Türkiye'deki insan haklarına yeni rapor

ABD Dışişleri Bakanlığının 2009 yılı İnsan Hakları Raporunda, Türkiye'de sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasını yasaklayan düzenleme, ifade özürlüğü ve Kürtçe ile Türkçe dışındaki diğer dillerin kullanımı gibi konularda yıl içinde olumlu gelişmeler yaşandığı, ancak hükümet ve devlet bürokrasisinin bazı yetkililerinin açıklamalarının, bazı gözlemcilerce, yargının bağımsızlığını etkileme amaçlı olduğuna inanıldığı belirtildi.

Raporun Türkiye bölümünde, ülkede bazı insan hakları sorunları ve suistimallerin olduğu yönünde haberlere işaret edildi. Güvenlik güçlerinin bazı yasa dışı infazlara karıştığı iddialarının yer aldığı raporda, bu konularda tutuklama ve sorgulamaların vaka sayısıyla karşılaştırıldığında düşük kaldığı ve mahkumiyet kararlarının da nadir olduğu görüşü savunuldu.

Hapishane koşullarının geliştiği, ancak yetersiz olduğu ifade edilen raporda, hapishanelerdeki mahkum sayısının kapasiteleri aştığı ve personelin yetersiz eğitime sahip olduğu belirtildi. Raporda, güvenlik güçlerinin yasaların öngördüğü şekilde tutukluların avukatlarına anında erişim imkanını her zaman sağlamadığı iddia edildi.

-"YARGI BAĞIMSIZLIĞINI ETKİLEME..."-

Raporda, bazı gözlemcilerce, seçilmiş hükümet ve devlet bürokrasisinin bazı yetkililerinin açıklamalarının, yargının bağımsızlığını etkileme amaçlı olduğuna inanıldığı kaydedildi. Hakimler ve savcılar arasındaki yakın ilişkinin adil yargılama hakkına engel oluşturmaya devam ettiği savunulan raporda, davaların aşırı uzun sürmesinin sorun yarattığı ifade edildi.

ABD Dışişleri Bakanlığının raporunda, hükümetin anayasal kısıtlamalar, bazı yasalar ve medya şirketlerine karşı vergi cezaları uygulama yoluyla ifade özgürlüğünü kısıtladığı savunuldu.

İnternet özgürlüğünde de bazı kısıtlamaların bulunduğuna dikkat çekilen raporda, mahkemelerin çeşitli meselelerde internet sitelerine erişimi engelleme talimatı verdiği kaydedildi.

-DİNİ ÖZGÜRLÜKLER-

Raporda, bazı dini grupların ibadetlerinde, mülk edinmede ve dini liderlerini yetiştirmede kısıtlamalarla karşılaştığı ifade edildi.

Namus cinayeti ve tecavüz dahil olmak üzere kadına karşı şiddetin yaygın bir sorun olmaya devam ettiği belirtilen raporda, çocuk yaşta evliliğin kanunlarca yasaklanmasına rağmen sürdüğüne işaret edildi.

Raporda, bazı "resmi" yolsuzluk vakalarının, iş gücü ve cinsel sömürü için insan kaçakçılığına katkıda bulunduğu kaydedildi.

-OLUMLU GELİŞMELER-

Hükümetin, 26 Haziran 2009'da sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasını yasaklayan düzenlemeye gittiği, ifade özürlüğü ve Kürtçe ile Türkçe dışındaki diğer dillerin kullanımı konularında yıl içinde olumlu gelişmelerin olduğu belirterek, bunlar şöyle sıralandı:

"-301. maddeden soruşturma ve mahkumiyetlerin sayısında önemli düşüş yaşandı,

-1 Ocakta devlet televizyonunda resmi olarak 24 saat Kürtçe yayın başladı,

-2 Nisanda günde iki kez yarım saat süreyle Ermenice yayınlar başladı,

-13 Kasımda özel televizyon kanallarının Türkçe dışında yayın yapmalarına izin veren yeni düzenlemeler getirildi,

-Aynı ay, mahkumların ziyaretçileriyle Türkçe dışındaki dillerde de konuşabilmelerine izin veren yeni cezaevi düzenlemeleri yapıldı,

-Eylül ayında bir üniversite bölümünün diğer 'yaşayan' diller arasında Kürtçenin de öğretilmesi onaylandı."

AA

Türkiye'deki insan haklarına yeni rapor

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın 2009 yılı İnsan Hakları Raporu'nda Türkiye'de sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasını yasaklayan düzenleme, ifade özgürlüğü ve Kürtçe ve diğer dillerdeki gelişmeler rapora girdi.