Kapının açılışı, KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas tarafından yapıldı.
KKTC ile Kıbrıs Rum kesimi arasında geçişleri sağlayan 7. sınır kapısı olan Yeşilırmak Kapısı'nın açılışına, AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Stefan Füle, BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer, ABD Güney Kıbrıs Büyükelçisi Frank Urbancic, BM Kalkınma Programı Avrupa Bölge Bürosu Başkan Yardımcısı Haoliang Xu da katıldı. Tören, Yeşilırmak Kapısı ile Aşağı Pirgo arasında kalan BM kontrolündeki bir noktada yapıldı.
KKTC Cumhurbaşkanı Eroğlu, yaptığı konuşmada, geçiş noktasının açılışının, çaba gösterildiğinde ve karşı tarafın da hassasiyetleri dikkate alındığında birşeylerin başarılabileceğini göstermesi bakımından son derece önemli olduğunu söyledi.
AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Füle de sınır kapsının açılasını ''cesaret verici bir gelişme'' olarak niteleyerek, ''Ancak Avrupa projesi Kıbrıs sorununa bir çözüm bulunmadan tamamlanmış olmayacak'' dedi.
Konuşmaların ardından, kurdele kesilerek, sınır kapısı ve yaklaşık 6 kilometrelik yolun açılışı yapıldı.
Yeşilırmak Kapısı'nın açılmasıyla ilgili anlaşma yaklaşık 16 ay önce imzalanmıştı. BM'nin basın bildirisine göre, Yeşilırmak Kapısı'nın açılışı liderlerin (Hristofyas-Mehmet Ali Talat) gündemine ilk olarak 21 Mart 2008'de gelmişti.
Yeşilırmak ile Güney Kıbrıs’taki aşağı Pirgo köyünü birbirine bağlayan altı kilometrelik yolun yeniden yapılmasına 29 Martta başlanmıştı.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Gelecek için Ortaklık İnisiyatifi tarafından finanse edilen yol, KKTC ve Güney Kıbrıs'tan iki şirketin kurduğu SAP ortaklığı tarafından yapıldı.
Aşağı Pirgo sakinleri Lefkoşa’ya gitmek için Trodos dağını aşmak zorunda kalıyordu. Yeşilırmak Kapısı’nın açılışıyla Aşağı Pirgo-Lefkoşa arasındaki seyahat süresi 3 saatten 1.5 saate düşürülmüş oldu.
KAPI AÇILMASINI İLKE OLARAK DESTEKLİYORUM
KKTC Cumhurbaşkanı Eroğlu, açılış töreninde yaptığı konuşmada, ''Koalisyon hükümeti döneminde atmış olduğum bu adımın Kıbrıslı Türkler ile Kıbrıslı Rumlar arasındaki ilişkinin sağlıklı gelişmesinde yardımcı olduğuna inanıyorum. Bu nedenle geçiş kapıları açılması fikrini, ihtiyaç olduğu takdirde ilke olarak destekliyorum'' dedi.
Pirgo köylüsü Rumların Lefkoşa'ya ulaşma konusunda uzun süre yaşadıkları sıkıntıları anladığını ve özellikle hastaneye erken ulaşım konusunda bu kapının sıkıntıların aşılmasına yardımcı olacağını umduğunu kaydeden Eroğlu, şöyle devam etti:
''Kuşkusuz bu kapının açılışı özellikle bölgedeki Kıbrıslı Rumların yararına olacaktır. Ancak Kıbrıslı Türkler bakımından da çok önemli ihtiyaç niteliğinde geçiş kapıları ya da benzeri hususlar olduğunu buradan hatırlatmak istiyorum. Bunların başında Pile-Yiğitler yolunun yapılması ve Aplıç kapısının açılması gelir. Buradan sayın Füle'nin huzurunda bu sorunlara da en kısa zamanda bir çözüm bulmak için diyalog çağrısı yapmak istiyorum.''
Açılışı yapılan geçiş noktası ve yolun, Erenköy'e uygun şekilde elektrik sağlanmasını da içeren bir uzlaşının sonucu olduğuna işaret eden Eroğlu, ''Birbiriyle bağlantılı kılınan bu noktaların başarılabilmiş olması, bu adada yaşayan biz Kıbrıslı Türkler ile Kıbrıslı Rumların işbirliği yapabileceğinin kanıtıdır. Kıbrıs'ta kapsamlı çözümün de ancak tam bir işbirliği yapılmasından ve karşı tarafı anlamaya çalışmaktan geçtiğini düşünüyorum'' dedi.
''Biz Kıbrıs Türk tarafı olarak yıl sonuna dek kapsamlı, her iki tarafın da hassasiyetlerini dikkate alan bir uzlaşı çözümü bulunmasından yanayız'' diyen Eroğlu, ''Bunun mümkün olduğuna inanıyoruz. Bu kapının açılışı gibi güven yaratıcı önlemler de bu sürece katkı yapacaktır diye düşünüyorum'' ifadesini kullandı.
FULE: CESARET VERİCİ BİR GELİŞME
AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Stefan Füle de bugünkü açılışının ''cesaret verici bir gelişme'' olduğunu kaydederek ''güzelim Dillarga dağlarının eteklerinde olduklarını'' belirterek, ''barış arayışının bir örneğine şahit olduklarını, fiziki bir engelin ortadan kalktığını, yavaş yavaş ama emin adımlarla güven artırıcı önlemlerin yayıldığını'' söyledi.
AB'nin güven artırıcı çalışmaların arkasında olduğunu ve mali olarak da desteklediğini ifade eden Füle, bugünkü açılışın, barış arayışları için yapılan çalışmaların bir mihenk taşı olduğunu, AB'nin Kıbrıs'ta 2005 yılından beri 3 geçiş noktasının açılışına katkıda bulunduğunu, bunun da onlardan biri olduğunu kaydetti.
AB'nin başka şekillerde de Kıbrıs'taki barış arayışlarını desteklediğini belirterek, kayıpları arama çalışmalarını desteklemelerini buna örnek gösteren Füle, kayıp arama çalışmalarının da diğer bir güven artırıcı önlem olduğunu, bugün bazı kayıp aileleri ile görüşeceğini ifade etti.
TALAT'A DAVET GİTMEDİ
Bu arada, KKTC'deki Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP), Yeşilırmak kapısının açılış törenine 2. Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın ve CTP milletvekillerinin davet edilmediğini belirterek, bunu protesto etti.
Açılış töreninin ardından, gazeteciler, Hristofyas ve Eroğlu'na, KKTC'nin 2. Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat'ın açılış törenine neden katılamadığını sordu.
Her iki lider de, açılışın BM organizasyonu ve sorumluluğunda olduğunu ve daveti BM'nin yaptığını belirterek, bu konuda bir yetkilerinin olmadığını belirtti.
ERENKÖY'E ELEKTRİK
Yeşilırmak Kapısı'nın açılmasıyla KKTC toprağı olan, ancak KKTC'yle kara bağlantısı bulunmayan Erenköy'e karayoluyla kontrollü geçiş imkanı da sağlanacak ve Erenköy'e elektrik verilecek.
Güney Lefkoşa'ya ulaşım süreleri kısalan Rum Pirgo köylüleri ayrıca, kapının açılmasıyla birlikte, köylerinde ürettikleri tarımsal ürünleri, KKTC üzerinden Rum tarafına geçirmeyi de talep ediyor.
TEMELİ TALAT-HRİSTOFYAS ATMIŞTI
Yeşilırmak Kapısı'yla ilgili altyapı çalışmaları, KKTC'nin 2. Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ve Hristofyas tarafından 29 Mart 2010'da bölgede düzenlenen törenle başlatılmıştı.
Kapının açılmasıyla ilgili tartışmalar uzun süre gündemi meşgul etmiş, zaman zaman Talat-Hristofyas arasında sürdürülen müzakerelerin önüne geçmişti.
KKTC ile Kıbrıs Rum kesimi arasında geçişi sağlayan, 1'i Gazimağusa, 1'i Beyarmudu, 3'ü Lefkoşa ve 1'i de Bostancı'da olmak üzere 6 sınır kapısı bulunuyor.
