Kriz AB’yi vurdu

Dünya borsalarında yüzde 2’yi aşan sert satışlar yaşanırken, dolar euro karşısında 8 ayın en yüksek seviyesine çıktı

1- Portekiz borç ve muhalefetle boğuşuyor

Avrupa ekonomilerindeki kötü gidiş yayılıyor. Ekonomisi iflasın eşiğine gelen Yunanistan’ın ardından Portekiz ve İspanya ekonomilerinde de tehlike çanları çalıyor.
Yatırımcılar özellikle Portekiz’in ikinci bir Yunanistan olacağı korkusunu taşıyor. Batı Avrupa’nın en fakir ekonomisi olan Portekiz’in borçlarının büyüklüğü ve hükümetin bütçe açığını kapatma girişimlerine karşı muhalefetin tepki göstermesi endişeleri artırıyor. Lizbon borsası dün tüm bu endişelerle yüzde 2.46 düşüşle kapandı. Düşüş gün içinde yüzde 4.5’i buldu.

Maaşlar donacak

Yunanistan gibi Avrupa Birliği üyesi olan ve euro kullanan Portekiz’in durumu Euro Bölgesi’ni de yakından ilgilendiriyor.

Portekiz’in bütçe açığının GSMH’sine oranı geçen yıl yüzde 9.3’ü bularak rekor kırdı. Euro Bölgesi’nde bu oranın en fazla yüzde 3 olması gerekiyor. Portekiz Maliye Bakanı Fernando Teixeira dos Santos, önlem olarak kamu istihdamını azaltmaya, kamu görevlilerinin maaşlarını dondurmaya ve harcamaları azaltamaya çalışıyor.

Santos böylece bu yıl bütçe açığının GSMH’ye oranını yüzde 8.3’e çekmeyi planlıyor. Ancak bu önlemlerin gerçekleşmesinin önünde Portekiz muhalefeti duruyor. Sosyalist azınlık hükümeti, bazı harcama kalemlerinde indirime gitmek konusunda muhalefeti ikna edemiyor. Muhalefet partileri ülkenin fakir kesimlerine yapılan harcamaları artırmaya çabalıyor. Bugün konuyla ilgili parlamentoda yapılacak oylama büyük önem taşıyor.

Sendikalardan protesto

Portekiz’de geçen yıl kamu borcunun GSMH’ye oranı yüzde 76.6 iken artan işsizlik nedeniyle sosyal sigortalar harcamaları artınca bu oranın da bu yıl yüzde 85.4’e çıkması bekleniyor. Maaş dondurma kararına karşı çıkan kamu sendikaları da hükümet üzerindeki baskısını artırıyor. Kamu sendikaları dün Portekiz parlamentosu önünde protesto gösterilerine başladı.

İngiliz Capital Economics ekonomistlerinden Ben May, piyasalar Yunanistan’ın nasıl bir rota izleyeceğini takip ederken, şimdi de dikkatlerin Portekiz’in planlarına çevrildiğini söyledi. May, “İnsanlar açıkları hızla kapatmak için siyasi bir istek veya destek olmayabileceği konusunda biraz endişelenmiş durumda” dedi.

İflas riski artıyor

Yunanistan, Portekiz ve İspanya’nın mali durumuna ilişkin artan endişelerle bu ülkelerin iflas riskine karşı ihraç edilen CDS tahvilleri de yükseliyor. Önceki gün New York kapanışında 397.4 baz puan olan Yunanistan CDS’leri dün öğle saatlerinde 416 baz puana yükselirken, Portekiz CDS’leri 196.200’den 221.5 baz puana, İspanya CDS’leri ise 152’den 162.5 baz puana yükseldi. Yunanistan, Portekiz ve İspanya’nın mali durumları ve Avrupa Birliği’nden yardım almak zorunda kalacakları ya da yardımsız toparlanamayacaklarına ilişkin endişelerin giderek arttığını söyleyen bankacılar, bu durumun gelişmekte olan ülkelere olumsuz yansıdığını belirtiyor.

2- ‘İspanya krizi çok ciddi, bedel ödemeden kurtulmak zor’
Avrupa’da Yunanistan ve Portekiz’le birlikte İspanya da ekonomik açıdan endişe yaratıyor. İspanya’nın artan borçlarının getirdiği belirsizlik ve uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Fitch ve Moody’s’in ülkenin kredi görünümünü düşüreceği söylentileriyle birlikte dün Madrid borsası yüzde 5.94 düşüşle kapandı.

IMF Başkanı acı konuştu

IMF Başkanı Dominique Strauss - Kahn da dün yaptığı açıklamada, “İspanya’daki kriz çok güçlü. Kriz ABD’dekine benzer şekilde gayrimenkul sektöründen kaynaklanıyor. İspanyolların bayağı çaba göstermesi gerekiyor. Böyle bir krizden bedel ödemeden çıkamazsınız” dedi.

İspanya geçen yıl yüzde 11.25’e çıkan bütçe açığının GSMH’ye oranını 2013 itibariyle Avrupa Birliği standardı olan yüzde 3’e çekmeyi planlıyor. Ancak İspanya’nın 2009’da yüzde 54.3 olan kamu borcunun GSMH’ye oranının 2012’de yüzde 74.3’e çıkması bekleniyor. Bu oranda AB standardı yüzde 60 seviyesinde.

İspanya Ekonomi Bakanı Elena Salgado ise ülke ekonomisinde görülen zayıflıkların euro bölgesi için risk oluşturmadığını ve ülkesindeki durumun Yunanistan’dan çok farklı olduğunu söyledi.

Salgado, La Cope radyosunda yaptığı açıklamada, “Euro çok güçlü bir para birimi ve biz onu güçlendirmeye devam edeceğiz. Euro Bölgesi için kesinlikle hiç bir risk görmüyorum” dedi.

Ekonomistlerin İspanya’nın 2012 yılına kadar yüzde 3 dolayında büyüme kaydedileceği yönündeki tahminlerinden şüphe duyması, ülkenin son dönemde borçlanma piyasalarında güven sorunu yaşamasına yol açıyor.

Kaynak: Milliyet

Kriz AB’yi vurdu

İflasın eşiğine gelen Yunanistan’ın ardından Portekiz ve İspanya’nın kamu borçlarıyla ilgili endişeler global piyasaları karıştırdı.