Haber Merkezi / TİMETURK
33 aradan sonra yapılan Afrika-Arap Zirvesi dün Libya'nın Sirte şehrinde sona erdi. İki gün süren zirvesinin sonunda çekilen aile fotoğrafından Libya Lideri Muammer Kaddafi, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek ve Yemen Devlet Başkanı Ali Muhammed Salih'in omuzlarına elini koyarak poz verdi. Kaddafi'nin bu davranışı zirveye katılan devlet liderlerinin gülüşmesine neden oldu.
''Stratejik ortaklık'' başlatmaya hazırlanan Afrikalı liderlerle Arap liderler, Libya'nın Sirte kentindeki zirvede 33 yıl aradan sonra bir araya geldi. Mısır'ın başkenti Kahire'de 1977 yılında yapılan birinci zirveden 33 yıl sonra bir araya gelen liderler, stratejik ortaklık yanı sıra Arap ülkeleri ile Afrika ülkeleri arasında siyasi ve ekonomik işbirliğini öngören bir ortak eylem planı da kabul etti.
AFP de stratejik ortaklık tasarısının barış ve güvenlik konularında siyasi diyaloğu güçlendirmek, mali, ticari ve kalkınma alanlarında işbirliğini geliştirmek, karşılıklı yatırımların ve ticaretin teşvik edilmesi gibi başlıklar öngördüğünü belirtti. Tasarı, enerji, çevre, su kaynakları, tarım ve gıda sektöründe de işbirliğinin güçlendirilmesini öngörüyor.
Kaddafi zirvesinin açılışında yaptığı konuşmada, kendi içinde güçlü kitlelerin bulunmasının bu kitleler arasında yardımlaşma ihtiyacını ortadan kaldırmadığını söyleyerek, okyanuslar arasında yapılan zirvelerin dünyanın bölgesel ve uluslararası dayanışmaya ihtiyacı olduğunu gösterdiğine işaret etti.
Libya Lideri Arapları ve Afrikalıları bir araya getiren demografik ve coğrafik bağların onlara daha çok bir araya gelmelerini dayattığını belirtti.
Kaddafi Araplar ve Afrikalılar arasındaki işbirliğinin meydan okumalara toplu bir şekilde karşı koymaya yol açacağını ifade ederken iki taraf arasındaki temasların yoğunlaştırılması davetinde bulundu.
Sudan’da olup bitenleri tehlikeli olarak nitelendiren Kaddafi, bu ve başka Afrika ülkesinin bölünmesine karşı dikkatli olma gereğinin altını çizerek, tüm bunların Siyonizm ve emperyalizm tarafından hazırlandığına işaret etti.
Kuveyt Emiri Sabah el-Ahmet el-Cabir el-Subah yaptığı konuşmada Arap ve Afrika alemlerinin, aralarındaki tarihi bağlar ve uzun geçmişle birlikte bölge halklarının daha iyi bir gelecek idealleri hükmünde aralarındaki iletişim köprülerini, ortak dayanışmalarını ve işbirliklerini daha çok geliştirmekle yükümlü olduklarını belirtti.
Arap-Afrika işbirliğinin derin bir inanç ve güçlü bir iradeyle yola çıkması gereğine vurgu yapan Kuveyt Emiri, Afrika’daki sorunların tüm Araplar için endişe kaynağı olduğunu ifade etti.
El-Subah konuşmasında Kuveyt’in Doğu Sudan’ı Yapılandırma Konferansı ve 2013 yılında düzenlenecek Arap-Afrika Zirvesine konukluk edeceğini açıkladı.
Kuveyt Emiri, Afrika kıtasında güvenlik ve istikrarın Ortadoğu ve körfez bölgesinin istikrar ve güvenliği anlamına geldiğini ifade ederek, Araplar ve Afrikalılar arasında ekonomi, politika ve kültürel dahil tüm alanlarda gerçek bir ortaklık kurma arzusunda olduklarını kaydetti.
Bu arada bir önceki Arap-Afrika zirvesi dönem başkanı Mısır Başkanı Hüsnü Mübarek yaptığı konuşmada, Araplar ve Afrikalılar arasındaki derin bağlar ve ortak tarihe işaret ederek iki taraf arasında işbirliğinin güçlendirilmesi davetinde bulundu.
Mübarek Arap birliği ve Afrika Birliği çatısı altında iki taraf arasında değişik alanlardaki işbirliğini aktifleştirme çağrısı yaptı.
Filistin davasının her zaman olduğu gibi Arap-Afrika vicdanında kalacağına işaret ederken, Afrika'nın her zaman Filistin davası ve Filistin halkının haklarına destek verdiğine dikkat çekti.
Arap-Afrika dayanışmasını pekiştirmenin barış, güvenlik ve kalkınma davalarında izlenecek yol olduğunu belirten Mısır Başkanı, bölgesel ve uluslararası arenalarda daha fazla dayanışma için daha çok koordinasyon ve görüş alışverişinde bulunma umudunda olduğunu kaydetti.
Uluslararası Afrika Birliği başkanı adına konuşan Gabon Devlet Başkanı Ali Bongo ise, Araplar ve Afrikalılar arasında tarihi ilişkiler düzeyinde güçlü ve sağlam bir ortaklık kurma yönünde iki tarafın ortak isteğine dikkat çekti.
Bongo bu ortaklığın iki taraf arasında politik, ekonomik, sosyal, kültürel, tarımsal, gıda güvenliği ve daha tüm alanları kapsaması gereğine vurgu yaptı.
Çad Cumhurbaşkanı Sahil ve Çöl Grubu Başkanı İdris Deby; Arap-Afrika işbirliğini ayrıcalıklı kılan uyumluluktan duyduğu mutluluğa işaret ederek Filistin topraklarının işgalden kurtarılması ve Somali’yi destekleme yönünde çabaların birleştirilmesini her zaman desteklediklerini ifade etti.
Binlerce yıldan gelen ve sonsuza kadar sürecek Arap Afrika ilişkilerinin derinliğine değinen Deby; Arap ve Afrika bölgelerinin ortak tarih ve kadere sahip olduğunu söyleyerek iki bölgeye farklı alanlarda yöneltilen tehditlere meydan okumak için çabaları birleştirme çağrısında bulundu.
Afrika Birliği Temsilcilik Başkanı Jean Ping; geçmiş yıllarda dünyada yaşanan değişimlerin objektif yansımalar yarattığına değinerek Arap ve Afrikalıların 30 yıl öncesinden tarihi, coğrafi ve kültürel ilişkilere ek olarak kurumsal ilişkiler ve işbirliğini pekiştirmeye yöneldiklerini dile getirdi.
Arap ve Afrika devletleri arasındaki siyasi ve diplomatik işbirliğinin son 30 yılda büyük bir gelişme sağladığını söyleyen Ping; Afrika’da sömürü ve ırkçı saldırılara karşı mücadelede Araplardan büyük destek aldıklarını Afrikalıların da Filistin halkının ulusal davasını her zaman desteklediğini aktardı.
Ekonomik alanda işbirliğinin önemine işaret eden Ping; Arap banka ve ekonomi kurumlarının Afrika ülkelerinde kalkınmaya büyük bir katkı sunduğunu sözlerine ekledi.
Arap Birliği Genel Sekteri Amr Musa; Arap-Afrika ortak çalışma politikasının birçok önemli sorunu iki tarafın çıkarları doğrultusunda çözdüğünü belirterek geçmiş yıllarda Somali, Sudan, Moritanya ve çevre bölgelerde yaşanan deneyimler ortak anlayış ve güvene dayalı işbirliğinin etkisini ortaya koyduğunu vurguladı.
Ekonomik, mali ve ticari işbirliğinde ilke ve hedeflerin belirleneceğin ortak strateji projesinin hazırlandığına işaret eden Musa; söz konusu strateji projesinin birçok alanda işbirliğini kapsayacağını ifade etti.
Darfur’da barış müzakerelerini desteklemeye dönük çalışmalar yaptıklarına değinen Musa; barış ortamlarını güçlendirmenin yanında Afrika’nın birçok bölgesinde finans ve kalkınmayı desteklemekle ilgili farklı etkinliklerde bulunduklarını söyledi.
Sudan’da yaşananlarla ilgili Afrika Birliği Komisyonuyla birlikte çalışmalar yürüttüklerini belirten Musa; Arap-Afrika ortak çıkarları gereğince Sudan barış-istikrarının sürmesi ve toprak bütünlüğünün korunmasının önemli olduğunu sözlerine ekledi.
İslam Konferansı Örgütü adına bir sunum yapan Senegal Cumhurbaşkanı Abdoulaye Wade Arap ve Afrika dünyalarını politik, kültürel ve mücadelenin bir araya getirdiğine değinerek iki tarafın yabancı sömürü ve baskıya karşı mücadele etmesinin ilişkilerini güçlendirdiğini dile getirdi.
Uluslararası düzeyde etkili değişiklikler ve ilişkiler yaratacak bir birlik oluşturmak amacıyla Arap Afrika kaynaşmasını pekiştirmek gerektiğine dikkat çeken Wade; Arap Afrika işbirliğini somut çalışmalara dönüştürme çağrısında bulundu.
Ortak projelerin uygulanması ve mefhumların oluşturulması amacıyla Arap-Afrika Kalkınma Ajansı kurulması çağrısında bulunan Senegal Cumhurbaşkanı İslam Konferansı Örgütünün Filistin halkının başta bağımsız devlet kurmak olmak üzere bütün meşru haklarını desteklediğini yineleyerek konuşmasını bitirdi.
