Çözüme değil yalnızca ölüme gidiliyor

Haber Merkezi / TİMETURK

'Afganistan'da gidişat kötü yönde'

Afganistan’daki savaşın kazanılmayacağını söyleyen Pakistan asıllı ünlü gazeteci-yazar Tarık Ali, “Gidişat kötü yönde. Çözüme değil de yalnızca daha fazla ölüme yol açacak bir savaşı haklı çıkarmak için kullandığı bütün bahaneleri terk etme zamanı geldi Obama için. Şimdi bir çıkış stratejisine acilen ihtiyaç var” dedi. Tarık Ali, “Wikileaks sitesinin ortaya çıkardığı belgelerle, bu savaşın kazanılmayacağı apaşikâr ortaya çıktı” diye yazdı.

İşte Tarık Ali’nin The Guardian’da yayımlanan makalesi:

Pakistan’ın Taliban ile neler yaptığı sır değil

TARİQ ALİ*

Bütün taraflar Afganistan’ın ilk kez işgal edilmesinden bu yana neler olup bittiğini biliyor. Ayrıca bu savaşın kazanılamayacağı da aşikâr.

David Cameron’ın Hindukuş dağlarındaki düşmana yardım eden Pakistan hakkındaki post-Wikileaks yorumları fazla ciddiye alınmamalı. Hindistan’da dikkatlice hazırlanan “infial” Cameron’ı ağırlayanları hoşnut etmek ve birkaç iş anlaşmasını (Cameron ve Cable’ın İngiliz silah endüstrisi için didindikleri) imzalamak için tasarlandı. Hepsi geyik muhabettinin bir parçası.

Pakistan’ın resmi cevabı da aynı ölçüde ikiyüzlü. İslamabad kukla oynatıcısına saldıramadığı için kuklaya saldırıyor.
Bu arada tüm taraflar, Afganistan 9 yıl önce işgal edildiğinden beri Pakistan ordusu ile Taliban arasındaki ilişkiyi biliyor. Bundan üç yıl önce bu iki taraf arasındaki görüşmeler sırasında Amerikalı bir istihbarat görevlisi bir Pakistan askeri tarafından öldürüldü ve bu Pakistan basınında da yer aldı.

Pakistan ordusuna yakın bir kaynak geçen yıl bana, Pakistan istihbarat servisi ile Taliban arasındaki görüşmelerde Amerikalı istihbarat görevlilerinin de hazır bulunduğunu söylemişti. Dolayısıyla kimsenin şaşırmasına gerek yok. Bunun sebebi de açık: Savaş kazanılamıyor.

Pakistan’ın 9/11 olaylarından sonra Taliban’ı asla büsbütün terk etmediği pek de sır değil. Nasıl terk edebilirlerdi ki? Taliban’ın Kabil’den çekilmesini organize eden İslamabad idi, böylece ABD ve müttefikleri ülkeyi çatışmasız ele geçirebilecekti. Pakistan generaller Afganlı dostlarına zamanınızı bekleyin tavsiyesinde bulundular.

Afganistan’daki savaş kızışırken ayaklanma da büyüdü. Yabancı işgalini pekçok Afganın gözünde bile daha kötü gösteren ve değiştirilmiş rejimin bir parçası olmamış yeni kuşak Peştunları çatışmaya sokan şey, Hamid Karzai’nin ekibinin siyasi yozlaşması ve toplumsal kaostu. Wikileaks’in açığa çıkardığı geliştirilmiş infilak aygıtı diyagramına göre direnişin neredeyse ülkenin her tarafına yayılmasını etkin şekilde organize edenler işte bu yeni-Talibandır.

Afganistan’da siyasi görevli olarak çalışan eski denizci yüzbaşı Matthew Hoh Eylül 2009’da görevinden istifa etti. Onun açıklaması gayet netti: “Görünüşe bakılırsa sayısız pekçok yerel gruptan oluşan Peştunların ayaklanmasını besleyen şey, Peştun halkının zihninde yer etmiş, iç ve dış düşmanların asırlardan beri Peştun topraklarında kültüre, geleneklere ve dine yönelik sürekli devam edegelen saldırısıdır… Ayaklanma kavgalarının çoğunun Taliban’ın beyaz bayrağı için değil de Kabil’de halkı temsil etmeyen hükümetin dayattığı vergilere ve yabancı askerlerin varlığına karşı olduğunu gözlemledim.”

2007’de ABD bir grup ayaklanmacıyı Taliban’ın lideri Molla Ömer’den koparmak için onlara hükümet mevkilerini önerdi. Yeni-Taliban liderleri ülkede yabancı askerler varken hükümete katılmayı reddettiler. Fakat temasları sağlam tutmak için Pakistan ordusu kritik önem taşıyordu. ABD tarafından çeşitli kereler kılıf olarak kullanılmış bu ordu artık İslamcı kimliğinden (Sovyetler Birliği’ne karşı verilen cihat için gerekli olan) sıyrılmaya zorlandı. Bu, ordunun safları içindeki pekçok kişiyi öfkelendirdi ve General Müşerref’e üç kez suikast girişimi yapıldı.

Özerkliği her zaman önemsenmiş istihbarat örgütü ISI neredeyse tamamen kontrol altına alındı ve General Ashfaq Kayani (Müşerref’in yerine ordunun başına geçen) ISI’yı tepeden tırnağa yeniden organize etti. 2008’de Kabil’deki Hindistan büyükelçiliğine yapılan saldırıyı onayladıklarında birkaç aykırı unsur kendini belli etti; onlar hemen disipline sokulup görevden atıldılar. Günümüzde ISI’ya saldırmak General Kayani’ye ihtiyaç duyduğu için doğrudan ona saldıramayan Batı için elverişli. Kayani’nin bilgisi olmadan ISI veya askeriyenin herhangi bir kanadı ayaklanmacılara yardım edemez. Ve Kayani Nato ile savaşan ayaklanmacılarla teması korumak için onların önüne birkaç yem atmak gerektiğini gayet iyi biliyor.

Birkaç ay önce Karzai Taliban’ın desteğini kazanmak için öylesine çaresiz çabalar sarf etti ki, Kabil’deki BM barış elçisi General Eikenberry’den Ömer de dâhil olmak üzere tüm Taliban liderlerinin en çok arananlar listesinden çıkarılmasını istedi. Eikenberry bunu reddetmedi ama her vakanın kendi şartlarıyla ele alınması gerektiğini belirtti. Savaşın kaybedildiğine dair bundan daha iyi bir göterge olur mu?

Wikileaks, Karzai’yi geçici bir süre öne çıkarmış gibi görünüyor. Pakistan’ın Taliban’a verdiği destek ile ilgili bir soruya verdiği cevapta Karzai şunu söyledi: “Afganistan’ın bu meseleyi çözüp çözemeyeceği başka bir mevzu… ama müttefiklerimiz çözebilir. Şimdi sorulması gereken soru onların neden harekete geçmediğidir.”

Oysa harekete geçiyorlar ve Barack Obama başkan olduktan bu yana da harekete geçtiler. İnsansız hava araçlarıyla yapılan saldırılar sınırın öte tarafından ayaklanmacılara verilen desteği kesme amaçlıydı. Fakat Pakistan’ın sıkıntıya girmesiyle sonuçlandı o saldırılar. Geçen yıl ordu Afgan sınırındaki Orakzai bölgesinden 250.000 insanı zorla çıkarıp mülteci kamplarına yerleştirdi. Çoğu insan intikam yemini etti ve militan gruplar ISI ve diğer askeri merkezleri hedef aldılar. Bu yılın 8 Haziranında havan ve el bombası taşıyan militanlar Rawalpindi’deki NATO konvoyuna saldırdılar. Elli NATO aracı yakıldı ve bir düzineden fazla asker de öldü.

Gidişat kötü yönde. Çözüme değil de yalnızca daha fazla ölüme yol açacak bir savaşı haklı çıkarmak için kullandığı bütün bahaneleri terk etme zamanı geldi Obama için. Şimdi bir çıkış stratejisine acilen ihtiyaç var.

*Tariq Ali: Altmışlı yıllardan beri uluslararası solun önde gelen isimlerinden olmuştur. Guardian için yetmişli yıllardan bu yana yazmaktadır. New Left Review dergisinin uzun süreden beri editörü ve siyaset yorumcusudur. Çeşitli kitapları Türkçe’de de yayımlanmıştır.

Bu makale Orhan Düz tarafından timeturk.com için tercüme edilmiştir.

Çözüme değil yalnızca ölüme gidiliyor

Afganistan’da fazla ölüme yol açacak bir savaşı haklı çıkarmak için kullanılan tüm bahanelerin terkedilmesi gerektiğini söyleyen Tarık Ali, “Afganistan’da gidişat kötü yönde, Şimdi bir çıkış stratejisine acilen ihtiyaç var” dedi.