İLEM Ahmet Cevdet Paşa'yı andı

Haber Merkezi / TIMETURK

Bağlarbaşı Kültür Merkezinde İlmi Etüdler Derneği tarafından organize edilen, Ahmed Cevdet Sempozyumu, alanında uzman ilim adamlarının gerçekleştirmiş oldukları iki panel Ahmed Cevdet Paşa ilgililerinin iştiraki ile 26 Aralık Cumartesi günü gerçekleşti.

Anma programında, Cevdet Paşa ve dönemi ile ilgili yapmış oldukları çalışmalarla tanınan bilim adamları, öncelikle Cevdet Paşa gibi ender ve anlaşılması gereken bir şahsiyetin bugüne değin gerektiği şekilde ele alınarak tartışılmadığını vurguladılar. İmi Etüdler Derneği’ni tebrik ederek, bu anlamdaki çalışmalara örnek ve öncü olması gerektiğini ifade etiler.

İslam Araştırmalar Merkezi Başkanı ve YÖK üyesi Prof. Dr. M. Akif Aydın, panelin ilk konuşmacısıydı. ‘Ahmet Cevdet Paşa’nın hukukçuluğu’ başlığında gerçekleştirdiği konuşmada; Şer’i hukuk ve örfi hukuk’u birbirine yakınlaştırmada Kanuni devrinin meşhur şeyhülislamı Ebus’suud Efendi ile beraber anılabileceğini ifade ederek, Cevdet Paşa’nın hukuk metinlerini yazımındaki yüksek dehasını; Mecelle komisyonundaki fevkalade rolüne vurgu yaptı. Prof. Dr Osman Öztürk ise Cevdet Paşa’nın eseri sayılabilecek Mecelle’deki maddelerden yola çıkarak Cevdet Paşa’daki Osmanlı tavır ve üslubuna, ondaki yüksek İslamî seciyeye dikkat çekti. Birinci oturumun son konuşmacısı Yard. Doç. Dr. Sami Erdem, ‘Modernleştirici Bir Metin Olarak Mecelle’ başlıklı bir tebliğ sundu. Mecelle’deki klasik fıkıh anlayışına, kanun temelli ve modern dünyanın ihtiyaçlarına cevap arayan bir metin olma özelliğine dikkatleri çekerek; Osmanlı modernleşmesinde Mecelle’nin rolünün anlaşılması gerekliliğine işaret etti.

Dr. Erdem’in çarpıcı sunumu, dinleyicilerin zihninde bir İslam âliminin daha iyi anlaşılması noktasında ve bir Osmanlı âliminin tavır alışlarının anlamlandırılması istikametinde sorulara muhatap oldu. Bir dinleyicinin, “sunum çerçevesinde, mecelle sayesinde Osmanlı âlim-ûlema geleneğinden hukukun kopartılarak, resmi ideolojinin bir unsuruna mı dönüştürüldüğü sorusuna; Dr. Erdem, İslam hukukunun farklı yapısından, onun va’z ettiği hükümlerin bir kanun olmasa da bağlayıcılığından hareketle, İslam Hukuku’nun bir kısmının mahkemelerde uygulanmak üzere Mecelle vasıtası ile kodifiye edildiğini ifade etti. Bu cevaba Prof. Aydın, mezhep bağlılığından, kanun bağlılığına geçilen bir süreçte, mecelle’nin elzem rolünü ifade ederek, Mecelle’nin İslâm Hukuku’nun birikimini ortaya koyan bir metin olarak mahkemelerde uygulanabilirlik formunu ilave etti.

İkinci oturum, Prof. Dr. Ayhan Bıçak’ın Ahmet Cevdet Paşa’nın Tarih Anlayışı başlığındaki konuşması ile başladı. Ahmet Cevdet Paşa’nın tarih tezine ilişkin derinlikli ve kapsamlı bir sunum gerçekleştiren Prof. Bıçak’tan sonra, Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bedri Gencer, Ahmet Cevdet Paşa’yı 18. Yüzyıl İngiliz siyaset adamı ve filozoflarından Edmund Burke ile karşılaştırarak, her iki düşünürdeki ‘hikmet’ vurgusuna dikkatleri çekti. Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil ise Osmanlı dönemi yüksek ilim çevresinden; Ahmet Cevdet Paşa’nı ders almış olduğu hocalar ve onlarla ilişkilerinden bahsederek bir ilim talebesi portresi çizen çarpıcı bir konuşma yaptı.

Sempozyum’un ardından katılımcılara Ahmet Cevdet Paşa’yı tanıtıcı; onun, devlet adamı, tarihçi ve hukukçu yönlerine vurgu yapan kitapçık hediye edildi.

İLEM Ahmet Cevdet Paşa'yı andı

Alija İzzetbegoviç, Elmalılı Hamdi Yazır ve Said Halim Paşa gibi isimleri düzenlediği programlarla günümüze taşıyan İLEM, bu kez Ahmet Cevdet Paşa’nın düşünce mirasına ışık tuttu.