Altını finansal ürün yaptı Kuyumcuyu rahatlattı

Özellikle küresel kriz sonrasında fırlayan altın fiyatları, kuyumculuk sektöründe zor günlerin yaşanmasına neden olmuştu. Hızlı yükselen fiyatlar nedeniyle piyasa durma noktasına gelmiş ve birçok kuyumcu kepenk kapatmak durumunda kalmıştı. Ancak Kuveyt Türk Katılım Bankası'nın altını finansal bir ürün haline getirmesi, sektör için yeni bir açılım olarak görülüyor. Yastık altından topladıkları altınlara kuyumculuk sektöründen büyük bir talep olduğunu belirten Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. Genel Müdürü Ufuk Uyan, altın ekonomisinin önemli olduğunu vurguluyor. Ufuk Uyan'la finans ve altın sektörünü konuştuk:
2010 yılı nasıl başladı, rakamlar iyi şeyler söylüyor mu?

2010 yılı olumlu devam ediyor. 2009'u 130 şubeyle kapattık. 2010 yılı için 15 şube açmayı planladık. 10 şubeyi bir ay içerisinde tamamlamış olacağız. Büyüme sürüyor. 2010 yılında yaklaşık 200 yeni istihdam sağlamış olacağız. 2010 yılı ilk çeyreğinde yüzde 10 civarında kullandırılan fonlarda artış var. Bu geçen yılın toplam büyüme rakamına yakın. Dolayısıyla durgunluktan yavaş yavaş çıktığımız, büyüme motorlarının dönmeye başladığını gösteren bir unsur. Her ne kadar üretime yönelik yatırım kredileri sınırlı olsa da, son zamanlarda leasing yatırımları da gelmeye başladı. Leasing istihdam üreten bir alandır. Genel olarak üretime dönük bir yönümüz var ve bunu arttırmamız gerekiyor ama genel ekonominin dışında da bir hareket sergilememiz mümkün değil. Toplam aktiflerimiz de ilk çeyrekte yüzde 3 büyümüş durumda. Bankacılık açısından ilk çeyrekler genelde durgun olur. Geçen senenin aynı dönemiyle mukayese ettiğimizde yüzde 25-30 seviyesinde bir büyüme görüyoruz.

HALKA ARZI ŞİMDİ DE AVRUPA ERTELETTİ

Ertelenen halka arz bu yıl olacak mı?

Bu büyümenin finanse edilmesi ve stratejik planlarımız çerçevesinde 2010 yılı içerisinde halka arz gündeme gelebilecekti ama yönetim kurulumuz, Avrupa'daki ekonomik gelişmeler öngörülerek, bunun yerine sermaye artışına karar verildi. Ciddi bir sermaye artışı öngörüyoruz. Zaten stratejimizde de vardı. 30 haziran itibariyle de genel kurul yapmayı planlıyoruz. Her şey yolunda giderse 300 milyon lira nakit sermaye artışı olacak. Sermayemiz 550 milyon liradan, 850 milyon liraya çıkmış olacak. İhtiyatlarla birlikte 2010 sonu itibariyle 1 milyar dolarlık özkaynağa sahip bir banka haline geleceğiz. Yabancı ortaklarımız Türkiye'ye olan güvenlerini gösteriyorlar.

BORSAYI DİSİPLİN İÇİN İSTİYORUZ

Hakim ortağınız Kuwait Finance Hause (KFH) çok güçlü. Bir tıkla 300 milyon dolar sermaye artırabiliyor. O zaman halka arza neden ihtiyaç duyuluyor? Halka arz ihtiyaçtan değil de, başka bir amaçla mı düşünülüyor?

Bizim dört ana ortağımız var. KFH yüzde 62, Vakıflar Genel Müdürlüğü yüzde 18, İslam Kalkınma Bankası yüzde 9 ve Kuveyt Sosyal Güvenlik Kurumu yüzde 9 hisseye sahip. KFH'un da yüzde 50'den fazlası Kuveyt devletine ait. Böyle güçlü bir sermaye yapımız var. KFH halka açık. Bizim halka açılmada amacımız, küçük hissedarlarımız için hissenin fiyatının belli olması ve sermaye piyasasının getireceği disiplin. Artı olarak da büyümeye ilave bir kaynak. İmaj anlamında da çok katkısı oluyor. 1 milyar dolar olsa, bunun yüzde 20'sini açsanız 200 milyon dolar olacak. Bu ciddi bir rakam.

İYİ Kİ HALKA ARZI ERTELEMİŞİZ

Halka arz iyi ki de ertelenmiş diyor musunuz?

Tabii... 2008 Şubat'ında talep toplama aşamasına gelmiştik. İyi ki de etmişiz diyorum. Çünkü insanlar mağdur oluyor. Bu yıl halka arz için sadece bir değerlendirme yapıldı. Belki bir pencere de açılabilir, bunu bilemem. Belki 2010'un sonlarına doğru bir şeyler olabilir.

Bu yıl halka arz rüzgarı yaşanıyor. Bir sürü firma sırada. Sizin isminiz de bu liste arasında. Acaba onlar mı yanlış ortamda halka arz ediliyorlar yoksa siz mi temkinlisiniz?

Yok biz öyle diyemeyiz ama bize göre uygun ortam yok gözüküyor. Yönetim kurulumuz öyle karar verdi. Satış için uygun bir ortam yok. Sadece içeride satmak da olabilir ama içerde satmak da doğru olmayabiliyor. Yerli alıcılar çok kısa vadede ellerinden çıkarmak istiyorlar. O zaman da hisse fiyatları düşüyor.

Kuveyt Türk'ün kredi kartında bir denemesi vardı. Sizcard... Neden başarısız oldu?

Segmenti yanlıştı. Daha çok sıkıntıda olan bir pazardı. Ürünün cazibesi ile gerekli ayıklamaları zamanında yapamadık. Sıkıntılı bir süreç sonucunda da iptal ettik. Kart sahibi ödeyemiyor, kapatınca da kalıyor. Aslında kredi kartında sistemsel bir risk var. Kredi kartı piyasası yüzde 20-25'ler seviyesinde faizle dönüyor. BDDK bir sınırlama getirse ciddi bir dökülme olabilir. Kredi kartında normal şekilde devam ediyoruz. Yeni bir kart çıkardık. İndirim kartı özelliği var ama esas taksit kart uygulamasına girmedik. Kredi kartı konusunda agresif bir tavrımız olmasa da devam edeceğiz.

RANT A AIR PLAİN

Sizin Kuveyt'ten misafirleriniz vardı. Onların izlenimleri nasıl?

İzlenimleri çok iyi. Türkiye Kuveyt'te fazlasıyla yer alıyor. Yönetim Kurulu Başkanımız'ın gerçekten Türkiye aşığı olması nedeniyle. 16 yıldır Türkiye'ye gidip geliyor. Her platformda Türkiye'yi savunan biri. Daha önceden THY'ye 5 adet uçak kiralaması yapılmıştı. KFH'un ALAFCO isimli şirketi var. Uçak kiralaması konusunda uzman. Uçak üretiminde çok önceden sipariş veriliyor. Uçak lazım olduğunda her zaman bulunamıyor. Bu tür şirketlerin böyle bir avantajı oluyor. Ellerindeki uçakları farklı yerlere kiralayabiliyorlar. 3 tane Airbus 320 uçağının kiralanması töreni oldu. ALAFCO, Türkiye'ye, 8'i THY'ye olmak üzere 10 üzerinde uçak kiralamış durumda. 10-12 yıllık kiralama yapılıyor.

Çifte vergi ile sukuk olmaz

SPK sukuk-i icara tebliği yayımlamıştı. Süreç ne aşamada?

Sukuk uzun vadeli bir enstrüman. O açıdan SPK'nın tebliği çok önemli. Burada eksik kalan vergi düzenlemeleri. Verginin netleşmesi lazım. İcara şeklinde veya leasing varlıkları karşılığında bir sukuk çıkarıldığında satış ve yeniden kiralamaya dayalı bir model. Satarken bir KDV var. Vade bittikten sonra aktifler iade edildiğinde de bir KDV çıkıyor. Dolayısıyla çifte vergilendirme söz konusu. Bu bir finans enstrümanı. Seküritazisyonlarda nasıl bir vergi yapısı varsa bunda da aynısı olması lazım. Maliye Bakanımız ile bu konuları içeren bir görüşme yaptık. Bakanımız, sekürizasyonlarda her türlü verginin kaldırılmasını sağlayacak bir çalışma olduğunu ve torba yasa içerisinde olduğunu söyledi. Buna bir ayrımcılık yapılsın istemiyoruz, bütün finansal enstrümanlarda nasıl bir vergi varsa aynısı olsun, finansal enstrüman olarak tanımlansın istiyoruz.

Sizin bu ay içerisinde çıkaracağınız sukuk da bu kapsamda mı?

Bizimki farklı. Burada birçok yapı denenebilir. Biz, Kuveyt Türk olarak, Hazine tarafında bir gelişme olmayacağını anladığımızda, "Kendi varlıklarımız karşılığında sukuk çıkaralım, Körfez ülkelerinde satalım, uzun vadeli bir kaynak oluşturalım ve uzun vadeli yatırımlara yönlendirelim" dedik. Bizim yapımız da leasing satma ve yeniden kiralamaya dayanmıyor. O açıdan vergi problemi olmadığını düşünüyoruz. Haziran içerisinde lansmanını ve imza törenini yapmayı hedefliyoruz. Roadshow'u ve ikincil piyasada arzı gerekiyor. 100 milyon dolarlık bir varlığımız var. Bu KDV artırımından sonra leasing portföyü de giderek eriyor. Bir taraftan da acele ediyoruz. Yeni leasinglerle portföyü artırmak, sıkı tutmak istiyoruz.

Kapalıçarşı'da şube açıyoruz

Altın bankacılığı dönemini başlattınız. Altın fiyatları nedeniyle bunalan esnafa yönelik ürünleriniz de var. Biraz anlatır mısınız?

Yakında açılacak Kapalıçarşı şubemiz. Almanya'dayız, Dubai'deyiz ve Kazakistan'dayız. Bunlar altın konusunda önemli noktalar. Sadece tüketiciye yönelik ürün sunmakla bitmiyor. Bunun üretimi var, rafinerisi var, ihracatı var. Altın borsasında üyeyiz. İşlem hacmi bakımından bankacılık sektöründe birinci, ikinci sıradayız. Altını finansal ürün haline dönüştürdük. Cari hesap olarak açılabiliyor, katılım hesabı olarak açılabiliyor, altına kâr payı verilebiliyor. Bu çok önemli. Altın ekonomisi, altın bankacılığı çok önemli. Altının yastık altından ekonomiye kazandırılması için naçizane bir çabadır. Normalde altını vadeli alıp satmak bizim prensiplerimizde yok. Ancak uygun olan yöntemler de var. Bunları arayıp bulduk. Kâr üretme anlamında da birtakım alışveriş modelleri geliştirdik. Onlara altın verip, dolar alıyoruz veya birlikte kâr-zarar ortaklığı yaparak, onların altın ihtiyacını karşılıyoruz. Orada elde ettikleri kârlardan pay alıyoruz. Bu şekilde, topladığımız altını da nemalandırıyoruz. Onların da ihtiyacını gidermiş oluyoruz.

İMKB'de faizsiz altın fonu

Altınla ilgili hizmet olarak başka neler göreceğiz?

Dubai'de de altın havalesine yönelik çalışma yapıyoruz. Son olarak da İMKB'de Altın Borsa Yatırım Fonu çıkarmak üzere Sermaye Piyasası Kurulu'na başvurduk, izin aldık. Halka arz olmadık ama böylece küçük bir halka arz çalışması yapmış olduk. Çalışmalar bir ay içerisinde bitmiş olacak. 50 milyon liralık bir fon çıkarmış olacağız. Bu da ne sağlayacak? Kurumsal yatırımcının altın alıp hiçbir kayba uğramadan, hatta internetten işlem yapmasına olanacak sağlayacak. Dövizden altına, altından dövize geçecek. Hatta yurtdışından da katılma imkanı sağlıyor. İlk defa faizsiz bir fon olacak. Faizli olarak Finansbank'ın var.

Vatandaştan vadeli olarak altın topluyoruz

Kuyumculuk sektörü sıkıntıda. Onlardan daha çok ne talebi geliyor size?

Altın istiyorlar. Çünkü biz vatandaştan, hesap olarak, vadeli şekilde altın topluyoruz. Ama bu her yatırılan altın hesabının karşılığı, bizde altın olarak var. Bu topladığımız altınları, kuyumculara vererek değerlendirmiş oluyoruz. Onların da büyük bir ihtiyacını gidermiş oluyoruz. Altın fiyatı yüksek olduğu için risk de oluşturuyor. Onlar da bu şekilde pozisyon almadan altına sahip olmuş oluyorlar.

Kuveyt sözünde durdu, şirketler artık iş alıyor

Kuveyt gezisinden ne getirdiniz?

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve beraberindeki 25 kişilik heyetle bir ziyaret tertip edilmişti. Onlar resmi ziyaretlerini yaptılar, biz de Kuwait Finans Hause Başkanımız Muhammed Al Omar olmak üzere kendilerini misafir ettik. Önemli görüşmelerde bulundular. Kuveyt Devleti'nin 5 yıl içinde 100-150 milyar dolarlık bir yatırımından bahsediliyor. Bunun 25 milyar dolarlık kısmı bütçeye kondu. Türk firmaları için de ciddi davetleri var. Altyapı yatırımlarından Türkler'in pay almasını istiyorlar. Biz de Kuveyt Türk olarak, oradaki müteahhitlerimizin ihtiyaçları olan hem teminat mektubu hem de finans ihtiyaçları açısından hizmet vermeye hazır olduğumuzu söyledik. Bugün itibariyle Kuveyt'ten iş almış ve teminat mektubu talep eden firmalar var.

Yeni başlangıca bizim ihtiyacımız var

İslam ülkelerindeki işadamları ile batılı işadamları arasında ortak sinerji amacıyla Amerika'da Coca Cola CEO'su Muhtar Kent'in başkanlığını yaptığı Yeni Başlangıçlar Oluşumu kuruldu. Fikir olarak nasıl buluyorsunuz?

Güzel bir fikir ama aslında bunu bizim yapmamız lazım. Çünkü bizim işadamlarımızla Arap ülkelerindekilerin işbirliğinin artmasına ihtiyaç var. Asıl açık olan alan burası. Bu çerçevede eski genel müdürlerimizden Fehmi Akın'ın başkan olduğu Türk Kuveyt İş Konseyi kuruldu.

Elle tutulur bir şey yok, mevzuat olsa banka satın alırız

BDDK Başkanı'nın yurtdışına açılın çağrısı vardı. Özellikle Balkan ülkelerine... Siz gider misiniz?

Yurtdışı açılımlarımız devam ediyor. Aslında sayın Tevfik Bilgin'in ifade ettiği misyona en uygun hareket eden katılım bankasıyız. Çok uzun zamandan beri, yurtdışında şubesi olan tek katılım bankasıyız. Bahreyn'de varız. Dubai'de iştirak şeklinde açtık. Almanya'da şube haline dönüştürdük, o faaliyete geçti. Kazakistan'da temsilciliğimiz vardı, onu da banka iştiraki haline dönüştürme kararı aldık. Bizim vizyonumuz arasında Avrupa var. Almanya ile başladık. Bu şubeleşmeyi Almanya içerisinde devam ettirebileceğimiz gibi AB ülkeleri içinde de devam ettirebiliriz. Bu anlamda Balkanlara da baktık. İnceliyoruz ama şu anda elle tutulur bir şey yok. Sıkıntı, oralardaki mevzuat eksikliği. Biz normal konvansiyonel bankacılık yapamayız. Dönüştürmek uygun olabilir ama mevzuatın da uygun olması lazım.

Yenişafak