Gümrükçü, ''Ülkemizin 'Evet' diyemeyeceği bir değişikliği kim gelirse gelsin yaptırtma şansı yoktur'' dedi.
Türkiye'ye yönelik vize uygulamasının kaldırılmasına yönelik daha önce Avrupa Birliği Adalet Divanı'nda (ABAD) alınan kararlara da değinen Gümrükçü, ''Bugün Avrupa'yı Avrupa yapan ABAD'dır. ABAD Türkiye ile ilgili bugüne kadar 52 değişik karar vermiştir. Bu kararlar üye ülkelerin anayasa mahkemelerinden daha önemlidir. Çünkü anayasa mahkemelerinin kararlarını da bağlayıcı kararlar vermektedir. 27 üye ülkede parlamentolar bu verilen kararlara ters karar çıkaramazlar'' diye konuştu.
Gümrükçü, vize konusunda Avrupa'nın popülist bir yaklaşım ortaya koyduğunu belirterek, şu bilgileri verdi:
''Vize aslında hukuki değildir. Hukuki olmamasının sonucu, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından her yıl 60 milyon avro para alınıyor. Vize başvurusunda yapılan masraflarla birlikte hesapladığınızda 1,2 milyar avroluk kayıp var. Bence bu çok önemli değil, daha önemlisi, bizim hizmet sektörümüzün önünün kesilmesi. 2 milyar avroluk kaybı Türkiye kaldırabilir. Amaç insanların seyahatinin engellenmesi değil, hizmet sektöründe Türkiye'nin dünyadaki 17. sıradan 10. sıraya çıkmasını önlemek.''
Türkiye'nin AB'yi sorgulama zamanının geldiğine dikkati çeken Prof. Dr. Harun Gümrükçü, bilimsel anlamda AB'nin Türk vatandaşlarına vize uygulayamayacağının anlatılması gerektiğini kaydetti.
-DEKLARASYON-
Akdeniz Üniversitesi Senatosu tarafından kabul edilen deklarasyonda, Avrupa Birliği ve üye ülkeler açısından en yüksek ve en son yargılama mercinin Avrupa Birliği Adalet Divanı olduğu, divanın içtihadi nitelikte kararlar verdiği ve verdiği kararların 27 üye ülkeyi bağladığı kaydedildi.
Deklarasyonda, ilk kez 2000 yılında Savaş tarafından ABAD'a yapılan başvuru üzerine alınan kararla, katma protokolün 41. maddesinin doğrudan etkili bir hüküm olduğuna karar verdiği belirtilerek, ''Buna göre yerleşim serbestisi ve hizmetin serbest dolaşımında mevcut haklarda kötüleştirme yasağı ilkesinin üye ülkelerde doğrudan geçerli olduğu sonucu kesinleşmiştir. Bu sonuca göre 1 Ocak 1973 tarihi itibariyle A(E)T/AB Türkiye ilişkilerinde aktif taraflar karşılıklı olarak mevcut hakları kötüleştirecek yeni sınırlamalar getiremeyeceklerdir'' denildi.
Deklarasyonda şu görüşlere yer verildi:
''Schengen vizesinin uygulamasının mevcut haklar açısından kötüleştirme olduğu kabul edilmiş, yani yerleşim serbestisi ve hizmetin serbest dolaşımı açısından artık Türk vatandaşlarından Schengen vizesi talep edilemeyeceği ortaya çıkmıştır.
Eğer bir ülke üyelik tarihi 1973'den önce ise, 1 Ocak 1973 tarihi dikkate alınacak, eğer 1973'den sonraki bir tarihte üyelik söz konusu ise üyelik tarihi dikkate alınacak, bu tarihler açısından vize mecburiyeti daha sonraki bir tarihte ise, artık bu vize mecburiyeti yerleşim serbestisi ve hizmetin serbest dolaşımı kapsamına giren Türk vatandaşları için geçerli olmayacaktır. Bu tarihler dikkate alındığında şu ülkelerin Türk vatandaşları için vize talep etme hakları olmadığı ortaya çıkmıştır:
Almanya, Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İtalya, Lüksemburg, Portekiz, Yunanistan.
Ayrıca 25 nolu ve 13 Aralık 1957 tarihli Avrupa Konseyi Üyesi Devletler Arasında Kişilerin Seyahatleri ile ilgili Avrupa Anlaşması gereğince, İtalya ve İspanya'nın hiçbir şekilde, Yunanistan'ın ise usulüne uygun deklarasyonu bulunmadığından bu ülkelerin Türk vatandaşlarına vize uygulamaları hiçbir şart altında mümkün değildir.
Yukarıda isimleri sıralanan ülkeler ayrıca 1980 tarihinden itibaren ülkelerinde çalışan ve yaşayan Türklere ve onların aile bireylerine dönük ulusal yasaların da bir kötüleştirme yoluna gitmişlerse, bu yeni hükümler de o ülkelerin ulusal sınırları içinde yaşayan Türkler için geçersizdir. Bunun yerine eski hükümler geçerliliğini aynen korur. Bir iyileştirme yapmışlarsa bunu tekrar geri alma hakları bulunmamaktadır.''
