Irak'ta 500 siyasetçi adaylıktan men edildi

Irak seçim komisyonu Mart ayındaki seçimlere katılmak isteyen 500 kişinin aday olma başvurusunu reddetti. Ret yanıtı alanlar arasında Sünni siyasetçiler de bulunuyor. Bu nedenle kararın mehzep gerginliklerini körüklemesinden endişe ediliyor.

Ancak Irak seçim komisyonu listedekilerin çoğunluğunu Sünnilerin oluşturduğu iddialarını doğrulamadı.

Yetkililer, başvuruda bulunan 6.500 kişiden ret yanıtı alanların sayısının artabileceğini, henüz ilgili bakanlıklardan eğitim, sicil gibi konularda teyit bilgileri beklendiğini belirtti.

Irak Yüksek Seçim Komisyonu'ndan Hamdiye Hüseyni, dün geç saatlerde kararı açıklarken, men edilenlerin doğrudan kendilerince değil, ilgili parlamento komisyonununca belirlendiğine işaret etti.

GEREKÇE BAAS BAĞLANTISI

Irak parlamentosunun 'Adalet ve Sorumluluk Komisyonu'nun görevi bireylerin Saddam Hüseyin'in başkanlığı döneminde iktidardaki Baas Partisi ile ilişkisi olup olmadığını incelemek.

(Seçimin sorunsuz geçmesi, yabancı askerlerin çekilmesi açısından önem taşıyor.)

Komisyonun itiraz ettiği başvuru sahipleri arasında önde gelen Sünni siyasetçilerden Salih el Mutlak ile Savunma Bakanı Abdülkadir el Ubeydi de bulunuyor.

2006'da bakanlığa getirilen Ubeydi, Sünni olmasına rağmen seçime Başbakan Nuri el Maliki'nin 'hukuk devleti' koalisyonu listesinden girecekti.

Geçmişte Baas Partisi üyesi olan Salih el Mutlak ise seçime işgal sonrası dönemim ilk başbakanı İyad Allavi ve diğer Sünni siyasetçilerin yer aldığı bir ittifak ile girmeye hazırlanıyordu.

Milliyetçi ve laik bir siyasetçi olarak tanımlanan Mutlak Başbakan Maliki'ye sert eleştirileri ile sivriliyordu.

Mutlak'ın liderliğini yaptığı Ulusal Diyalog Cephesi de, yerel seçimlerde Sünnilerin çoğunlukta olduğu kesimlerde başarılı oldu.

SİSTEME ELEŞTİRİ

Önde gelen Kürt milletvekillerinden Mahmud Osman, kararın 2006-2007 arasında mezhepler arasında kanlı çatışmalara sahne olan ülkede 'ulusal uzlaşma' tesis etme çabalarına olumsuz etki edebileceğini söyledi.

Çok sayıda Sünni, 2005 yılındaki son genel seçimi boykot etmişti.

Siyasetten dışlandıkları ve ayrımcılığa uğradıkları algılaması, seçimi izleyen dönemde mezhep çatışmalarının şiddetlenmesinde de bir etken olarak görüldü.

Müttefiki İyad Allavi de kararın ilanı öncesinde yaptığı açıklamada, adayların bu sistemle men edilmesini "sindirme girişimi" olarak niteledi.

Allavi Associated Press'e verdiği mülakatta "muhaliflerinden kurtulmak istedikleri açık" diye konuştu.

(Allavi, ülkenin yine mezhep bölünmesine gidebileceği uyarısı yaptı)

Son zamanlarda gerek parlamento komisyonuna gerekse seçim komisyonuna "Şii ve dini eğilimleri ağır basan" partilere yakın oldukları gerekçesiyle eleştiriler yöneltiliyordu.

ABD ülkeden çekilmeye hazırlanırken Irak'ın istikrarlı bir gelecek için gerekli siyasi reformları yapmadığını savunan Allavi, "Yeniden mezhep bölünmesinin içine itiliyoruz" dedi.

Şİİ DİN ADAMI: BAAS PARTİSİ NAZİLERDEN BETERDİ

Ülkede tartışma büyürken, Irak'ın en etkili Şii hareketlerinden Irak İslam Yüksek Konseyi'nden (ISCI) üst düzey bir din adamı, yasak kararını destekledi.

Aynı zamanda milletvekili olan Muhammed el-Haydari Cuma hutbesi sırasında "Baas Partisi, Nazi partisinden daha beterdi. Mazallah Baasçılar iktidara dönerse, intikamları daha da korkunç olur "dedi.

Sünnilerin yönetim kademelerinde önemli rol aldığı Baas Partisi mensuplarına siyasette nasıl bir rol biçileceği işgal döneminden bu yana tartışılıyor. Baas Partisi üyeliği, Saddam Hüseyin rejimi sırasında toplumda saygın bir yer edinmek için kilit önemdeydi.

İşgal sonrası Baas mensuplarının tüm kamu görevlerinden dışlanması uygulaması ise, ilerleyen yıllarda bir hata olarak görülmüş ve kısmen gevşetilmişti.

Adaylıktan men edilenlere karara itiraz etmek için üç gün süre tanınıyor.

7 Mart seçimi de ülkedeki ABD güçlerinin aşamalı olarak çekilmeye başlaması öncesinde kilit önemde bir sınav olarak görülüyor.

ABD Başkanı Barack Obama, ülkedeki tüm muharip kuvvetleri 2010 Ağustos ayında, geri kalanını da 2011 sonuna dek çekeceğini duyurmuş, ancak bunun güvenlik koşullarına bağlı olduğunu söylemişti.

ABD'nin Irak'ta halen 115 bin askeri var.

YENİ SEÇİM YASASI

Irak işgal sonrasında yapılan ikinci genel seçimi yeni bir seçim yasası uyarınca düzenleyecek.

Yeni yasa milletvekili sayısını 275'ten 325'e çıkarıyor.

Türkmen ve Hıristiyanlara 15 sandalyelik kontenjan verilirken, Kürtlere ayrılan sandalye sayısı da artıyor.

Yasanın getirdiği bir diğer yenilik, artık partilere değil, partilerin gösterdiği adayların isimlerine oy verilecek açık pusula sistemine geçilmesi olacak.

Başlangıçta seçim için 16 Ocak tarihi öngörülmüş, yasa gecikince Birleşmiş Milletler yetkilileri, Irak'a 27 Şubat tarihini önermişlerdi.

Ancak Başkanlık Konseyi, sonUçta 7 Mart'ta karar kıldı.

(BBC Türkçe)

Irak'ta 500 siyasetçi adaylıktan men edildi

Irak seçim komisyonu Mart ayındaki seçimlere katılmak isteyen 500 kişinin aday olma başvurusunu reddetti. Kararın mehzep gerginliklerini körüklemesinden endişe ediliyor.