İlkbahar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye Fırıncılar Federasyonunca 300 gramlık ekmeğin fiyatının 75'ten 85 kuruşa yükseltilmesi kararına karşın 300 gramlık halk ekmeğin 40 kuruştan satılmaya devam edeceğini belirtti.
Ankara'daki fırıncıların mayıs ayı sonuna kadar ekmeğe zam yapmama kararını da değerlendiren İlkbahar, bu kararı desteklerini kaydetti. İlkbahar, ''Ülke genelinde yapılan ekmek zammına rağmen bizim halk ekmeğe zam yapılmasıyla ilgili herhangi bir çalışmamız yok, zaten zam yapma gibi bir düşüncemiz de yok. Uzun süredir 40 kuruştan sattığımız halk ekmeğe bir süre daha zam yapılmayacak'' dedi.
Türkiye Fırıncılar Federasyonun ekmeğe azami yüzde 15 zam kararı almasının ardından Ankara Ticaret Odası'na (ATO) kayıtlı fırıncıların, mayıs ayı sonuna kadar zam yapmayacakları açıklanmıştı.
Ekmeğin maliyetinde unun payı az, zam gerekçesi olamaz
Buğday fiyatındaki artış gerekçesiyle Türkiye Fırıncılar Federasyonu'nun yüzde 15'in üzerinde olmamak kaydıyla zam kararı almasının ardından başlayan tartışma sürüyor. Zam sonrasında ekmeğin kilo fiyatı 1,91 lira ile 3,25 lira arasında değişebilecek. 300 gramı 40 kuruşa satan Ankara Halk Ekmek Fabrikası ve İstanbul Halk Ekmek ise zam yapmadı.
Tarım Bakanı Mehdi Eker, ekmek fiyatı belirlenmesinin bakanlıkla bir alakası olmadığını ve kendilerinden onay, görüş alınmadığını söyledi. Ekmek maliyeti içerisinde buğdayın payının yüzde 21 olduğuna işaret eden Eker, "Bizimle ilgili kısmı piyasada buğday var mı, var. Un var mı, var. 2008 Haziran ayında bir ton ekmeklik buğday ortalama 555 lira iken, bugün 660 lira. Buğdayda 2 yıldaki artış yüzde 17-18'e geliyor. 5'te biri bunun ekmek maliyetine etki ediyor, bu da ortalama yüzde 4. Keşke, federasyon kararı açıklarken, bunun hangi maliyet unsurlarından kaynaklandığını da net olarak kamuoyuna bildirseydi. Vatandaşlar haklı olarak ekmek zammının buğday, un maliyetindeki artıştan kaynaklandığını düşünüyor. Ancak durum bu değil." dedi. Güneydoğu Un Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri Nevzat Olgun'un verdiği bilgiler Bakan Eker'i doğrular nitelikte. Unun, ekmeğin maliyetindeki oranının yüzde 25 olduğunu ifade eden Olgun, dünyada buğday fiyatlarının yüzde 55 arttığını, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin başarılı müdahalesiyle bu zammın Türkiye'ye yüzde 29 yansıdığını kaydetti. Olgun, "Un fiyatlarında yüzde 19'luk artış yaşandı. 1 Haziran 2010 itibarıyla 37 lira olan 50 kilo ekmeklik tipi unun çuvalının fiyatı 44 lira oldu." dedi. Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Başkan Yardımcısı Ali Çetin, ekmek zammının sebebi olarak buğday fiyatlarındaki artışın gösterildiğine işaret ederek, buğday-un sıkıntısı, fiyat artışı ve ürün tedarik problemi bulunmadığını açıkladı. Tüketiciler Birliği Başkan Yardımcısı Mustafa Dinç, zam yapılmasını fırsatçılık olarak nitelendirdi. Tüketiciler Birliği Kurucu Başkanı Bülent Deniz ise ekmekte asıl önemli noktanın gramaj sorunu olduğu görüşünde. Ekmeğin 300 gramdan başlamak üzere 50'şer gramlık artırılarak satılmasının öngörüldüğünü vurgulayan Deniz, "Kontrollerde bu gramajlarda ekmeğin satılmadığı görüldü. Zaten eksik gramaja fazla ücret veren tüketici şimdi yüzde 15 zamla daha fazla para ödeyecek." ifadelerini kullandı.
İstanbul'da yıl sonuna kadar ekmeğe zam yok
Türkiye Fırıncılar Federasyonu ekmek zammı kararında ısrar ederken, İstanbulluyu rahatlatacak açıklama İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Faik Yılmaz'dan geldi. Yılmaz, daha önce İstanbul Fırıncılar Odası ile yaptıkları anlaşmanın geçerli olduğunu ve yılbaşına kadar zam yapılmayacağını söyledi. Ekmeğe zam yetkisinin federasyonda olmadığını belirten Yılmaz, "Ekmek zammı yapma yetkisi illerde esnaf birliklerine aittir. Fırıncılar Odası fiyat belirler, il birliklerinde tarife komisyonu bu fiyatı incelemeye alır. Eğer fiyat artışı gerekiyorsa birlik yönetimi onaylar. Bizim şu anda böyle bir çalışmamız ve zam kararımız yok." dedi. Şu ana kadar İstanbul Fırıncılar Odası'ndan fiyat artışı konusunda talep gelmediğini ifade eden Yılmaz, buna rağmen Fırıncılar Federasyonu Başkanı'nın yetkisi olmadığı halde sık sık ortaya çıkıp zam açıklamaları yapmasını manidar bulduklarını kaydetti. Fırıncılar Federasyonu'nun kararını olumlu karşılayan Konya Fırıncılar Odası Başkanı Vedat Honça ise il çapında yaşanan fırıncı rekabetinden dolayı ekmeğe zam yapmayacaklarını açıkladı.
SAĞLIKSIZ KATKI MADDELERİ KULLANILMAZSA MALİYET YÜZDE 20 DÜŞER
Sağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi Genel Başkanı Kemal Özer, belediyelerin ve valiliklerin onayından geçmemesi halinde zammın geçersiz olacağını kaydetti. Ekmeğin sürekli fiyatıyla gündeme gelmesini talihsizlik olarak nitelendiren Özer, enflasyon oranının böyle bir fiyat artışı gerektirmediğini kaydetti. Ekmeğin fiyatının artmasının asıl sebebinin sağlıksız katkı maddelerinin fazla kullanılması olduğunu vurgulayan Özer, "Sağlığa birçok zararı olan yaklaşık 20 farklı madde, ekmeğin daha hızlı pişmesi, daha parlak görünmesi ve hacminin büyük olması için kullanılıyor. Oysa bu maddelerin kanserojen olduğu da biliniyor. Bunların tüketiciye de hiçbir faydası yok. Aksine ekmeğin tadını ve kalitesini de düşürüyor. Bu maddeleri ekmekte kullanmasalar maliyet de yaklaşık yüzde 15-20 oranında düşer." dedi.
ANTAKYA'DA DA ZAM YOK
Antakya Belediyesi tarafından özel bir firmaya ihale edilen ''Halk Ekmek Fabrikası'' kaliteden ödün vermeden bir yıl zam yapmayacağını taahhüt etti.
Antakya Ekmek Gıda Ticaret Limited Şirketi Genel Müdürü Mehmet Bekler, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Antakya Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü binası içerisinde bir dönüm alan üzerine iki katlı binada, hijyenik bir ortamda ekmek üretimi gerçekleştirdiklerini söyledi.
22 kişiye istihdam sağladıkları, 60 bin ekmek kapasiteli fabrikalarında günde 20 bin ekmeği el değmeden hazırladıklarını belirten Bekler, şöyle konuştu:
''Antakya Belediyesi'ne ait 75 büfe ile ihalesini aldığımız resmi kurumlara, 5 dağıtım aracımızla ekmek dağıtımını gerçekleştiriyoruz. 300 gram ekmeği 35 kuruştan satıyoruz.
Türkiye'nin en ucuz ekmeğini ürettiğimizi iddia ediyoruz. Fırıncılar Federasyonu ekmeğe yüzde 15 zam yapacağını açıkladı. Biz kendi adımıza zamlı satış yapmayacağız.
Halkın temel besini olan ekmeği kaliteli ve ucuza sumak için çaba harcayacağız. Son dönemlerde artan akaryakıt ve un fiyatlarına rağmen, iki yıldır zam yapmadan üretimimizi sürdürüyoruz.
Bir yıl daha zam yapmayacağımızı taahhüt ediyoruz. Bu konuda vatandaşlardan da takdir alıyoruz. Ekmeğin yanı sıra simit, boğaca, hamburger ekmeği ve galeta üretimi de yapıyoruz.
Ürünlerimizi sadece belediyenin belirlemiş olduğu büfelerde satışa sunuyoruz. Bakkal ve marketlere vermiyoruz. Ayrıca bazı toplu hizmet alımı yapılan yerlere de dağıtım yapıyoruz.''
''BEYAZ BAYRAK ÖDÜLÜNE LAYIK GÖRÜLDÜK''
Bekler, fiyatı düşük tutmalarının yanı sıra hijyen ve sağlık koşullarına önem verdiklerini, yapılan denetimler sonucunda geçen yıl Sağlık Bakanlığı tarafından ''Beyaz Bayrak Ödülüne'' layık görüldüklerini kaydetti.
Antakya Belediyesi ile 15 yıllık sözleşme yaptıklarını hatırlan Bekler, iki yıldır devraldıkları ''Halk Ekmek'' üretimini en iyi şekilde yerine getirmeye çalıştıklarını belirtti.
Bekler, son teknoloji makinelerle üretime devam ettiklerini belirterek, şunları kaydetti:
''Türkiye'de en ucuz ekmeği imal ettiğimizi rahatlıkla söyleyebilirim. Bizim imal ettiğimiz gramajda, bu fiyata ekmek üreten fabrika yok. Antakya halkı bu yönden çok şanslı. Hem kaliteli, hem de hijyenik ortamda üretimi yapılan bir işletmeye sahipler.
En ucuz ekmeğin üretimini yaparken, kesinlikle kentte bulunan diğer taş fırın ve ekmek fabrikalarıyla rekabet etmiyoruz, onları mağdur etmemek için bize verilen kapasitenin üzerine çıkmıyoruz. Altınözü ve Kırıkhan gibi ilçelerden gelen talepleri de karşılamaya çalışıyoruz.''
Fabrikanın tünel bölümünü doğalgaz, döner ocakların yakıtını da fındık kabuğuyla karşıladıklarını anlatan Bekler, fındık kabuklarını Giresun ve Rize'den temin ettiklerini ifade etti.
Bekler, ayda 150 bin kilogram un tükettiklerini, yine un ihtiyacını Hatay'da bulunan fabrikalardan temin ettiklerini sözlerine ekledi.
ANTAKYA BELEDİYE BAŞKANI SAVAŞ: ''HALKIN MENFAATLERİ ÖN PLANDA''
Antakya Belediye Başkanı Lütfü Savaş da ''Halk Ekmek'' fabrikası için anlaşma yaptıkları şirketle asgari kar karşılığında anlaştıklarını ve halkın menfaatlerini ön planda tuttuklarını söyledi.
Ülke genelinde faaliyette bulunan ''Halk Ekmek'' fabrikalarının ana amacının halka ucuz ekmek temin etmek olduğunu vurgulayan Savaş, ''Bizim için halkımızın menfaati önce gelir.
Sözleşme imzalarken de şirket yetkililerine bunu bildirdik. 'Asgari karı gözeteceksiniz, kaliteden ödün vermeyeceksiniz, halkı düşünerek hareket edeceksiniz' şartını koyduk.
Şu anda üretilen ekmeğin gramajı ve kalitesi halkımız tarafından takdir ediliyor. Bu da yaptığımızın işin amacına ulaştığını gösteriyor'' diye konuştu.
KONYA'DA ZAMMA DESTEK
Konya Fırıncılar, Pideciler, Simitçiler, Kadayıfçılar ve Yufkacılar Odası Başkanı Vedat Honça, Türkiye Fırıncılar Federasyonunun açıkladığı zam kararına olumlu baktıklarını, Konya'da da ekmek fiyatlarında bir değişiklik yapmayı düşündüklerini söyledi.
Honça, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Konya'da yaklaşık 3,5 yıldır ekmek fiyatlarına zam yapılmadığını belirtti.
Konya'da 3 yıl önce ekmeğe zam kararı aldıklarında 50 kilogramlık bir çuval unun 32 lira olduğunu ancak bugün bir çuval unun ancak 46 liraya alınabildiğini ifade eden Honça, şunları kaydetti:
''Undaki fiyat artışına bağlı olarak ekmekte fiyat değişiminin gerektiğine inanıyorum. Bu durumda zam kaçınılmaz. Un fiyatlarına yapılan zamlar ile işçilik ve diğer girdi maliyetlerindeki artışları göz önüne alırsak ekmekte fiyat ayarlaması zorunlu hale geliyor. Konya'da 3,5 yıl önce 300 gram ekmek için 60 kuruş fiyat uygulaması kararı alınmıştı. Ancak fırın enflasyonundan kaynaklanan sebeplerden dolayı haksız rekabete girildi ve 300 gram ekmek 60 kuruşa dahi satılamadı. Şimdi ekmeğin kalitesini yükseltmek için 60 kuruşa satma çabası veriyoruz. Ama Konya'da da önümüzdeki günlerde ekmekte fiyat ayarlanması ihtiyacı vardır.''
Birçok ilde 300 gram ekmeğin 70-80 kuruşa satıldığını, bu anlamda en ucuz ekmeğin satıldığı illerden birinin Konya olduğunu dile getiren Honça, ''Türkiye Fırıncılar Federasyonunun açıkladığı zam kararına olumlu bakıyoruz. Haksız rekabeti körükleyecek hususları ortadan kaldırdığımız takdirde önümüzdeki günlerde Konya'da da ekmek fiyatlarında bir değişiklik yapılacak'' diye konuştu.
